Darslik O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan Dastur asosida ilk marotaba temir yo’l kollejlari uchun Davlat tilida bosmaga tayyorlandi

9.2. Uchastka bekatsining o’tkazish qobiliyati

Bekatlarda mavjud va tabiiy o’tkazish qobiliyatlari farqlanadi.

Bekatning mavjud o’tkazish qobiliyati bekatdagi texnik qurilmalarni, ilg’or texnologiyalarni qo’llab yuqori unum bilan ishlatishni hisobga olgan holda bekatdan bir sutka davomida o’tkazilishi mumkin bo’lgan poezdlar soni (oldindan berilgan yo’lovchi poezdlarni hisobga olgan holda) mavjud o’tkazish qobiliyati belgilangan harakat mikdorlarini yil va oy davomida harakat notekisliklariga to’g’ri keladigan, hamda harakat notekisliklari vaqtida bekatning muntazam ishlashini ta’minlash uchun zaxira quvvatni hisobga oluvchi talabiy qayta o’tkazish qobiliyatidan kam bo’lmasligi kerak.
Bekatlarning o’tkazish qobiliyatidagi zaxira kuvvati temir yo’l liniyalaridagi kabi olinadi. Ya’ni bir yo’llik uchastkalar uchun 20 % va ikki yo’llik uchastkalar uchun 15%. Tugun bo’lmagan uchastka bekatlarining o’tkazish qobiliyati kelish yo’llarining o’tkazish qobiliyatiga mos bo’lishi kerak. Uchastka, saralash va yuk bekatlari uchun qayta ishlash qobiliyatini ham hisoblaydilar. Bekatning qayta ishlash qobiliyati vagonlarda yoki poezdlarda hisobga olinib, bekatning mavjud saralash vositalaridan unumli foydalanganda bir sutka davomidagi qayta ishlash qobiliyatini belgilaydi. Qabul – jo’natish yo’llarining o’tkazish qobiliyati yo’lni bir poezd bilan o’rtacha band bo’lishni (t band o’rt.) hisobga olgan holda analitik usulda quyidagicha topilishi mumkin:

Nq1440m – ∑T_doimG’ ,

Bu erda
m – bekat parkidagi mavjud yo’llar soni (o’tish yo’lidan tashqari)
∑T_doim – poezdlarni qabul qilish uchun yo’llardan foydalanganda uzilish (tanaffus)larning summar vaqti. Ushbu vaqt qabul yo’llarida yo’lovchi poezdlarni o’tkazish (T-doim.yo’l) va yo’l kontakt tarmoqlarini joriy saqlash vaqtlarini T^Tdoim bilan bog’liq bo’lgan qo’shimcha turish vaqtlarini ham hisobga oladi. Yo’lning bir poezd bilan o’rtacha band bo’lgan vaqti.


,
bu erda:
- yo’lning har bir kategoriyali poezd bilan to’liq band bo’lish vaqti;
- belgilangan muddat uchun har xil kategoriyali poezdlarning umumiy poezdlar sonidagi ulushi.
Hisoblanayotgan park yo’llarining poezdlar turi bo’yicha o’tkazish qobiliyati


.

Rossiyaning VNIIJT instituti bekatning o’tkazish qobiliyatini yo’lovchi poezdlarning, bo’g’iz bandligining va boshqa omillarning ta’sirini hisobga olgan holda zamonaviy EHMlar yordamida avtomatlashtirilgan hisoblash usulini ishlab chiqib amalda qo’llamoqda.