Danas: "İlk önce balkanlar'da avrupa'yi gerçekleşTİrmek lazim"

DANAS: "İLK ÖNCE BALKANLAR'DA AVRUPA'YI GERÇEKLEŞTİRMEK LAZIM"
ANKARA, 19/04(BYE)--- Sırbistan'da yayımlanan Danas

gazetesinin 18 Nisan 2004 tarihli sayısında, Harry Steiner

imzasıyla ve yukarıdaki başlık altında bir yazı yer almıştır.

İnternetten sağlanan yazının çevirisi şöyledir:

Çok ilginç bir konu çerçevesinde, geldiğim ülkedeki

olaylar açısından bakan biri olarak, genişlemenin ardından

yaşanacak sorunlardan biraz bahsetmek isterdim. Aslında

genişleme gibi tarihi bir olayın yeni bölünmelere yol

açmaması için nelerin yapılması gerektiği konusunda

konuşmaya çalışacağım.

Başta tüm yeni üyeleri, özellikle de diğer ülkelerden

daha yakın bulduğum Slovenya'yı tebrik etmek istiyorum.

Diğer taraftan da ülkemin, tamamen olayların dışında kalmasına

neden olan kötü şansından dolayı üzüntülerimi de belirtmeden

geçemiyorum. Çünkü bu ülke, sadece 15 yıl öncesine kadar

AB'ye aday olarak bir numaralı favori ülkeydi. Bu durumdan

kimseyi suçlamıyorum. Aslında, bu durumdan en çok kendimizi,

sonra biraz olsun başkalarını ve başta da BM'yi suçluyorum.

Sizlere burada, bir zamanlar Yugoslavya adını taşıyan

bölgelerde nelerin yaşandığını hatırlatmak gerekmiyor. Konudan

pek uzaklaşmak istemiyorum, fakat bir zamanlar, bu ülkenin

parçalanmasına neden olan kanlı savaşlar, burada sorulan

"1 Mayıs 2004'ten sonra Avrupa yeni bölünmelerle karşı karşıya

kalacak mı" sorusunun cevabını alma açısından yardımcı olabilir.

İlk önce eski bir diplomat olan arkadaşımın anlattığı

trajikomik bir hikayeyi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Yugoslavya Krallığı'nda doğdum, İkinci Dünya Savaşı'nda

Sırbistan'da yaşadım, ardından hayatımın en büyük bölümünü

Tito Yugoslavyası olarak bilinen bir ülkede geçirdim. Sonra

da bir on yıldan daha uzun bir süre Miloseviç'in Federal

Yugoslavya Cumhuriyeti'nde yaşadım. Şu anda da Sırbistan ve

Karadağ Devleti vatandaşıyım.

Bu anlatılanlarda, yerel bir karışıklık yanı sıra

bölgesel bir karışık da söz konusudur. Gerçi Balkan halkları,

kendilerini bölgenin bir parçası olarak hissettiler. Sloven

ve Hırvatlar gibi bazı halklar da, Balkanlar'dan ziyade Orta

Avrupa'nın bir parçası olmayı çok isterlerdi. Bu yüzden "Batı

Balkanlar" ve daha geniş bir kavramı oluşturan "Doğu Avrupa"

gibi iki yeni kavram ortaya çıktı. Bu yüzden de bizim ne

olduğumuz sorusuna öyle kolay cevap vermemiz mümkün değil.

Eski Yugoslav, Sırp-Karadağlı, Batı Balkanlı, Güneydoğu

Avrupalı, hangisi?

Böyle bir soruya bir gün hiç düşünmeden -tüm bu

bölgelerin Avrupa'ya girmesiyle- "Avrupalı" diye cevap

verebilecek miyim?

Diğer yandan, farklı nedenlerden dolayı AB'nin, kara

deliklerin oluşmasına izin vermemesi çok doğaldır. Bu nedenle

Batı Balkan ülkeleri AB'ye girmediği takdirde, AB haritasının

tamamlanamayacağı bir gerçektir.

Batı Balkanlar'ın bir gün AB'ye dahil edileceğinden

hiç şüphem yok, fakat bunun ne zaman olacağı bir soru

işaretidir.

Avrupa, kendi huzurunu koruyabilmek için Yugoslavya'da

olup bitenleri soğuk bir şekilde seyrederek aynı hataları

tekrarlamamalı. Huzursuz Balkan ülkelerindeki siyasi

istikrarsızlığı, ağır ekonomik durumu, işsizliği, sosyal

memnuniyetsizliği ve gerçek nedenleri ve suçluları ayırt

edemeyen bilinci, gerçek ve olabilecek tehlikeleri gözönünde

bulundurmalı.

Berlin duvarının yıkılmasıyla Doğu ile Batı arasındaki

sınır kalktı, ancak bu olay yeni bir bölünmeye neden olmadı

mı? 1 Mayıs'tan sonra acaba, Avrupa ile Balkanlar arasındaki

sınır daha belirgin olmayacak mı?

Batı Balkanlar fikri aslında bölgede güvenliği sağlamak

için ortaya çıktı. Maalesef çok kısa bir süre sonra yanılgı

olduğu ortaya çıktı. Kosova ise, etnik sorunların normal,

medeni ve demokratik bir şekilde çözülmesinden ne kadar

uzak olduğumuzun bir örneğidir.

Bu bölgedeki ülkelerin isteklerinden biri, bir an önce

AB'ye dahil edilmektir. Ancak bundan önce Balkanlar'da

Avrupa'yı oluşturmak lazım. Bu ise etnik çatışmaların

artık sonsuza dek biteceği anlamına geliyor.

Brüksel'e doğrudan giden bir tren yok. Bu trenin ilk

önce Zagreb, Saray Bosna, Üsküp, Tiran, Priştine ve Belgrad'dan

geçmesi lazım. Bu da yakın bir gelecek için mümkün değil.

Sırbistan ve Karadağ Hükümeti'nin en iyi dostluk

ilişkileri içinde bulunduğu Yunanistan'ın halen sıkı bir

vize rejimi uygulaması çok ters. Bu bölgede mini Şengen

hala oluşmadı. Yeni Avrupa sınırları ise Şengen kurallarının

uygulanmasıyla daha da kapalı olacak. Peki 15 yıl kadar önce

dünyanın tüm yerlerine sınırsız bir şekilde gitmiş olan

ülkemin vatandaşları ne olacak? Bu insanlar için "Demir

Perde" yerini "Şengen Perde"sine mi bırakacak? Terör

eylemlerinin ağırlığının hissedildiği bu dönemde, AB'nin

kendi sınırlarını koruma çabası çok normal. Ancak bu bölgeye

karşı bu kadar sıkı bir rejim, nasıl kaldırılabilecek henüz

belli değil.

AB'nin genişlemesinden sonra, yeni ekonomik sorunlarla

meşgul olacak olan Batı Balkan ülkelerinin yeni Avrupa'nın

dışında kalma olasılığı da var. Avrupa son yıllarda Batı'dan

Akdeniz kıyılarına doğru genişledi. En yeni genişlemesi de

şüphesiz büyük bir tarihi öneme sahip olacak. Peki kıtanın

güneydoğusu veya Batı Balkanlar ne olacak?

Yine de iyimser bir görüşle ve AB'nin genişlemeden

sorumlu Komiseri Verheugen'in sözleriyle yazımı bitireceğim.

"Yeni ülkelerin NATO ve AB'ye entegre edilmesi özgür,

gelişmiş ve bölünmeyen bir Avrupa oluşturulmasına neden

olacak. Bundan da amaç, barış, istikrar ve kalkınmaktır."

Beatles'ların da dediği gibi "let it be".