Ders notlari

VIII. EKSPRESYONİZM (ANLATIMCILIK / DIŞAVURUMCULUK):

*20. yy. başında Almanya’da empresyonizme, özellikle de natüralizme tepki olarak doğmuştur.

*Resim alanında ortaya çıkmış, sonra edebiyata yansımıştır.

ÖZELLİKLERİ:

1.Sanatçının ruhi durumunu ortaya çıkaracak tabiatı ve eşyayı ikinci plana itmişler. Tabiatı ve eşyayı mizaca göre anlatmayı gaye edinmişler.

2.Romantizmin değişik, yeni bir şeklidir.

3.Sözün değiştirici etkisi vardır, somutluktan uzaklaşılmalıdır.

4.Toplum ve onun estetik değerleri reddedilmelidir.

5.Gerçekler ve görüşler görecelidir. Bütün gelenekler yıkılmalıdır.

TEMSİLCİLERİ: JAMES JOYCE, FRANZ KAFKA, T.S. ELİOT, O’NEİL

*Türk temsilcisi yok.

IX. KÜBİZM: Empresyonizme tepki olarak doğmuştur. ÖZELLİKLERİ:

1.Daha çok resim alanında kullanılmıştır.

2.Geometrik şekiller ön plana çıkarılmıştır.

3.Olaylara duygular ve izlenimler karıştırılmış, mantık ve muhakemeden uzaklaşılmıştır.

4.Apollaniere kübik anlayışla garip şiirler yazmıştır.

TEMSİLCİLERİ:

PABLO PİCASSO, JUAN GRİS, FERNAND LE-GER, APOLLANİERE

X.FÜTÜRİZM(GELECEKÇİLİK): Önce şiire, sonra resme uygulanmıştır.

Öncüsü MARİNETTİ’dir.

ÖZELLİKLERİ:

1.Geçmiş devirlerin sanatını ve sanatta geleneği reddeder.

2.Zamana bağlı dinamizmi ve geleceği kucaklayan görüşü temsil iddiasındadır.

3.Sanatta makine gürültülerini, teknolojinin, uçağın, trenin sesini duyurmaya çalışır ve bu sesten zevk alır. TEMSİLCİLERİ: F.T. MARİNETTİ, MAYAKOVSKİ, B. PESTERNAK TÜRK ED: NAZIM HİKMET

XI. DADAİZM(KURALSIZLIK): Kuralsızlığı kural kabul eder. Öncüsü TRİSTAN TZARA’dır. ÖZELLİKLERİ:

1. I. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkmış, bütün edebî kuralları yıkmayı amaçlamıştır.

2.Dada kelimesi rastgele seçilmiştir.

3.Bütün insani değerleri yok saymışlar.

4.Yok saydıklarının yerine koyacaklarını da kestirememişler.

5.Toplantıları genellikle kavgayla bitmiş ya da polisler tarafından dağıtılmıştır.

XII. SÜRREALİZM(GERÇEKÜSTÜCÜLÜK):20. yy. başlarında akıl hastalıkları doktoru Andre BRETON tarafından ortaya atılmıştır. ÖZELLİKLERİ:

1.Bilinçaltının karmaşık dünyasını sanata aktarmak amacındadır.

2.Sigmund FREUD’un cinsiyetle ilgili görüşlerinin etkisi altındadır.

3.Sanatçı, iradesini şiirden uzaklaştırarak, kendini tesadüfün kucağına bırakarak gerçek şiire ulaşabilir.

4.İnsan kapalı bir kutudur. Aklın, mantığın, gelenek ve göreneklerin etkisinden sıyrılınca ne olduğu görülür.

5.Her türlü sosyal ve ahlaki bağdan kurtulmak, gerçek anlamda iç benliğinde özgür olmak lazımdır.

6.Varlığın bilinmeyen, gizemli taraflarını ortaya çıkarabileceklerini ileri sürmüş ve bilinçaltını tüm çıplaklığıyla kavramaya çalışmışlar.

7. İç akışın devamını engellediği için noktalama işaretlerine karşı çıkmışlar.

8.Tüm sanat dallarında etkili olmuştur.

9. II. Dünya Savaşı sonrası yerini egzistansiyalizme bırakmıştır.

TEMSİLCİLERİ: ANDRE BRETON, LUİS ARAGON, PAUL ELUARD, BENJAMİN PERRET

Türk Ed.: GARİPÇİLER(Orhan Veli, Melih Cevdet, Oktay Rıfat)

*Özellikle II. YENİ HAREKETİ’nde etkili olmuşlar.(Cemal Süreya, Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Edip Cansever, Turgut Uyar, İlhan Berk, Ülkü Tamer)

XIII. EGZİSTANSİYALİZM (VAROLUŞÇULUK):

*1927’de Alman filozof Martin HEİDEGGER tarafından felsefi bir görüş olarak ortaya atılmıştır.

*II. Dünya Savaşı sonrası Fransız romancı Jean Paul SARTRE tarafından edebiyata uygulanmış ve yaygınlaşmıştır.

*Temeli, Descartes’ın “Düşünüyorum, o hâlde varım.” görüşüne dayanır.

ÖZELLİKLERİ:

1.İnsan dünyaya gelir, var olur; sonra da kendi değerlerini kendisi yaratarak ‘öz’ünü ortaya koyar.

2.İnsana kendisinden başka bir rehber yoktur.

3.İnsan vardır, özgürdür; özgür olmaya mahkûmdur.

4.Her şeyin merkezinde insan vardır. İnsan kendi hayatını kendisi yönlendirir ve her şeyden sorumludur.

5.İnsan dışında başka bir güç yoktur. (ateizm)

6.Egzistansiyalistler bir çeşit bunalım içindedir. Onun için bu edebiyata Bunalım Edebiyatı da denir.

TEMSİLCİLERİ:

JEAN PAUL SARTRE, ALBERT CAMUS, ANDRE GİDE, FRANZ KAFKA, GABRİEL MERCEL, SİMONE DE BEAVOİR, NİETZCHE
XIV. MODERNİZM VE POSTMODERNİZM: Kültürel anlamda modernizm, 19. yüzyılda geleneksel anlamdaki edebî, sanatsal, sosyal organizasyon ve gündelik yaşamın geçerliliğini yitirdiği fikriyle ortaya çıkmıştır.

*Modernist hareketin 19.yy. ortasında Fransa'da ortaya çıktığı kabul edilir.

*Modernizm kabaca 1884-1914 yılları arasında hüküm sürmüştür. Temelde dayandığı fikir, geleneksel sanatlar, edebiyat, toplumsal kuruluşlar ve günlük yaşamın artık zamanını doldurduğu ve bu yüzden bunların bir kenara bırakılıp yeni bir kültür icat edilmesi gerektiğidir.

*Modernizm ticaretten felsefeye her şeyin sorgulanmasının gerekliliğini savunur. Böylelikle kültürün ögeleri yeni ve daha iyi olanla değiştirilebilir.

*Modernizme göre 20.yy.ın ortaya çıkardığı yeni değişiklikler ve yenilikler kalıcıydı, aynı zamanda yeni oldukları için “iyi” ve “güzeldi” ve toplum dünya görüşünü bu öngörülere göre gözden geçirip uyarlamalıydı.

*Modernizm tanınmış gelenekleri kıran bir stil anlatmak için kullanılmıştır. Yeni bir çağın duyarlılığıyla daha yerinde formlar yaratmak amaçlanmıştır.

*Bazıları 20. yy.da gözlemlenen modernizmi “modernizm” ve “postmodernizm” olmak üzere iki harekette inceler. Fakat bazı görüşlere göre modernizm ve postmodernizm bir hareketin sadece iki farklı açısıdır.
POSTMODERNİZM, “modernizmin sonrası ve ötesi” anlamında kullanılmaktadır. Modern düşünceye ve kültüre ait temel kavram ve perspektiflerin sorunsallaştırılmasıyla ve hatta bunların yadsınmasıyla birlikte yürütülmektedir.

Teori alanında modernist sanat biçimleri ve uygulamalarından koptuğu iddia edilen bir dizi kültürel yapıntıyı(yapmacık eseri) tanımlayan mimarlık, felsefe, edebiyat, güzel sanatlar gibi alanlarda yeni kültür biçimlerinin işaretleri olarak başlamıştır.

Bu tartışmalar zamanla diğer alanlara ve disiplinlere de yansımıştır ve sonuçta bir bütün olarak modernitenin sorgulanmasına ve aşılması arayışına dönüşmüştür. Bununla birlikte postmodernizmi yeni bir tarihsel evre olarak anlamaktansa modernizmin kendi içinde bir aşama ya da özgül bir dönem olarak anlama çabaları da söz konusudur. Postmodernizm, bu anlamda kendine yönelik itiraz ve eleştirileri de içine alacak şekilde süregiden bir modernizm/modernite/modernlik soruşturması ve tartışması olarak görülmektedir.

BATI EDEBİYATI

YUNAN EDEBİYATI: Eski Yunan döneminde ortaya konan eserler Batı edebiyatlarının şekillenmesinde çok önemli rol oynamıştır. Yunan edebiyatı MÖ II. yy.da sona ermiştir.

1.HOMEROS(MÖ IX. yy. ): Antik çağın ozanıdır. Yunanlıların doğal destanları olan İLYADA ve ODYSSEA’nın derleyicisidir. Kör bir ozandır.

2.HESİODOS(MÖ VIII. yy.): Didaktik şiirin kurucusudur. Şiir yoluyla eğitimi amaçlamıştır.

Eserleri: İŞLER VE GÜNLER, THEOGONİA (Tanrıların Yaratılışı)

3.SAPPHO(MÖ VI. yy.):Lirik şiirin kurucusudur. Soylu bir ailenin kızıdır. Şiirlerinden 170 kadar küçük parça ele geçmiştir.

4.PİNDAROS(MÖ VI. yy.): Lirik şiirleriyle tanınır. ZAFER ŞARKILARI adlı bir eseri var.

5.AİSOPOS(EZOP-MÖ VI. yy.): Fabl türünün kurucusudur. Eseri: FABLLER

6.AİSKHYLOS(MÖ VI. yy.): İlk büyük tragedya (trajedi) şairidir. Oyuncu sayısını artırarak koronun önemini azaltmıştır. 90 tragedyasından 7 tanesi ele geçmiştir. Bunlar:

PERSLER, ZİNCİRE VURULMUŞ PROMETHEUS, YALVARAN KIZLAR, AGAMEMNON, THEABİ’YE KARŞI YEDİLER, KHOEPHOROİ, EUMENİDES

7.SOPHOKLES(MÖ V. yy.): Eski Yunan’ın üç büyük trajedi şairinden biridir. 100’den fazla trajedisinden ele geçenler: KRAL OİDİPUS, OİDİPUS KOLONOS’TA, ANTİGONE, AİAS, ELEKTRA, TRAKHİSLİ KADINLAR, PHİLOKTES

8.EURİPİDES(MÖ V. yy.): Eski Yunan’ın üç büyük trajedi şairinden biridir. 100’e yakın trajedisinden 17 tane ele geçmiştir. Bazıları:

ORESTES, BAKKHALAR, İPHİGENİE AULİS’TE, İPHİGENİE TAURİS’TE, MEDEİA, HİPPOLYTOS, ELEKTRA, HAKABE, ANDROMAKHE, TROYA KADINLARI

9.ARİSTOPHANES(MÖ V. yy.): Antik Yunan komedyasının en büyük ustasıdır. Komedileri:

ATLILAR, EŞEKARILARI, BULUTLAR, KURBAĞALAR, KUŞLAR, BARIŞ, LYSİSTRALILAR

10.MENANDROS (MÖ IV. yy.): Yunan komedyasının önemli bir isimdir.

Bazı eserleri: KALKAN, ÇİFTÇİ, ÇİFTE HİLEKÂR, YAŞLI CADI, SAÇLARI KIRKILMIŞ KIZ, SAHTE HERKÜL, HAYALET…

11.SOKRATES (MÖ V. yy.): Ahlak felsefesinin ve değer öğretisinin kurucusu olan bir filozoftur. Platon’un (Eflatun’un) hocasıdır.

12.PLATON (EFLATUN-MÖ V. yy.): Sokrates’in etkisiyle felsefeye başlamış bir filozoftur.

*Eserlerini diyaloglar hâlinde yazmıştır. Diyaloglarda baş aktör çoğunlukla hocası Sokrates’tir.

Eserleri: DEVLET, SOKRATES’İN SAVUNMASI, GORGİAS, PHAEDON, PHAEDRUS, KANUNLAR

*Devlet adlı eserinde hocası Sokrates’in ideal devlet anlayışını anlatır.

13.ARİSTOTELES (MÖ IV. yy.): Eski Yunan’ın büyük filozoflarındandır.

Hem de biyologdur. Platon’un öğrencisidir. Akılcılığa önem vermiştir. Eserleri:

POLİTİKA, ORGANON (mantık üzerine), PHYSİCA (fizik), CATEGORİA (Kategoriler)

14.HEREDOTOS (MÖ V. yy.): Yunanlıların ünlü tarihçisidir.

15.HİPOKRATES (MÖ V. yy.): Yunanlıların tıpta en ünlü ismidir.

16.DEMOSTHENES (MÖ IV. yy.):Büyük bir hatiptir. Yunanlıların hitabette en önde gelen isimlerindendir.

LATİN EDEBİYATI:

Yunan edebiyatının sona ermesiyle yine o etkiyle ortaya çıkar ve MS II. yy.a kadar devam eder.

1.PLAUTUS (MÖ II. yy.): Komedya şairidir.

Eserleri: ÇÖMLEK, İKİZLER, URGAN, EŞEKLER GÜLDÜRÜSÜ, AMPHİTROU

2.CİCERO (MÖ II. yy.):Latin edebiyatının ünlü hatibi ve yazarıdır.

Eserleri: NUTUKLAR, CUMHURİYET, DOSTLUK, HİTABET

3.VİRGİLLİUS (MÖ I. yy.): Pastoral şiirin en önemli temsilcisidir. Didaktik ve epik şiirler de yazmıştır. AENEİS (ENE) DESTANI çok ünlüdür. Diğer eserleri: BOCULİA, GEORGİA

4.HORATİUS (MÖ I. yy.): Yergiler, didaktik ve lirik şiirler yazmıştır.

Eserleri: OD’LAR, EPOD’LAR, YERGİLER, MEKTUPLAR

5.OVİDİUS (MÖ I. yy.): Lirik ve mitolojik şiirler yazmıştır.

Eserleri: AŞKLAR, DEĞİŞMELER, TRİSTİA (Mektuplar)

6.SENECA (MS I. yy.): Felsefeci ve hukukçudur.

Eserleri: DİYALOGLAR, TROİALILAR, AGAMEMNON, MEDEİA, OEDİPUS, ÖFKELİ HERCULES

7.TACİTİUS (MS II. yy.): Latin edebiyatının en büyük tarihçisidir.

Eserleri: HİSTORİAE (TARİHLER), AGRİCOLA’NIN HAYATI, GERMENİA, ANNALES

İTALYAN EDEBİYATI:

Hümanizm ve Rönesans İtalya’da başlar ancak İtalya bu hareketliliği daha sonra Fransa’ya bırakır.

1.DANTE (1265-1321): İlk hümanistlerden ve Rönesans’ın müjdecilerindendir. (Rönesans’a zemin hazırlamış ama dâhil olamamıştır.)

*Aristo’nun düşüncelerini benimsemiştir.

*İtalyancayı edebiyat dili hâline getirmiş ve İtalyan edebiyatının kurucusu olmuştur.

*En ünlü eseri İLAHİ KOMEDYA (Divinia Commedia)’dır. Bu eserde cennet, cehennem ve a’rafta yapılan hayalî bir yolculuğu anlatır. Diğer eserleri:

YENİ HAYAT (şiir), MONARŞİ (yönetimle ilgili)

*Sevgilisi Beatrice için yazdığı şiirler de çok ünlüdür.

2.PETRARCA (1304-1375): Hümanizmin temelini atan sanatçılardandır. Latince ve İtalyanca lirik şiirler yazmıştır. Dante’nin etkisindedir. Şiirleri: CANZONİERE (Türküler), TRİONFO, LE RİME

3.GİOVANNİ BOCCACİO (1313-1375): Ünlü hikâyeci ve şairdir. Küçük hikâye türünün kurucusu sayılır. (Decameron ile ) Eserleri:

DECAMERON: 10 günde söylenmiş 100 küçük hikâyeden oluşur. Dünyada ilk hikâye örneği sayılır.

Diğer eserleri: TESEİDÜ, FİLOSTRATO(şiir)

4.ARİOSTO (1474-1533): Rönesans’ın en önemli sanatçılarındandır. Destanda başarılıdır. En ünlü eseri ÇILGIN ORLANDO adlı yapay destandır. Bunda Hristiyan-Müslüman savaşlarını anlatır.

İSPANYOL EDEBİYATI:

1.MİGUEL DE CERVANTES(1547-1616): Dünyanın en büyük yazarlarından sayılmaktadır.

DON KİŞOT adlı romanıyla modern romanın kurucusu olmuştur.

FRANSIZ EDEBİYATI:

Edebî akımların çoğunun çıkış yeri Fransa’dır. Tüm Avrupa’ya da buradan yayılmıştır.

1.MONTAİGNE (1533-1592): Rönesans’ın ve Fransız edebiyatının en önemli sanatçılarındandır. Deneme türünü icat eden ve bağımsız bir tür hâline getiren odur. En önemli eseri DENEMELER’dir.

2.CORNEİLLE (1606-1684): Klasisizmin savunucularından ve Fransız tragedyasının öncü şairlerindendir. Trajedi: LE CİD, HORACE, CİNNA Komedi: YALANCI

3.RACİNE (1639-1699): Klasisizmin en büyük tragedya şairlerinden sayılmaktadır.

Eserleri: ANDROMAQUE, İPHİGENİE, PHEDRE

4.MOLİERE (1622-1673): Klasisizmin temsilcilerindendir. Fransız edebiyatının en büyük komedi şairidir.

Eserleri: CİMRİ, TARTUFFE, GÜLÜNÇ KİBARLAR, KİBARLIK BUDALASI, HASTALIK HASTASI, KADINLAR MEKTEBİ, KOCALAR MEKTEBİ, ZOR NİKÂHI, ZORAKİ TABİP, DON JUAN, SCAPİN’İN DOLAPLARI

5. LA FONTAİNE (1621-1690): Dünyaca ünlü fabl yazarıdır. Klasisizmin temsilcilerindendir. Eserleri: AĞUSTOSBÖCEĞİ İLE KARINCA, KARGA İLE TİLKİ, KURT İLE KUZU…

6.BOİLEAU (1636-1711): Klasisizmin temsilcilerindendir. Akımın esas görüşlerini ŞİİR SANATI adlı eserinde anlatmıştır. Eserleri: SATİRES (Hicivler), EPİTRES (Manzum Mektuplar)

7.FENELON(1651-1715): Klasisizme bağlıdır. TELEMAK adlı romanı ünlüdür.

8.MONTESQUİEU(1689-1755): Ünlü filozoflardandır. Romantiktir. Toplumsal eleştiriye yönelmiştir. Eserleri: KANUNLARIN RUHU, İRAN MEKTUPLARI

9.VOLTAİRE(1694-1778): 18. yy.ın önemli romantik yazarlarındandır.

Romanları: CANDİDE, ZADİG Şiir-destan: HENRİADE

10.JEAN JACK ROUSSEAU(1712-1778): Fransa’nın en büyük filozoflarındandır. Romantiktir. Eserleri: TOPLUM SÖZLEŞMESİ (toplumsal konular), EMİLE(çocuk eğitimi)

İTİRAFLAR, NUTUKLAR, UYGARLIĞIN KÖTÜLÜKLERİ

11. CHATEAUBRİAND(1768-1848): Romantizmin öncülerindendir.

Eserleri: ATALA VE RENE, MEZAR ÖTESİNDEN HATIRALAR, PARİS’TEN FİLİSTİN’E YOLCULUK

12.LAMARTİNE(1790-1869): Klasisizmden romantizme geçişin ilk şairlerindendir.

Şiir: BİR MELEĞİN DÜŞMESİ, ŞAİRANE DÜŞÜNCELER, ŞAİRANE VE DİNÎ AHENKLER

Roman: GRAZİELLA, RAPHAEL

13.VİCTOR HUGO(1802-1885): Romantizmin kurucusu sayılır.

*CROMWELL adlı dramının ön sözünde romantizmin ilkelerini anlatmıştır.

Romanları: SEFİLLER, NOTRE-DAME’IN KAMBURU, DENİZ EMEKÇİLERİ

Şiirleri: SONBAHAR YAPRAKLARI, AKŞAM ŞARKILARI, IŞIKLAR VE GÖLGELER

Dramları: CROMWELL, HERNANİ, KRAL EĞLENİYOR, RUY BLAS

14.ALFRED DE VİGNY(1797-1863): V. Hugo’nun etkisinde kalan romantik şairlerden biridir.

Şiirleri: KURDUN ÖLÜMÜ, ÇOBAN EVİ, ZEYTİN DAĞI

15.ALFRED DE MUSSET(1810-1857): Romantik yazar ve şairdir.

Eserleri: BİR ZAMANE ÇOCUĞUNUN İTİRAFLARI, GECELER, ŞAMDANCI

16.ALEXANDER DUMAS PERE(1802-1895): 300’e yakın macera romanı yazmıştır. Romantik bir yazardır.

Eserleri: ÜÇ SİLAHŞÖRLER, MONTE KRİSTO KONTU, DEMİR MASKELİ ADAM

17.GEORGE SAND (1804-1876): Romantik bir sanatçıdır.

Eserleri: PEMBE VE BEYAZ, ÖMRÜMÜN HİKÂYESİ, Mektuplar

18.HONORE DE BALZAC (1799-1850): Dünyanın en büyük romancılarındandır. Realizmin kurucularındandır.

Eserleri: VADİDEKİ ZAMBAK, GORİOT BABA, EUGENİE GRANDET, CESAR BİRATTEAU

*İNSANLIK KOMEDYASI: Çeşitli adlarda bölümlere ayırdığı romanlarını bu genel başlık altında toplamıştır. (Bütün romanlarında anlattığı insani duruma verdiği isimdir.)

19.HENRY BYLE STENDHAL(1783-1842): Realizmin öncülerindendir.

Eserleri: KIZIL İLE KARA (KIRMIZI VE SİYAH), PARMA MANASTIRI, KASTRO RAHİBESİ…

20.GUSTAVE FLAUBERT(1821-1880): Dünyanın en tanınmış romancılarındandır. MADAM BOVARY romanıyla realizmin zaferini sağlamıştır. Eserleri: DUYGUSAL EĞİTİM, SALAMBO

21.GUY DE MAUPASSANT(1850-1893): Klasik hikâyenin (olay öyküsünün) kurucusudur. Natüralist bir yazardır. Gözleme önem vermiştir. Eserleri:

TOMBALAK, AYIŞIĞI, KÜÇÜK ROQUE, GÜZEL DOST, ÖLÜM GİBİ KUVVETLİ, BİR HAYAT, KALBİMİZ…

22.EMİLE ZOLA(1840-1902): Natüralizmin kurucusudur. Deneysel Roman geleneğini başlatmıştır. Eserleri: GERMİNAL, NANA, MEYHANE, TOPRAK, ESER, DOCTOR PASCAL, HAKİKAT, BİR AŞK SAYFASI…

23. ALPHONSE DAUDET(1840-1897): Natüralizmin önemli temsilcilerindendir.

Hikâyeleri: DEĞİRMENİMDEN MEKTUPLAR, PAZARTESİ HİKÂYELERİ

Romanları: TRASCONLU TARTARİN, JACK, SAPHO…

24.GONCOURT KARDEŞLER(19.yy.):İki kardeştir.(Edmond ve Jules) Realist-natüralist çizgidedirler. Eserlerini birlikte yazarlar ama eserleri tek kişinin yazdığı izlenimini verir.

Roman: GERMİNİE LACARTEUX

Diğer Eserleri: DEVRİMDE FRANSIZ TOPLUMU TARİHİ, MAHREM PORTRELER, 18. YÜZYILDA KADIN, MANETTE SALOMAN, GÜNLÜK

25.FRANÇOİS COPPEE(1842-1908): Parnasyen bir şairdir. Yahya Kemal ve Tevfik Fikret ondan etkilenmiştir.

26.THEOPHİLE GAUTİER(1811-1872): Parnasyen bir şairdir, oyun yazarı ve gazetecidir.

27.JOSE MARİA DE HEREDİA(1842-1905): Parnasyen bir şairdir.

28.LECONTE DE LİSLE (1818-1894): Parnasyen bir şairdir.

29.THEODOR DE BANVİLLE(1823-1891): Parnasyen bir şair ve yazardır.

30.SULLY PRUDHOMME(1839-1907): Parnasyen bir şairdir.

31.CHARLES BAUDELAİRE(1821-1867): Sembolizmin öncü şairlerindendir. Sembolistleri ve sürrealistleri etkilemiştir.

Şiirleri: KÖTÜLÜK ÇİÇEKLERİ(ELEM ÇİÇEKLERİ), KÜÇÜK MENSUR ŞİİRLER

*Baudelaire “mensur şiir” terimini ilk kullanan kişidir.

32.PAUL VERLAİNE(1844-1896): Sembolizmin öncülerindendir. Fransız edebiyatının en büyük şairlerinden sayılır.

Şiirleri: İYİ ŞARKI, SÖZSÜZ ROMANSLAR, USLULUK, ÇAPKIN TÖRENLER, MUTLULUK TÜRKÜLER

33.ARTHUR RİMBAUD(1854-1891): Sembolist bir şairdir.

Eserleri: CEHENNEMDE BİR MEVSİM, İLHAMLAR, IŞIKLAR

34. STEPHANE MALLERME(1842-1898): Sembolizmin öncü şairlerindendir. Ona göre kapalılık ve anlaşılmazlık şiirin özüdür.

35. ANDRE GİDE(1869-1951): Denemeci ve romancıdır. Şiirde sembolizmi benimsemiştir.

Romanları: DAR KAPI, KALPAZANLAR Mensur Şiirleri: DÜNYA NİMETLERİ

36.PAUL VALERY(1871-1945): Sembolist bir şairdir. Şiir görüşü: “Şiir ne düşüncelerle yazılır ne de duygularla yazılır, şiir kelimelerle yazılır.”

Eserleri: GENÇ PARQUE(gençlik şiirleri), CHARMES

37. ANDRE BRETON(1896-1966): Sürrealizmin (gerçeküstücülük) kurucusudur. 1924’te “Sürrealizmin Birinci Manifestosu” adlı bildirisiyle akımın temellerini atmıştır.

38. PAUL ELUARD(1895-1952): Önceleri dadaisttir. Sonra sürrealist olur. Çağdaş Fransız şiirinin en büyük şairlerindendir.

39. LOUİS ARAGON(1897-1982): Önceleri dadaisttir. Sonra sürrealist olur. Romanları da var ama asıl olarak şiirde ünlenmiştir.

Şiirleri: PARİSLİ KÖYLÜ, CAN SIKINTISI, ELSA’NIN GÖZLERİ

Romanları: ÇALAR DA BASEL’İN ÇANLARI, ÇAĞIMIZIN SANATI, GERÇEK DÜNYA, ANİCET YA DA PANORAMA

40.JEAN PAUL SARTRE (1905-1980): Egzistansiyalizmin (varoluşçuluk) en önemli temsilcisidir. Her şeyin merkezine insanı yerleştirerek ateizmi körüklemiştir.

*Birçok türde eser vermiştir.

Romanları: BULANTI, AKIL ÇAĞI, İÇİMİZDE ÖLÜM, MÜHLET, SON ŞANS Öykü: DUVAR

Oyunları: SİNEKLER, KİRLİ ELLER, MEZARSIZ ÖLÜLER

Düzyazıları: DİYALEKTİK AKLIN ELEŞTİRİSİ, SÖZCÜKLER

41.ALBERT CAMUS (1913-1960): Yazar ve filozoftur. Egzistansiyalizmin öncülerindendir. Eserlerini “saçma” (absurde) görüşü üzerine kurmuştur.

Ona göre: “Dünya boş ve manasızdır. Her şey, insan, hayat ve toplum saçmadır. Hayat yaşamaya değmez.”

Romanları: YABANCI, VEBA, DÜŞÜŞ, MUTLU ÖLÜM

Öykü: SÜRGÜN VE KRALLIK

Denemeleri: TERSİ VE YÜZÜ, DÜĞÜN GECESİ, BAŞKALDIRAN İNSAN…

Tiyatroları: YANLIŞLIK, CALİGULA

42. MARCEL PROUST(1871-1922): 20.yy. Fransız edebiyatının en önemli romancılarındandır. “KAYIP ZAMAN İZİNDE” adlı roman serisi (7 bölüm, 15 cilt) otobiyografik bir eserdir.

43.ALAİN: Fransız edebiyatının ünlü deneme yazarıdır.

Eserleri: MUTLU OLMAK SANATI, SÖYLEŞİLER, EDEBİYAT ÜZERİNE

44.JULES VERNE: Bilimkurgu romancısıdır.

Romanları: 80 GÜNDE DEVR-İ ÂLEM, DENİZLER ALTINDA YİRMİ BİN FERSAH, DÜNYANIN MERKEZİNE SEYAHAT, BALONLA SEYAHAT

İNGİLİZ EDEBİYATI: Aydınlanma Çağı’yla (Rönesans) birlikte Bacon, Shakespeare gibi sanatçılar İngiliz edebiyatının ilk örneklerini vermiş, daha sonra Fransa’da ortaya çıkan sanat akımlarının etkisiyle İngiliz edebiyatı şekillenmiştir.

1.WİLLİAM SHAKESPEARE (1564-1616): Dünyanın en büyük tiyatro yazarlarındandır. Hem trajedi hem komedi türünde başarılıdır. Eserlerini nazımla veya nesirle, bazen de ikisini bir arada kullanarak yazmıştır.(Bunlar “dram” türünün müjdecisi olan eserlerdir.)

İnsanoğlunun en incesinden en kabasına kadar her türlü duygu ve tutkusunu sahnede canlandırmada çok başarılıdır.

Trajedileri(Dramları): ROMEO VE JULİET, HAMLET, MACBETH, OTHELLO, KRAL LEAR, JUL SEZAR

Komedileri: YANLIŞLIKLAR KOMEDYASI, VENEDİK TACİRİ, HENRY, WİNSORDLU ŞEN KADINLAR, VERONALI İKİ CENTİLMEN

2.FRANCİS BACON(1561-1626): İngiliz devlet adamı ve filozoftur. Bilimsel ve felsefi nitelikteki denemeleriyle tanınır. Deneme türüne tümevarım mantığını getirerek türün gelişimine katkıda bulunmuştur. Romantik bir anlayışa sahiptir.