Dersin Verildiği Yarıyıl (Ders her iki yarıyıl veriliyorsa yıllık ders olarak belirtilmesi gerekir)
III. Yarıyıl
Dersin Öğretim Üyesi (Üyeleri)
Yrd.Doç. Dr. Zeynep ÇAKMAKÇI
Öğretim Sistemi (Örgün Eğitim, Uzaktan Eğitim)
Örgün Öğretim
Eğitim Dili (Türkçe, İngilizce, Almanca)
Türkçe
Dersin Önkoşulu Olan Ders(ler) (Önkoşul olan dersler ya da bu dersi başarmak için alınmış olması önerilen dersler varsa yazılması gerekir. Ön koşul ders yoksa “yok” diye belirtilmesi gerekir.)
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar (Ders için önerilen konular varsa yazılması, yoksa “yok” diye belirtilmesi gerekir.)
Yok
Staj Durumu (Bu dersle ilgili herhangi bir staj uygulaması varsa yazılması, yoksa “yok” diye belirtilmesi gerekir.)
Yok
DERSİN AMACI
Derste, Hristiyanlığın ortaya çıkışı ile başlayan süreçte, ilk Hristiyan topluluğun oluşumu ve Hristiyanlığın yayılmaya başladığı Erken Hristiyanlık Dönemi ibadet mekanları incelenmektedir. Bu ders, öğrencilerin Erken Hristiyanlık ve İlk Bizans Dönemlerinde bir ibadet mekanı olarak Kilise mimarisinin ortaya çıkışı ve gelişimi ile plan özelliklerini öğrenmelerini; dönemin yapısal karakterini çözümleyerek kavramalarını amaçlar.
ÖĞRENME ÇIKTILARI
1. “Bazilika” kavramının ortaya çıkışı, Romalı kimliğinden arınması ve Hristiyan ibadet mekanı haline gelmesi sürecini ayırt etme, Bazilika mimarisiyle ilgili temel kavram ve terimleri öğrenme.
2. Örtü şekillerine göre Bazilikaları Gruplandırma.
3. Erken Hristiyanlık ve İlk Bizans Dönemlerinde inşa edilmiş kiliselerin tipolojik ayırımını kavrama.
4. Erken Hristiyanlık ve İlk Bizans Dönemlerinde inşa edilmiş kiliselerin plan ve süsleme özellikleri açısından kendinden önceki ve sonraki dönemlerde inşa edilmiş aynı ya da farklı işlevlerdeki yapılarla karşılaştırarak Bizans Mimarisi içindeki yerini değerlendirme.
5. İnsan-İnanç-İbadet-Mekan ilişkilerini ve bunun mimariyi biçimlendirmesini tartışma.
DERSİN İÇERİĞİ
313 Milano Fermanı ile birlikte, Hristiyanlığın serbest bir inanç olmasıyla ortaya çıkan ilk anıtsal kiliselerden 9. yüzyıla kadar Anadolu ve Akdeniz çevresindeki inşa edilmiş olan kiliseler, plan şekillerine göre, gruplara ayrılarak ele alınmaktadır. Roma gelenekli Erken Hristiyanlık ve İlk Bizans Dönemi Anıtsal Dini Mimarlık örnekleri içinde:
Merkezi Planlı Yapılar: Kare-Dairesel-Çokgen Planlı Yapılar. Biçimlerine ve işlevlerine göre ayrıntılı olarak tanımlanmaktadır.
Bizans Mimarisi I dersinde, kiliselerin ortaya çıkışı, gelişimi, plan özellikleri yöresel farklılıkları ile karşılaştırılarak incelenmektedir
HAFTALIK AYRINTILI DERS İÇERİĞİ (YARIYILLIK DERSLER İÇİN ARASINAV VE FİNAL SINAVLARI DAHİL EDİLEREK 17 HAFTALIK)
KONULAR
Teorik Dersler
Uygulama
1
Dersin tanıtımı, Hristiyanlığın ortaya çıkışı hakkında genel bilgi. Constantinus Öncesi Dönem. Paganizmden Hristiyanlığa geçiş. İlk Hristiyanların ibadetlerini gizlice gerçekleştirdikleri mekanlar hakkında genel bilgi. Dura Europos, (görsel malzeme eşliğinde).
2
Bizans mimarisinde ilk Kiliseler: Bazilakalar. Roma döneminin mahkeme ve toplantı yapıları olan bazilikaların, Hristiyan mimarisine adaptasyonu. Yapı Malzemeleri-teknikler. (görsel malzeme eşliğinde
3
Örtü sistemlerine göre Bazilikaların gruplara ayrılması.
Helenistik Bazilikalar:
Constantinus Dönemi Yapıları: Roma San Giovanni in Laterano (313), Roma San Pietro (319), Beytüllahim Doğuş Kilisesi (333) (görsel malzeme eşliğinde).
4
Constantinus Dönemi Sonrası Helenistik Bazilikalar: (Anadolu’dan örnekler)
Konstantinopolis Studios Bazilikası (görsel malzeme eşliğinde).
5
Constantinus Dönemi Sonrası Helenistik Bazilikalar: (Yunanistan’dan örnekler)
Selanik Akeiropietos Bazilikası, Selanik Aziz Demetrios Bazilikası (görsel malzeme eşliğinde).
6
Constantinus Dönemi Sonrası Helenistik Bazilikalar: (İtalya’dan örnekler), Roma Santa Sabina Kilisesi Ravenna San Apollinare in Classe, Ravenna San Apollinare Nouvo Kilisesi(görsel malzeme eşliğinde).
7
Tonozlu Bazilikalar: Karaman ve Karadağ Kiliseleri. Kiliselerin plan özellikleri, bu tip kiliselerin genel özellikleri. Suriye Bazilikaları ile karşılaştırılması.
1 No’lu Bazilika, 7 No’lu Bazilika. (görsel malzeme eşliğinde).
8
ARA SINAV
9
Kubbeli Bazilikalar:Ortaya çıkışı, tanımı, Mimari Özellikleri. Alahan Manastırı. (görsel malzeme eşliğinde).
10
Konstantinopolis/İstanbul Hagia Sophia Kilisesi. Kronikçi Prokopius’un “Yapılar” kitabı eşliğinde yapım süreci, malzeme kullanımı. (görsel malzeme eşliğinde).
11
Konstantinopolis/İstanbul Hagia Sophia Kilisesi. İnşa evreleri, plan ve süsleme özellikleri) (görsel malzeme eşliğinde).
12
Merkezi planlı Yapılar: Genel bilgi. Plan tipleri ve işlevleri. İstanbul Sergios Bakos Kilisesi, (mimari ve süsleme özellikleri) (görsel malzeme eşliğinde).
13
Ravenna San Vitale Kilisesi, Roma Santa Costanza (mimari ve süsleme özellikleri) (görsel malzeme eşliğinde).
14
Haç Planlı Yapılar: Genel bilgi. Ephesos Ioannes Kilisesi, Konstantinopolis Havarium Kilisesi (mimari ve süsleme özellikleri) (görsel malzeme eşliğinde).
15
Ravenna Gala Placidia Mauseliumu(görsel malzeme eşliğinde).
