61
Unlilar. Unli tovushlarni ifodalash uchun quyidagi
transkripsion belgilar
olingan:
Tilning ko‘tarilish o‘rniga
ko‘ra
oldingi
qator
(til oldi)
indefferent
(oraliq tovushlar)
orqa qator
(til orqa)
Labning ishtirokiga ko‘ra Labla
nmaga
n
Labla
ngan
lablan
magan
lablanga
n
lablan
magan
lablan
gan
Tilning ko‘tarilish
darajasiga ko‘ra
Yuqori ko‘tarilish
I
Y
<‘, >
ы
u
O‘rta
ko‘tarilish
yuqori – o‘rta
ko‘tarilish
E
ɵ
o
quyi – o‘rta
ko‘tarilish
e
___
ϵ
Quyi ko‘tarilish
Ǝ
a, ᴐ
Demak, unlilarning turli variantlarini berish uchun transkripsiyada 15 ta belgi
olingan. Bu belgilar orqali o‘zbek dialekt va shevalarida
uchraydigan unli
fonemalarni ifodalash mumkin.
Ayrim transkripsiya belgilarining ma’no variantlari. Unli
tovushlar uchun
belgilar quyidagi ma’no o‘zgaliklari bilan qabul qilinadi:
a - umumturkiy orqa qator, singarmonizmni saqlagan barcha o‘zbek dialekt va
shevalariga
xos unli, singarmonizmni yo‘qotgan shevalarda esa turli o‘zgaliklarga
ega. Rus tilidan o‘lashgan so‘zlarda, rus tilidagi
a tovushiga mos keladi.
Dostları ilə paylaş: