Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası təhsil nazirinin 25 fevral 2010-cu IL tarixli 235

Sxem 1. Bank xidmətinin təsnifatı. 
 
Qeyd etdiyimiz kimi,  depozitlər bankın  pul  vəsaitlərinin  ən 
mühüm mənbələrindən biridir. Bununla belə vəsait mənbəyi kimi 
bankın cəlb etdiyi borc vəsaitləri də böyük əhəmiyyət kəsb edir.  
Bank 
xidməti
 
Sair 
xidmətlər 
Kredit 
xidmətləri 
Depozit 
xidmətləri 
İnvestisiya 
əməliyyatları 

---

 
 
 
 
133 
Bank  vəsaitlərinin  mənbəyi  kimi  səhmdar  kapitalın  rolu 
daha  çox  bankın  mənfəətliyinə  və  maliyyə  sabitliyinə  zaminlik 
etməkdən ibarətdir. Bunu sistemləşdirək:  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sxem 2. Bank vəsaitlərinin mənbəyi. 
 
Depozitlər və kommersiya banklarının depozit əməliyyatları 
haqqında  müəyyən  bir  sxemin  olması  zəruridir.  Bununla  belə, 
bank  resurslarının  yaradılmasının  əsas  mənbələrindən  biri  kimi 
depozitlərin  rolu  böyükdür.  Belə  ki,  beynəlxalq  təcrübədə 
bankların  xüsusi  vəsaiti  onun  cəlb  etdiyi  vəsaitlərinin  yalnız  10-
15%  hüdudunda  müəyyən  edilir.  Onu  da  qeyd  edək  ki, 
kommersiya  banklarının  cəlb  olunmuş  vəsaitlərinin  məbləği 
onların xüsusi kapitalının 25 misli hüdudunda qəbul olunur.  
Bank  qanunvericiliyinə  əsasən  bankların  cəlb  etdikləri 
vəsaitlər  ilə  onun  xüsusi  kapitalı  arasındakı  nisbət  normativlərə 
əsasən müəyyənləşdirilir.  
Belə ki, əhalidən cəlb edilmiş əmanətlərin kredit təşkilatının 
xüsusi  vəsaitinə  olan  nisbətinin  maksimum  miqdarı  aşağıdakı 
kimidir: 
K
1
 = (E
ə
/S) 
. 
100 
 
 
Burada:  
E
ə 
-  əhalinin  manat  və  ya  xarici  valyutada  əmanətlərinin 
məcmusu məbləği;