DəDƏ qorqud dada gorgud elmi-ədəbi toplu

REDAKSİYAYA TƏQDİM OLUNAN YAZILARIN NORMATİV QAYDALARI
1. Elmi-ədəbi toplumuz “Dədə Qorqud kitabı”nın poetika, mətnşü­naslıq, ideya-məzmun problemlərinin tədqiqi istiqamətində aparılan və folklorun müx­təlif elmi-nəzəri, praktik məsələlərini əhatə edən, heç yerdə çap olunmamış yük­sək elmi səviyyəli araşdırmaları və eləcə də yazıya alın­mış yeni folklor nü­mu­­nə­lə­rini çapa qəbul edir.

2. Məqalələr Azərbaycan dilində qəbul olunur.

3. Redaksiyaya təqdim olunan məqalələrin həcmi 15 səhifədən artıq olma­ma­lıdır.

4. Redaksiyaya təqdim olunan məqalələrdə müəllifin adı, soyadı, iş yeri və e-mail ünvanı göstərilməli, xülasə və açar sözlər verilməlidir.

5. Xülasə 100, açar sözlər 10 sözü keçməməlidir.

6. Şəkillər, rəsm, not, qrafik və cədvəllər çapda düzgün, aydın çıxacaq vəziyyətdə olmalıdır.

7. Sonda göstərilən elmi ədəbiyyat və mənbələr məqalənin içə­ri­sin­də kod­laş­dırılmalıdır.

8. Məqalələr, xülasə və açar sözlər Winword proqramında, Times New Ro­man şrifti, 14 punto böyüklüyündə yazı tipi ilə yazılaraq diskdə və A4 vərə­qin­­də təqdim olunmalıdır.

MÜNDƏRİCAT
Qorqudşünaslıq: axtarışlar, aşkarlamalar

Muxtar KAZIMOĞLU–İMANOV. Tofİq Hacıyev və “Dədə Qorqud”..3

Atif İSLAMZADƏ. “DƏDƏ QORQUD KİTABI”NDAN BƏRPA OLUNAN

“OĞUZUN YEYİLMƏSİ” MİFOLOGEMİ 11

Folklorşünaslıq: problemlər, tədqiqlər

Füzuli BAYAT. TARİXİ PERSPEKTİVDƏ QAÇAQÇILIQ VƏ QAÇAQ

ƏHVALATLARI 16

Ramil ƏLİYEV. UŞAQ NAĞILLARININ SEMANTİK

XÜSUSİYYƏTLƏRİ 25

Təyyar SALAMOĞLU. EPOSDAN ROMANA DOĞRU (“Qarlı aşırım”da

epos ənənələri). I yazı. Namus qanunu: eposda və romanda 32

Oruc ƏLİYEV. JANRLARARASI ƏLAQƏ: NAĞIL VƏ DASTAN 41

Nizami MURADOĞLU. KƏMALƏDDİN QƏDİMİN POEZİYASI

VƏ FOLKLOR 50

Rövşən ƏLİZADƏ. TÜRK DASTANLARININ TƏSNİFATI, STRUKTUR

ÖZƏLLİKLƏRİ VƏ BAŞ QƏHRƏMANLARIN MİSSİYASI 56

Mətanət ABBASOVA. İLKİN TƏSƏVVÜRLƏR SİSTEMİ VƏ

POETİK TƏCRÜBƏ 63

Nailə ƏSKƏR. MEYDAN TAMAŞALARI VƏ ZORXANA OYUNLARI 72

Zümrüd MƏNSİMOVA. ZAQATALALI EL ŞAİRİ ƏHMƏD QIMIRLI

YARADICILIĞINA BİR NƏZƏR 78

Ləman SÜLEYMANOVA. HAYLAÇI SƏNƏMİN HƏYATI VƏ

YARADICILIĞI 86

Elmira MƏMMƏDOVA-KEKEÇ. AŞIQ VALEHİN VÜCUDNAMƏSİNİN

ARXİTEKTONİK TƏHLİLİ 96

Elza İSMAYILOVA. “KOROĞLU” DASTANINDA DİNİ MOTİVLƏR

(Azərbaycan və Türkiyə variantları əsasında) 101

Vüsal ABİYEV. AZƏRBAYCAN FOLKLORUNDA GÜNƏŞ VƏ ONUN

MİFOLOJİ SİS­TEM­DƏ YERİ 113

Xanım MİRZƏYEVA. DİNİ NAĞILLARDA ƏNƏNƏVİ

FORMULLAR SİSTEMİ 119

Kəmalə İSMAYILOVA. “ŞAH İSMAYIL” DASTANINDA

QƏHRƏMAN PROTOTİPİ 128
Etnik mədəniyyətimizdən

Məmmədhüseyn HÜSEYNOV. TÜRK XALQLARININ İNANC

YADDAŞINDA ŞAQULİ DÜZ VƏ QIRIQ XƏTLƏRİN SEMANTİKASI

(“Qaba ağac”, “yada daşı” və “ dirək” kultunun işarəsi) 138
Azərbaycan folklorundan yeni nümunələr

SALYAN-NEFTÇALA FOLKLOR ÖRNƏKLƏRİ. Aynurə SADIQQIZI 144
Folklorşünas təqvimi

FOLKLORLAŞAN FOLKLORŞÜNAS. Mahmud ALLAHMANLI 159
İtkilərimiz

FOLKLORŞÜNASLIĞIMIZIN AĞSAQQALI ATA TƏRZİBAŞI

DÜNYADAN KÖÇDÜ. Əli ŞAMİL 164

CONTENTS
Gorgud studying: investigations, discoveries

Mukhtar KAZIMOGLU-IMANOV. TOFIG HAJIYEV AND

“DEDE GORGUD” 3

Atif ISLAMZADE. THE RESTORATION MYTHOLOGEM  

“OGHUZUN YEYILMESI” (“BEING EATEN OGHUZ”) IN THE EPOS

“THE BOOK OF DEDE GORGUD” 11
Folk-lore studies: problems, researches

Fuzuli BAYAT. SMUGGLING AND BANDİTS STORIES

IN HISTORICAL PERSPECTIV 16

Ramil ALIEV. SEMANTIC SPECIFICATIONS OF CHILD TALES 25

Tayyar SALAMOGLU. FROM THE EPOS TO THE NOVEL (The epos

traditions  in the novel “Garli Ashirim” (“The snowy pass”)) . I writing.The law

of honor: in the epos and in the novel 32

Oruj ALIEV. THE RELATION BETWEEN GENRES: TALE AND EPOS 41

Nizami MURADOGLU. KAMALADDIN GADIM’S POETRY

AND FOLKLORE 50

Rovshan ALIZADE. CLASSIFICATION OF TURKISH EPOSES,

STRUCTURAL PROPERTIES, AND MISSION OF CHARACTERS 56

Matanat ABBASOVA. THE SYSTEM OF INITIAL IMPRESSIONS

AND POETIC EXPERIENCE 63

Naile ASKER. SQUARE PLAYS AND ZORKHANA GAMES 72

Zumrud MANSIMOVA. A GLANCE TO WORKS OF

ZAKATALIAN PEOPLE'S POET AHMED QIMIRLI 78

Laman SULEYMANOVA. HAYLACHI SANAM’S LIFE

AND CREATIVS 86

Elmira MAMMADOVA-KEKECH. ARCHITECTONIC ANALYSIS

OF ASHIG VALEH'S VUJUDNAMA (AGE-POETRY) 96

Elza ISMAILOVA. RELIGIOUS MOTIVES IN KOROGHLU EPIC

(Based on Azerbaijani and Turkish versions) 101

Vusal ABIYEV. THE SUN IN AZERBAIJAN FOLKLORE AND

ITS PLACE IN MYTHOLOGICAL SYSTEM 113

Khanum MIRZAEVA. CONVENTIONAL SYSTEM OF FORMULAS

IN RELIGIOUS TALES 119

Kamale ISMAILOVA. PROTOTYPE OF HERO IN THE EPOS

“SHAH ISMAYIL” 128

From our etnic culture

Mamedhuseyn HUSEYNOV. THE SEMANTICS OF VERTICAL AND

BROKEN LINES IN BELIEFS OF TURKIC PEOPLES (Symbols of the cult

of "tree", "rain stone", and "column") 138
New samples from Azerbaijan folk-lore 144

Сalendar folk-lore............................................................................ 159

Our losses.............................................................................................. 164

СОДЕРЖАНИЕ
Горгудистика: поиски, открытия

Мухтар КАЗЫМОГЛЫ-ИМАНОВ. ТОФИК ГАДЖИЕВ И

«ДЕДЕ КОРКУТ» 3

Атиф ИСЛАМЗАДЕ. МИФОЛОГЕМ “СЪЕДАНИЯ ОГУЗ"А

«В КНИГЕ МОЕГО ДЕДА КОРКУДА» 11
Фольклористика: проблемы, исследования

Физули БАЯТ. РАЗБОЙНИЧЕСТВО И РАЗБОЙНИЧЬИ РАССКАЗЫ

В ИСТОРИ­ЧЕСКОЙ ПЕРСПЕКТИВЕ 16

Рамиль АЛИЕВ. СЕМАНТИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ

ДЕТСКИХ СКАЗОК 25

Тейяр САЛАМОГЛУ.  ОТ ЭПОСА ДО РОМАНА (Эпические

традиции в «Снежном перевале» («Гарлы Аширым»)). I часть.

Закон чести: в эпосе и в романе 32

Oрудж АЛИЕВ. МЕЖЖАНРОВАЯ СВЯЗЬ: СКАЗКА И ДАСТАН 41

Низами МУРАДОГЛЫ. ПОЭЗИЯ КАМАЛЕДДИНА ГАДИМА

И ФОЛЬКЛОР 50

Ровшан АЛИЗАДЕ. КЛАССИФИКАЦИЯ, МИССИИ ГЛАВНЫХ

ГЕРОЕВ И ОСОБЕННОСТИ СТРУКТУР ТЮРКСКИХ ДАСТАНОВ 56

Mатанат AББАСОВА. ПЕРВИЧНАЯ СИСТЕМА ПРЕДСТАВЛЕНИЙ

И ПОЭТИЧЕСКИЕ НАВЫКИ 63

Наилья АСКЕР. ПЛОЩАДНЫЕ ИГРЫ И ЗРЕЛИЩА 72

Зумруд МАНСИМОВА. ТОЧКА ЗРЕНИЕ В ТВОРЧЕСТВЕ

НАРОДНОГО ПОЭТА АХМЕД ГЫМЫРА 78

Ляман СУЛЕЙМАНОВА. ЖИЗНЬ И ТВОРЧЕСТВО

ХАЙЛАЧЫ СЭНЭМ 86

Eльмира MАМЕДОВА-KEKEЧ. АРХИТЕКТОНИЧЕСКИЙ

АНАЛИЗ ВУДЖУДНАМЕ АШУГА ВАЛЕХА 96

Eльза ИСМАИЛОВА. РЕЛИГИОЗНЫЕ МОТИВЫ В ДАСТАНЕ

«КОРОГЛУ» (На основе азербайджанского и турецкого вариантов) 101

Вюсал АБИЕВ. СОЛНЦЕ В АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ФОЛЬКЛОРЕ

И ЕГО МЕСТО В МИФОЛОГИЧЕСКОЙ СИСТЕМЕ 113

Xaнум МИРЗОЕВА. СИСТЕМА ТРАДИЦИОННЫХ ФОРМУЛ

В РЕЛИГИОЗНЫХ СКАЗКАХ 119

Kамалья ИСМАИЛОВА. ПРОТОТИП ГЕРОЯ В ЭПОСЕ

«ШАХ ИСМАИЛ» 128
Наша этническая культура

Mамедгусейн ГУСЕЙНOВ. СЕМАНТИКА ВЕРТИКАЛЬНЫХ И

ПРЕРЫВИС­ТЫХ ЛИНИЙ В РЕЛИГИОЗНЫХ ПРЕДСТАВЛЕНИЯХ

ТЮРКСКИХ НАРОДОВ (Символы культа "древа", "дождевого камsня"

и "столба") 138
Новые образцы Азербайджанского фольклоре 144

Календарь фольклорисьта 159

Наши утраты 164
“Dədə Qorqud”.

Elmi-ədəbi toplu.

Bakı, “Elm və təhsil” nəşriyyatı, 2016/1

Ədəbi işçilər:

Sənubər Kərimova

Qumru Şəhriyar
Nəşriyyat direktoru:

Prof. Nadir Məmmədli
Operator:

Məhsəti Süleymanova
Kompüter tərtibçisi:

Aygün Balayeva

Kağız formatı: 60/84 32/1

Mətbəə kağızı: №1

Həcmi: 172 səh.

Tirajı: 300

Toplu “Elm və təhsil” nəşriyyat-poliqrafiya mərkəzində hazır diapozitivlərdən

ofset üsulu ilə çap olunmuşdur.
Toplunun üz qabığındakı şəkil: Mirzəxan Qafarovun

“Dədə Qorqud” lövhəsi

Ünvan: Bakı, 370004, 8-ci Kiçik Qala döngəsi, 31

Tel: [phone]; Fax: [phone]

E-mail ünvanı: [e-mail]

1 Kəndin adı rəsmi sənədlərdə Gülüzən kimi verilsə də, xalq arasında Gülüzanbinə kimi deyilir.

1 Bəndər-bəndər – dalğa-dalğa

1 Mazımçay – Balakən rayonunun Gürcüstanla sərhəddindən axır.

2 Söyləyici mahnı qurtarandan sonra dedi ki, Sənəm Balakəndə oxumuşdu, mən də Balakəni Bakıya çe­vir­dim.

3 Lobya kaşı – lobyadan hazırlanan yemək

1 Bu kənd balakənlilər arasında Tərəkəmə Şambul kimi də tanınır. Deyilənə görə, həmin kəndin əhalisi vaxtilə Tovuz və Qazax rayonlarından, eləcə də Gürcüstanın Balakən rayonu ilə sərhəddə yerləşən La­qo­de­xi rayonunun Qaval kəndindən gəlib bura yerləşib.

1 Balakəndə balabana mey, balaban çalana isə meyçi deyirlər.