Dağılmaların sinerqetikası və mexaniki xassələri

Şəkil 3. Polad (a), Ti (b) və Al (v) üçün n-K_İq asılılığında şüalanma diaqramı.
Bunu görmək olar ki, yüklənmənin (gərginliyin) statik (K^Ф_1c)_c və tsiklik (K^Ф_1c)_ц növləri ilə müəyyən edilən K_1c qiymətləri arasındakı qənaətbəxş uyğunluq müşahidə edilir. Bu bifurkasiyanın buna bənzər nöqtələrində K^Ф_1c parametrlərinin gərginliyin xarici şərtlərinə invariantlığına və μ_L əmsalının köməyi ilə bu təsirin qeydə alınmasının mümkünlüyünə işarə edir. Həmçinin K^max_İR, K^p_1c və K^Ф_1c şüalarına cavab verən K_1q –ün hesablanmış qiymətləri lokal dağılma şərtlərində müəyyən edilən K_1c-in eksperimental qiymətləri ilə tutuşdurulub_. Bu məlumatlar n və K_1q –nün giriş qiymətləri arasındakı universal əlaqələrin mövcudluğuna dəlalət edir.

Belə halda, termodinamik tarazlıqdan kənarda qalan qeyri-taraz faza keçidləri kimi plastik deformasiyanın və dağılmanın nəzərdən keçirilməsi prinsip etibarı ilə mexaniki xüsusiyyətlərin müəyyən edilməsi üçün nəzərdə tutulan metodoloji yanaşmaları dəyişdirir və çatlı materialların iş qabiliyyətinin proqnozlaşdırma üsullarını sadələşdirir.

Mexaniki xüsusiyyətlərin qiymətləndirilməsinin ənənəvi üsulları, gərginlik şərtlərinə və əmsal faktorlarına həssas olan xüsusiyyətləri müəyyən edir ki, bu da materialın fundamental xüsusiyyətlərinin ayırd edilməsini çətinləşdirir.

Əgər deformasiyaya uğrayan cismi kənar mühitdə enerji və maddələr mübadiləsi aparılan açıq sistem kimi nəzərdən keçirsək və lokal dayanıqsızlığa görə o yüksək qıcıqlandırılmış vəziyyətin nailiyyəti kimi qəbul edilsə, bu zaman onu, dağılmanı bifurkasiya nöqtələrində öz-özünə təşkillənmiş qeyri-bərabər faza keçidləri kimi nəzərdən keçirmək lazımdır. Bu halda, belə mexaniki xüsusiyyətlərə cavab verən bütün kritik xüsusiyyətlər öz aralarında qarşılıqlı əlaqədədirlər, mexaniki xüsusiyyətlər isə bifurkasiya nöqtələrində müəyyən edilən fundamental qiymətlərə malikdir.