Ders notlari



Yüklə 1,08 Mb.
səhifə1/8
tarix01.05.2020
ölçüsü1,08 Mb.
#102505
  1   2   3   4   5   6   7   8



  1. SINIF

TÜRK EDEBİYATI
DERS NOTLARI






I. ÜNİTE: CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
(1923 – …)
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI’NIN

OLUŞUMU


  • Cumhuriyet'in ilk yıllarında ölen bazı sanatçılar dışında Milli Edebiyatçılar, Beş Hececiler ve Bağımsızlar olarak ele aldığımız şair ve yazarlar sanat hayatlarına Cumhu-riyet döneminde de devam etmişlerdir.




  • 1923'ten 1940'a kadar devam eden dönemde Kurtuluş Savaşı'nın yarattığı birliğin, yapılan inkılâp ve reformların etkisiyle sanatçılar, yerli ve halka doğru bir "memleket edebiyatı" anlayışıyla Anadolu'yu ve Anadolu halkını ko-nu edinmişlerdir.




  • Milleti oluşturan değerler (müzik, edebiyat, mimari, oyun-lar, masallar vb.) farklı yönleriyle edebi metinlerde yer almıştır.




  • Memleket edebiyatı zevkiyle Batı estetiği sentezlenmeye çalışılmıştır.




  • Batı kültür ve medeniyeti örnek alınmakla birlikte, Tan-zimat’ta da olduğu gibi, yanlış Batılılaşma eleştiri konusu olmuştur.




  • Anadolu; doğal güzellikleri, insanı, sosyal hayatı ve folkloruyla edebi eserlere yansımıştır.




  • 1923'ten 1940'a kadar Türk tarihi ve Atatürk'le ilgili konu-lar ağırlık kazanmış, 1940'lı yıllardan sonra ise bireysel duygu ve sorunlar da ele alınmıştır.




  • Uluslaşmaya verilen önemin bir yansıması olarak "bi-rey"e, "bireysel bilinç"e önem verilmiştir.




  • Roman, hikâye, tiyatro, deneme gibi Batı'dan alınan düzyazı türlerinde, teknik bakımdan daha olgunlaşmış eserler ortaya konulmuştur.




  • Cumhuriyet dönemi edebi ürünleri, dil ve zevk bakımın-dan gelenekten ayrılmıştır.




  • Cumhuriyet dönemi eserlerinde öz Türkçecilik anlayışı-nın da etkisiyle genel olarak açık ve anlaşılır bir dil kul-lanılmıştır.




  • Dünyaya açılma ve çağdaşlaşma çabaları edebiyatı da etkilemiş, dünya edebiyatı daha yakından takip edilmiş-tir.




  • Dünya edebiyatıyla kurulan bağlar sonucunda; toplumcu gerçekçilik, sezgicilik, varoluşçuluk, gerçeküstücülük, dadacılık gibi edebiyat akımlarından yararlanılmıştır.




  • Bireyin iç dünyasını anlatmaya çalışan edebiyatçılar, psikoloji ve psikiyatri alanlarındaki gelişmelerden yarar-lanmışlardır.


Özellikleri:


  • Yazı diliyle konuşma dili arasındaki fark ortadan kalkmış dildeki sadeleşme çabaları aralıksız olarak sürmüştür.




  • Edebiyatımız bu dönemde toplumcu bir karakter kazan-mış gerçekçi bir anlayış güdülmüştür.




  • Aruz ölçüsünün yerini hece ölçüsü almış, şiirlerde de günlük konuşma dili kullanılmıştır. Yine bu dönemde şiirin biçimce daha da serbestleşmesi sağlanmıştır.




  • Şiir, roman, hikâye ve tiyatro gibi türlerde önemli gelişme-ler olmuştur. Romanda ve hikâyede halk gerçekleri ta-mamen yerleşmiştir. Yine tiyatro ve deneme alanında bü-yük gelişmeler gösterilmiştir.




  • Cumhuriyetin kuruluşuyla 1940 (İkinci Dünya Savaşı) yılları arasında eser veren şair ve yazarlar genellikle da-ha önceki Milli Edebiyat akımının etkisinde tam anlamıyla "yerli" ve "halka doğru"; veya Batı'nın, özellikle Fransız edebiyatının etkisinde kişisel yollarında yürümüşlerdir.




  • Edebiyatımız İstanbul aydınlarının tekelinden kurtulmaya başlamıştır. Anadolu'dan aydın yetişmeye başlamıştır.




  • Bu dönemden itibaren farklı edebi topluluklar ortaya çık-maya başlamıştır.



    1. ÜNİTE: CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER







  • Bilgi verme, düşündürme, açıklama amaçlanmış; metnin yapısı dil ve anlatımı, kullanılan motifler bu amaçlara göre belirlenmiştir.




  • Kurtuluş Savaşı’dan yeni çıkmış olan ülkenin Atatürk ilke ve inkılâpları doğrultusunda büyük bir kalkınmaya giriş-mesi sonucunda millete ve milletin kültürüne yönelinmiş, Anadolu ve Anadolu insanı konu edilmiştir.




  • Öğretici metinlerde günlük konuşma dilindeki Türkçe sözcükler, halk söyleyişlerindeki tamlamalar kullanılır; Arapça ve Farsça sözcüklere fazla yer verilmez.




  • Bu dönem yazarları, öğretici metinlerde terim ve kavram-ları, gündelik hayata ait sözcük ve sözcük gruplarını kul-lanarak edebi bakımdan güçlü bir anlatıma ulaşmayı amaçlarlar.




  • Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı öğretici metinlerinde yazı dilinin konuşma diline yaklaştırılması, açık ve sade bir dilin kullanılması daha fazla okura ulaşılmasını sağla-mıştır.




  • Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında öğretici metin türlerinde eserler kaleme alan önemli sanatçılar şunlardır:


1. NURULLAH ATAÇ (1898 – 1957)


  • Deneme ve eleştiri türünde usta bir isimdir.




  • Batılı anlamda ilk deneme ve eleştiri yazılarının yazarıdır.




  • 1940’tan sonraki yazılarında Türkçeyi özleştirme çabası öne çıkar.


Eserleri:_Deneme'>Eserleri:_Deneme-Eleştiri'>Eserleri:
Deneme-Eleştiri: Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri, Söz-
den Söze, Ararken, Diyelim, Söz Arasında, Okuruma Mek-

tuplar.

Günlük: Günce.
2. SUUT KEMAL YETKİN (1903 – 1980)


  • Deneme ve eleştiriyle tanınmıştır.




  • Sanat, estetik, resim ve felsefe alanlarında eserler ver-miştir.




  • Düşüncelerini açık ve yalın bir anlatımla kaleme almıştır.


Eserleri:
Deneme: Günlerin Götürdüğü, Edebiyat Konuşmaları, Ede-biyat Üzerine, Düşün Payı, Yokuşa Doğru, Şiir Üzerine Dü-şünceler, Denemeler
İnceleme-Araştırma: Ahmet Haşim ve Sembolizm, Sanat Felsefesi, Edebiyatta Akımlar.
3. İSMAİL HABİP SEVÜK (1892 – 1954)


  • Milli mücadeleye destek veren önemli yazarlardandır.




  • “İzmir’e Doğru” ve “Açıksöz” gazetelerinde başyazarlık yapmıştır.




  • Türk edebiyatı tarihi, anı, gezi yazısı gibi türlerde eserler vermiştir.


Eserleri:
Edebiyat tarihi – İnceleme: Türk Teceddüt Tarihi, Avrupa Edebiyatı ve Biz, Edebiyat Bilgileri

Gezi Yazısı: Tuna’dan Batı’ya, Yurttan Yazılar

Anı: O Zamanlar
4. CEMİL MERİÇ (1917 – 1987)


  • Deneme türünün usta isimlerindendir.




  • Denemeleri dışında, edebiyat tarihi, felsefe, tarih çalışma-ları ve çevirileri de vardır.

Sayfa 1







Yüklə 1,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin