Dars ishlanmasi

Yunusobod tumani 327-sonli umumiy o`rta ta’lim maktabining fizika fani o’qituvchisi Haqimova Gulmiraning

bir soatlik

DARS ISHLANMASI

Anotatsiya

Ushbu dars ishlanmasi Fizika fanidan 7- sinflar uchun mo`ljallab o`z qo`lim bilan yozdim.

Dars ishlanma Dars muqaddas asosida yozildi. Bu dars ishlanma 45 minutga 29 nafar o`quvchiga mo`ljallangan. Bu darsda “FSMU metodi“ AKT imkoniyatlaridan foydalanib slaydlardan foydalandim. Yangi mavzuni mustahkamlashda Darslikdagi 14-1 va 14-2 masalalar yechib korsatildi.O’quvchilarni bilimini baholashda «Assesment texnikasi»dan foydalaniladi. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholandi.

Mavzu: Nyutonning uchinchi qonuni.

Dars maqsadi:

1. 
   Umumiy maqsad: Nyutonning uchunchi qonuni haqida o'quvchilarga umumiy ma'lumotlar berish.
   
2. 
   Ta limiy maqsad: Nyuton qonunlari haqida bilim, ko’ nikma va malakalar hosil qilish.
   
3. 
   Tarbiyaviy maqsad: 0'quvchilarga izchil mantiqiy fikirlashni shakillantirish, fikirlash doirasini kengaytirish, buyuk ollomalarimiz ilmiy ishlaridan namunalar keltirib, vatanparvarlik hissida tarbiyalash.
   
4. 
   Rivojlantiruvchi maqsad: Nyutonni uchinchi qonuniga doir masalalar echish orqali o'quvchilarni fanga bo'lgan qiziqishini oshirish.
   

Dars tipi: Yangi mavzuni tushuntirish.

Darsda foydalanadigan metodlar: FSMU metodi . Amaliy mashg’ulotlar orqali yangi mavzuni bayon qilish. Darslikdagi 14-1 va 14-2 masalalar yechib korsatiladi savol javob Assesmen texnika-texnalogiyasidan foydalanish.

Asosiy tushuncha va atamalar: Nyutoiming uchinchi qonuni,aks-tasir kuch, aks-tasir qonuni.

Bilim: Nyutonning uchunchi qonuni va undan kelib chiqqan xulosalarni bilish.
Ko'nikma: Nyutonning uchinchi qonuniga doir masalalar yechish ko'nikmalarini hosil qilish.
Malaka: darslikda berilgan tajribalarni o'tkaza olishi.
Dars jihozi: aravachalar , yuklar , slaydlar, proyektor, mavzuga oid rasimlar darslik.

Dars boshqichlari

1. Tashkiliy qism: -2 min.

2. O`'tilgan mavzuni takrorlash -10 min.

3. Yangi mavzu bayoni -18 min.

4. Yangi mavzuni mustahkamlash -10 min.

5. O quvchilar bilimini baholash -3 min.

6. Uyga vazifa - 2 min.

Darsning borishi

1.Tashkiliy qisim: Sinf va o’quv qurollarini ko’zdan kechirish, o’quvchilar bilan salomlashish, yo’qlama qilish, uy vazifasini tekshirish.

2. O tilgan mavzuni takrorlash: o’tilgan mavzuni takirorlashda FSMU metodidan foydalanildi.
3.Yangi mavzu bayoni:

AKT imkoniyati slaydlardan foydalanib yangi mavzuni tushuntiriladi.

Tabiatda hech qachon bir jismning ikkinchi jismga ta’siri bir tomonlama bo’lmaydi. Bir jism ikkinchi jismga ta’sir etsa, ikkinchi jism ham birinchi jismga ta’sir ko’rsatadi. Rasmda tasvirlangan aravachalarning massalari o’zaro teng, ya’ni m₁=m₂. Birinch aravachadagi egilgan plastinka ipi qo’ydirib yuborilsa, ikkala aravacha ikki tamonga bir xil tezlanish (a₁₌a₂) bilan harakat qila boshlaydi. Bu demakki, ikkala aravachaga bir xil kattalikda, lekin qarama-qarshi yo’nalgan F₁ va F₂ kuchlar ta’si etadi. Shuning uchun aravachalarga ta’sir etayotgan kuchlarning vector ko’rinishdagi munosabati qo’ydagicha bo’ladi.

Bunda minus ishora F₂ kuch F₁ kuchga qarama-qarshi yo’nalganligani ko’rsatadi.

O’zaro ta’sirlashuvchi ikki jism bir-biriga miqdor jihatdan teng va bir to’g’ri chiziq bo’yicha qarama-qarshi tamonlarga yo’nalgan kuchlar bilan ta’sirlashadi.

Bu qonun Nyutonning uchunchi qonuni deb ataladi.

O’zaro ta’sirlashuvchi ikki kuchdan biri ta’sir kuchi, ikkinchisi esa aks ta’sir kuchi deyladi. Nyutonning uchunchi qonuni esa aks ta’sir qonuni deb ham yurutiladi.

Aks ta’sir qonuning namoyon bo’lishiga ko’p misollar keltirish mumkin. Masalan, rolik ustida arqon bilan bir-birini tortayotgan ikki boladan biri ikkinchisini qanday kuch bilan tortsa, o’zi ham ikkinchi bolaga shuncha aks ta’sir kuchi bilan tortadi.

4.Yangi mavzuni mustahkamlash:

Darslikdagi 14-1 va 14-2 masalalar yechib korsatiladi.

Masala yechish namunasi.

Massasi 50 kg bo’lgan bola qayiqdan qirg’oqqa sakirab, 0,5 s ichida 10m/ s tezlik oldi. Agar qayiqning massasi 200kg bo’lsa, shu vaqt ichida qayiq qanday tezlik oladi? Shu vaqtda bola va qayiq qanday tezlanish oladi?

Berilgan: Formula: Yechilishi:

m_{1 =} 50 kg; v₁ m₂ dan v_{2 =} v₁ m₁ v₂=10*50/200m/s=2.5m/s

m_{2 =} 200 kg; v₂ m₁ m₂ a₁=10/0,5m/s²=20