Debates tal-kamra tad-deputati (Rapport Ufficjali u Rivedut)

ONOR. JEFFREY PULLICINO ORLANDO: Madam Speaker, ir-raġuni prinċipali għala qegħdin hawn illum hija biex niddiskutu din il-leġislazzjoni li ressaq il-Gvern, fejn ftit xhur biss wara li ħa t-tmun f'idejh ħass il-bżonn li jissellef minħabba diffikultajiet finanzjarji kbar li sab ruħu fihom. Din in-naħa tal-Kamra se tibqa' ssostni li dawn id-diffikultajiet huma kkawżati minn politika żbaljata f'diversi oqsma, primarjament fil-qasam fiskali, u aktar u aktar fil-qasam tar-relazzjonijiet ta' Malta ma' l-Unjoni Ewropea. Kulħadd jaf li r-relazzjonijiet ma' l-Unjoni jinsabu fi stat ta' friża. Dan żgur li qed jikkontribwixxi għall-fatt li pajjiżna llum il-ġurnata qiegħed fi stat ta' inċertezza li qed toqtol l-ispirtu ta' investiment, il-karatteristika ewlenija tul id-disa' snin ta' amministrazzjoni Nazzjonalista.
Madam Speaker, m'hemmx dubbju wkoll li l-politika fiskali ta' dan il-Gvern wasslet biex l-introjtu tal-gvern naqas sostanzjalment, b'tali mod u manjiera li l-Gvern qed ikollu jirrikorri għal dan it-tip ta' self sena wara sena. Mhux hekk biss imma nafu li apparti mill-fatt li qed ikollu jaqa' fuq self, il-Gvern qed ikollu jaqa' wkoll fuq dak li l-Ingliżi jsejħu selling of the family jewels. Per eżempju, fil-qasam tat-telekomunikazzjoni nafu li l-Partit Nazzjonalista fil-gvern ġab bidla totali. Illum li l-Gvern tneżża' minn kull idea dwar kif se jegħleb id-diffikultajiet finanzjarji, iddeċieda li jipprivatizza l-Korporazzjoni Telemalta biex ikollu l-fondi. U mhux billi l-Onor. Membri tan-naħa tal-Gvern joqogħdu jiftaħru b'din il-miżura - li tista' tgħid li hi l-unika miżura pożittiva li ttieħdet fil-budget ta' Novembru - u jgħidu li huma jemmnu fiha bis-sħiħ. Għax meta wieħed jara dak li kien jgħid l-Onor. Alfred Sant fir-rigward tal-privatizzazzjoni ma naħsibx li jieħu żmien wisq biex jagħraf li l-Prim Ministru kien kompletament kontra l-privatizzazzjoni u li kien juża l-konċett tal-privatizzazzjoni biex ibeżża' lill-ħaddiema f'diversi setturi. L-Onor Alfred Sant kien regolarment ibeżża' lill-ħaddiema tal-Korporazzjoni Telemalta bil-possibbilta' li t-Telemalta tiġi pprivatizzata jekk Malta ssir membru ta' l-Unjoni Ewropea. Kien wiegħed ukoll li kieku dan kellu jseħħ, il-Partit Laburista kien se jagħmel kruċjata sħiħa kontra l-Gvern Nazzjonalista.
Punt ieħor sorprendenti huwa l-fatt li korporazzjoni, li ftit ġimgħat biss wara l-elezzjoni qalulna li kienet ''f'sitwazzjoni finanzjarja prekarja,'' issa li għaddew ftit xhur biss din tant issodat u tant ħadet spinta 'l quddiem - forsi bl-interċessjoni ta' xi qaddis, għaliex kważi kważi t-taqliba li kien hemm fl-aspettattiva li kellha Telemalta m'hija xejn anqas minn mirakuluża - li l-Gvern Laburista ħass ruħu f'pożizzjoni li joffri lit-Telemalta għal privatizzazzjoni parzjali. Mhux hekk biss imma l-inizjattiva tal-privatizzazzjoni l-Gvern Laburista kompla firixha wkoll għall-MIA, inizjattiva li hija primarjament ta' l-amministrazzjoni Nazzjonalista, li tant konna smajna kritika fuqha meta l-Partit Laburista kien għadu fl-oppożizzjoni. Meta wieħed jara kif il-Gvern Laburista biddel ir-rotta kompletament f'dak li jemmen fir-rigward tal-privatizzazzjoni, wieħed jagħmel appell għall-ġid ta' din Malta tagħna li anke jibdel ir-rotta f'setturi oħra, li tant qed jagħmlu ħsara lil pajjiżna, u li qed iwasslu lill-Gvern biex iressaq leġislazzjoni ħalli jerġa' jagħmel self sabiex ipatti għad-deficit finanzjarju. Madam Speaker, dan huwa deficit finanzjarju li pprovaw iwaddbu l-ħtija tiegħu fuq il-Partit Nazzjonalista, dak iż-żmien fil-gvern, imma li nafu li llum il-ġurnata qed jilħaq rata fenomenali minħabba r-rotta tal-biki, ta' mistħija u t-triq ħażina li qabbadna fiha l-Gvern Laburista. Din it-triq narawha f'diversi setturi.
Bħala l-kelliem ta' l-Oppożizzjoni għas-settur tat-telekomunikazzjoni, jien inħares lejn ir-rapport li kien ħejja dak li llum huwa ċ-Chairman tal-Maltacom bħala kontribuzzjoni denja biex tinħoloq il-ħofra, għaliex dak ir-rapport kien verament ħela ta' flus monumentali. F'dak ir-rapport wieħed jara kontradizzjonijiet bejn dak li ntqal u dak li qed iseħħ. Dak ma kien xejn ħlief eżerċizzju ieħor biex insibu ħofra oħra fost il-ħafna ħofor li kienu qed jinstabu immedjatament wara l-elezzjoni ta' Ottubru ta' l-1996. Dak kien attentat iddisprat mill-Partit Laburista li forsi b'sorpriża għalih innifsu rebaħ l-elezzjoni minħabba l-ħafna wegħdiet fiergħa li kien għamel. Il-Partit Laburista fil-gvern għaraf li dawn il-wegħdiet ma setax iwettaqhom u allura pprova jwaħħal fl-amministrazzjoni preċedenti, fuq il-fatt li ma setax iwettaq dawk il-wegħdiet li tant qarraq lill-poplu Malti bihom.
Madam Speaker, jekk wieħed iħares lejn l-iStrategic Resource Audit, ir-rapport li kkummissjona l-Prim Ministru ftit ġimgħat wara l-elezzjoni ta' l-1996, isib kritika qawwija fir-rigward ta' l-isparpaljar ta' flus fil-Korporazzjoni Telemalta. Imma mbagħad x'naraw? Naraw li ftit ta' żmien wara li ċ-Chairman tal-Maltacom, is-Sur Tony Mejlaq, l-istess bniedem li kien ħejja r-rapport li qed nagħmel riferenza għalih, f'waħda mill-ewwel azzjonijiet li ħa għażel karozza li kienet Lm9,000 ogħla minn karozza oħra li kellha l-istess specifications, bid-differenza li l-karozza li għażel hu kellha dashboard tal-ġewż u wipers mal-headlamps. Is-Sur Mejlaq, li fir-rapport tiegħu kien qal li fi żmien l-amministrazzjoni Nazzjonalista tant kien hemm sparpaljar ta' flus, xorta għażel karozza għall-użu personali tiegħu li kienet tiswa Lm9,000 iktar. Dak il-veru sparpaljar ta' flus, mera ta' dak li qed jiġri f'ħafna setturi oħrajn, li allura qed ikompli jwassalna f'sitwazzjoni li llum il-ġurnata Gvern Laburista kellu jiġi hawn jitlob il-leave ta' dan il-Parlament biex jissellef miljuni kbar ta' liri biex ipatti għad-deficit li qed jirriżulta mill-politika żbaljata tiegħu.
Madam Speaker, fir-rapport tiegħu s-Sur Mejlaq kien ikkritika bis-sħiħ l-isponsorships li kienu jingħataw mill-Korporazzjoni Telemalta, u anke kellu l-ardir jgħid li dawn kienu sempliċement ħela ta' flus. Imbagħad wieħed jara li l-isponsorships f'dawn l-aħħar xhur minn mindu laħaq is-Sur Mejlaq ... Hawnhekk ta' min jgħid li kważi kważi dan il-bniedem huwa sempliċement front għaliex illum il-ġurnata mhux chairman tal-Maltacom għandna imma ministru mingħajr portafoll li sab il-portafoll tiegħu f'dik li kienet it-Telemata. Fil-verita' l-Ministru mingħajr Portafoll qed juża l-Maltacom bħala okkażjoni għal naqra public relations min-naħa tiegħu. Jekk wieħed jiftaħ "The Times" tal-lum jara ritratt ta' l-Onor. Joe Mizzi fin-nofs, bejn is-Sur Mejlaq u persuna oħra, qisu l-Arkanġlu Gabriel ibierek il-ftehim li sar bejn l-Ericsson u l-Maltacom! Wieħed jiskanta għalfejn irid ikun hemm din il-preżenza kontinwa ta' l-Onor. Mizzi fil-Maltacom, qisu mingħajr il-barka tiegħu ma jista' jsir xejn. Dan għaliex? Forsi għaliex ma jafdax liċ-chairman il-ġdid! Ma nagħtihx tort fil-każ li hu hekk għaliex dan qed jagħmel preċiżament il-kontra ta' dak li ssuġġerixxa fl-iStrategic Resource Audit, li kien ikkummissjona l-Prim Ministru. Jekk wieħed iħares lejn l-isponsorships jara li hemm bosta ta' interess partikolari, fosthom sponsorship li ngħata direttament lill-Malta Labour Party biex jiġi organizzat il-festival ''Iljieli Mediterranji''. Illum il-ġurnata l-isponsorships m'għadhomx jitqiesu bħala ħela ta' flus imma bħala ħaġa essenzjalissima. Qed isibha utli ħafna l-Onor. Mizzi għall-image tiegħu li, nerġa' ngħid, sab il-portafoll tiegħu f'dik li llum hija l-Maltacom.
Fir-rapport tiegħu, is-Sur Mejlaq, tkellem ħafna u bis-sħiħ fuq l-overstaffing li kien hemm fil-Korporazzjoni Telemalta. Imbagħad x'naraw? Waħda mill-ewwel affarijiet li għamel is-Sur Mejlaq kienet li mpjega acquaintance personali tiegħu bħala xufier, meta huwa stess kien jaf li f'dik is-sezzjoni ta' ħaddiema kien hemm overstaffing. Il-verita' hi li ħloqna pożizzjonijiet għan-nies tal-qalba, saħansitra dawk li lanqas kienu mpjegati mat-Telemalta. (Interruzzjonijiet) Tridu tammettu li l-korporazzjoni ngħatat f'idejn dan il-Gvern minn amministrazzjoni Nazzjonalista fi stat tant b'saħħtu li ftit xhur biss wara l-elezzjoni l-Gvern Laburista ħass ruħu f'pożizzjoni li jista' jipprivatizzaha biex ikun jista' jiġbor il-fondi. Din hija d-direzzjoni li qed tieħu din il-korporazzjoni, li llum il-ġurnata hija public liability company, li jien insostni hija mera ta' dak li qed jiġri f'ħafna setturi oħra f'dan il-pajjiż, u hija mera tar-raġunijiet li qed iwasslu lil dan il-pajjiż f'dawn id-diffikultajiet kollha.
Madam Speaker, fir-rapport tas-Sur Mejlaq wieħed isib li saret ħafna kritika fuq ħlasijiet żejda ta' overtime u fuq shifts żejda. Fil-fatt illum nafu f'liema estremita` waslet il-Maltacom għaliex saħansitra wasalna biex nipprovaw inbiddlu ix-shifts tal-ħaddiema - kien hemm anke rapport f'gazzetta lokali fuq dan - fuq karta falsifikata li kienet tindika x-shifts li kellu jkun hemm fil-customer service unit tal-Maltacom. Anke protesta min-naħa tal-GWU kien hemm għal din il-forgery imma għal din l-isfaċċataġni ma kien hemm l-ebda risposta s'issa mill-Maltacom. Dawn ipprovaw ibiddlu x-shifts biex jipprovaw jiffrankaw mill-ħlasijiet tal-ħaddiema. Il-Partit tal-Ħaddiema jipprova jiffranka fuq il-ħaddiem iż-żgħir! Imbagħad meta nipprovaw nimpjegaw nies tal-qalba, ħbieb tagħna, saħansitra nimpjegaw nies minn barra l-kumpannija u nagħtuhom l-eluf kbar tal-liri. Aħna għandna informazzjoni li dan l-aħħar ġew impjegati xi nies tal-qalba f'pożizzjonijiet għoljin ħafna u ngħataw paga fenomenali. Ma nipprovawx niffrankaw u nagħmlu ekonomija fejn jidħlu l-ħbieb imma nipprovaw niffrankaw biss minn fuq il-ħlasijiet ta' l-overtime u minn fuq ix-shift allowance.
Madam Speaker, issa niġi għall-famuż proġett tal-millennju li għandha fi ħsiebha l-Maltacom. Fil-fatt kien hemm il-ħsieb li l-istess sit f'Paceville jiġi żviluppat mill-amministrazzjoni preċedenti bħala regional training centre, u kien ikun ħafna iktar adattat li kieku ġie żviluppat hekk. Illum il-ġurnata r-regional training centre qiegħed f'post kompletament maqtugħ, qiegħed f'post li kellu jsir ħafna arm-twisting fuq l-Awtorita` ta' l-Ippjanar biex jingħataw il-permessi u issa minfloku qed naraw li se jsir il-famuż proġett tal-millennju. Tant qed tinħela enerġija fuq dan il-proġett li hemm il-biża' li l-Maltacom titlef id-direzzjoni primarja li dejjem għandu jkollha, li żżomm ruħha abreast ma' l-iżviluppi kontinwi fis-settur tat-telekomunikazzjoni. Ta' min isemmi li biex iseħħ dan il-proġett se jkollu jinbena torri mostruż fuq bini skedat. Ovvjament issa l-persuna li għandha influwenza kbira min-naħa tal-Maltacom se terġa' ddur fuq l-Awtorita` ta' l-Ippjanar u forsi jerġa' jkun hemm naqra bending of the rules, nilwulha naqra jdejha ħalli forsi taċċetta li l-bini skedat jitwaqqa' u minfloku jinbena skyscraper.
Madam Speaker, jien inħoss li r-raġuni primarja għalfejn dan il-proġett tant hemm min hu ħerqan li jarah jitwettaq ġejja sempliċement minn attentat biex niġġeneraw naqra xogħol f'ekonomija mħarbta wara dak il-ħafna għajat fuq ħofor u mhux ħofor. Tgħidu li hemm il-ħtieġa assoluta għall-iskyscraper, li se jkun parti essenzjali mill-proġett tal-millennju, minħabba l-fatt li fuqu se jkun hemm communications tower, li jrid ikun ogħla mill-ikbar point li hawn f'pajjiżna. Issa jekk inti trid tmur fl-ogħla punt li hawn f'pajjiżna, il-common sense jgħidlek li ma tmurx at sea level imma tagħżel sit li min-natura tiegħu jinsab fl-għoli u tipprova tagħmel communications tower hemm. Imma le, aħna rridu noħolqu dawn il-proġetti, li ħafna minnhom huma bla bżonn, partikolarment dan il-proġett, biex kemm jista' jkun nagħtu kick-start lill-ekonomija ta' pajjiżna. L-entrepreneurs li diġa` nvestew eluf kbar ta' liri fiż-żona ta' Paceville jgħidu li diġa` hemm over-concentration ta' negozji f'din iż-żona. Allura wieħed jistaqsi: Għalfejn qed isir dan il-proġett, jekk mhux biex niġġeneraw naqra xogħol biex forsi nagħtu l-impressjoni li r-rota reġgħet bdiet iddur?

Madam Speaker, il-logo tal-Maltacom jinkludi fih il-Morse code. Il-logo tas-settur tat-telekomunikazzjoni, li suppost huwa l-iktar settur futuristiku, qed jinkorpora ħaġa li llum il-ġurnata jiftakruha n-nanniet tagħna. Dan il-logo juri r-rabta tremenda, forsi rabta sentimentali wkoll, li għandu l-Onor. Mizzi mal-Morse code. Dan huwa logo sinifikattiv ħafna għaliex juri r-rabta assoluta li għandu l-Partit Laburista mal-passat - fil-fatt il-Morse Code spiċċa mat-Titanic - u qed jindikalna t-triq li se jaqbad dan il-pajjiż fil-futur, li minflok se twassalna għall-millennju l-ġdid se tibgħatna lura għas-seklu li għadda. Nirringrazzjak, Madam Speaker.