DeniZCİLİk sektöRÜ ve gemi İNŞa sanayiİ raporu

I. KOMİSYONUN İŞLEYİŞİ

I.I Araştırma Önergelerinin Özeti ve Konusu

23 üncü Dönemde Meclis Araştırması Komisyonumuzun kurulmasına dayanak teşkil eden, İstanbul Milletvekili Çetin SOYSAL ve 19 Milletvekilinin, Tuzla Tersaneler Bölgesinde yaşanan iş kazalarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla (10/121), Kars Milletvekili Gürcan DAĞDAŞ ve 23 Milletvekilinin, tersanelerdeki iş kazalarının araştırılarak iş güvenliğinin sağlanması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla (10/129), İstanbul Milletvekili Hasan Kemal YARDIMCI ve 26 Milletvekilinin, başta gemi inşa sanayi olmak üzere denizcilik sektöründe yaşanan sorunların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla (10/132) ve İstanbul Milletvekili Sebahat TUNCEL ve 19 Milletvekilinin, gemi inşa sektöründeki işçi güvenliği ve çalışma koşullarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla (10/134), Anayasanın 98 inci, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasını isteyen önergelerinin gerekçelerinde özetle;

• 
  Denizcilik sektörünün tüm dünya ülkeleri ve Türkiye için büyük önem taşıdığı, bugün dünya ticaretinin % 80 inin deniz yoluyla yapıldığı, Türkiye’de de bu sektörün hızlı bir ivme kazandığı ve sorunlarının araştırılması gerektiği,
  
• 
  Buna paralel olarak ülkemizde gemi inşa sektörünün de son yıllarda hızlı bir büyüme içine girdiği, bu büyümenin Türkiye’yi gemi inşa sanayisinde dünya ilkleri arasına taşıdığı ve rekabet gücünün ucuz işgücünden kaynaklandığı,
  
• 
  Ama bu büyümenin ekonomik katkısının yanı sıra bazı yapısal sorunları da beraberinde getirdiği, özellikle Tuzla Tersaneler Bölgesinde artan iş yoğunluğu ve işçi sayısına paralel olarak çalışma ortamlarında alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin yeterli olmadığı, son yıllarda tersanelerde gerçekleşen ölümlü ve yaralanmalı iş kazalarının sayısında sürekli bir artış gözlemlendiği, bu kazaların birçoğunun önlenebilir nitelikte olduğu,
  
• 
  Gemi inşa sanayisinde asıl iş olarak tanımlanan gemi yapımı işinin alt işverenlere yaptırılmasının uygun olmadığı ve onların da bu işlerde eğitimsiz işçiler kullanmasının kazalara yol açtığı ve bu kazalarda ölen işçilerin genellikle alt işveren işçisi olduğu, oysa sadece uzmanlık gerektiren işlerin alt işverenlere yaptırılmasının gerektiği,
  
• 
  Tersanelerde çalışan işçilerin büyük çoğunluğunun sendikal hak ve özgürlüklerden faydalanamadığı ve alt işveren (taşeronluk) sisteminin işçilerin bu tür haklardan yoksun bırakılmasına yol açtığı,
  
• 
  Büyümekte olan denizcilik sektörünün kalifiye eleman ihtiyacının da sürekli arttığı ve bu hızlı büyümeden kaynaklanan sorunların denizcilik eğitimi ile aşılabileceği,
  

ifade edilmiştir.

I.II Komisyonun Kuruluşu

Araştırmaya konu dört ayrı önerge, konularının benzer olması nedeniyle birleştirilerek, Genel Kurulun 26.02.2008 tarihli 69 uncu birleşiminde görüşülmüş ve “Gemi İnşa Sanayisindeki İş Güvenliği ve Çalışma Şartları Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla” bir Meclis Araştırması Komisyonu kurulması kararlaştırılmıştır.

Komisyonun kuruluşuna ilişkin 26.02.2008 tarihli 911 sayılı Kararda; araştırmayı yapacak Komisyonun 16 üyeden oluşması, çalışma süresinin, Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtip Üye seçimi tarihinden itibaren 3 ay olması ve gerektiğinde Ankara dışında da çalışma yapabilmesi hususlarına yer verilmiştir. Komisyonun kuruluş kararı 01.03.2008 tarih ve 26803 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Bu kararı takiben Genel Kurulun 30.04.2008 tarihli 97 nci Birleşiminde Komisyon üye seçimi yapılmış ve aynı tarihte, en yaşlı üye sıfatıyla İstanbul Milletvekili Mithat MELEN’in başkanlığında yapılan Komisyon toplantısında Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtip üyeliklere yapılan seçimler sonucunda aşağıda adları ve seçim çevreleri yazılı milletvekilleri seçilmişlerdir:

ADI VE SOYADI	ÜNVANI	PARTİSİ	SEÇİM BÖLGESİ
Mehmet DOMAÇ	BAŞKAN	AK PARTİ	İSTANBUL
Fuat BOL	BAŞKANVEKİLİ	AK PARTİ	İSTANBUL
Mehmet Beyazıt DENİZOLGUN	SÖZCÜ	AK PARTİ	İSTANBUL
Abdurrahman ARICI	KÂTİP	AK PARTİ	ANTALYA
İbrahim Halil MAZICIOĞLU	ÜYE	AK PARTİ	GAZİANTEP
Mithat MELEN	ÜYE	MHP	İSTANBUL
Bayram Ali MERAL	ÜYE	CHP	İSTANBUL
Çetin SOYSAL	ÜYE	CHP	İSTANBUL
Sebahat TUNCEL	ÜYE	DTP	İSTANBUL
Özlem Piltanoğlu TÜRKÖNE	ÜYE	AK PARTİ	İSTANBUL
Gürcan DAĞDAŞ	ÜYE	MHP	KARS
Azize Sibel GÖNÜL	ÜYE	AK PARTİ	İSTANBUL
Recai BERBER	ÜYE	AK PARTİ	MANİSA
Ali Rıza ÖZTÜRK	ÜYE	CHP	MERSİN
Hasan Ali ÇELİK	ÜYE	AK PARTİ	SAKARYA
Mustafa CUMUR	ÜYE	AK PARTİ	TRABZON

Bu seçime ilişkin 915 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararı 06.05.2008 tarih ve 26868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.