Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası təhsil nazirinin 25 fevral 2010-cu IL tarixli 235
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
122 6.2. Forfeytinq kağızları Forfeytinq qiymətli kağızlarının əsas növləri köçürmə və sadə veksellərdən ibarətdir. Onlarla aparılan əməliyyatlar gözlənilməz çətinliklər olmadan tez və sadə şəkildə həyata keçirilir. Veksellərdən əlavə, forfeytinq obyekti olaraq akkredetiv formasında olan öhdəliklər çıxış edə bilər. Məlum olduğu kimi, akkreditiv – bir bankın digərinə yüklənmiş mal üçün mal- nəqliyyat sənədlərinin ödənişini həyata keçirmək və ya akkreditiv təqdimçisinə müəyyən məbləğdə pul ödəmək tapşırığından ibarət olan hesablaşma və ya pul sənədidir. Sənədli akkreditiv geri çağrılan və ya geri çağrılmayan ola bilər. Geri çağırılmayan akkreditiv emitent bankın akkreditiv tərəfindən nəzərdə tutulmuş kommersiya sənədlərinin ona təqdim edilməsi üzrə ödəmələri həyata keçirmək və onun bütün şərtlərini yerinə yetirmək öhdəliyi deməkdir. Müasir dövrdə akkreditivlər şəhərlərarası tədarükçülər (malgöndərənlər) və alıcıların hesablaşmaları, eləcə də beynəlxalq hesablaşmalarda tətbiq edilir. Dünya ticarətində sənədli akkreditivlər əsasən xarici ticarət əməliyyatları üzrə hesablaşmalarda istifadə edilir. Forfeytinq obyekti olaraq akkreditivlər nadir hallarda tətbiq edilir. Bu, ilk növbədə, həyata keçirilən əməliyyatların mürəkkəbliyi ilə izah olunur. Bununla belə, forfeytinq bazarı əməliyyatların keçirilməsinin yüksək sürətindən, eləcə də sənəd mübadiləsinin sadəliyindən ibarətdir. Forfeyterin nöqteyi-nəzərindən akkreditivlə keçirilən əməliyyatların prinsipial çatışmamazlıgı bir sıra xüsusiyyətlərdən ibarətdir. Məsələ burasındadır ki, əməliyyatın iştirakçısı ziyanın dövri olaraq və bərabər məbləğlərlə ödənilməsini nəzərdə tutur. Bu, həm onun üçün, həm də digər iştirakçılar (borclu və zamin) üçün əlverişlidir. Əgər veksel üzrə hissələrlə ödəmə ayrı-ayrı sənədlərlə rəsmiləşdirilirsə, akkreditiv üzrə bütün bunlar benefisiarın hesabına vahid sənəddə birləşir və bu sənəd bir çox hallarda borclunun xüsusi razılığı olmadan satıla bilər, bu isə bütün əməliyyatı xeyli mürəkkəbləşdirir. |