Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası təhsil nazirinin 25 fevral 2010-cu IL tarixli 235
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
| FƏSİL 11. KOMMERSİYA BANKLARINDA
MÜŞTƏRİLƏRƏ XİDMƏTİN TƏŞKİLİ 11.1. Kommersiya banklarında xidmətin təşkilinin mahiyyəti İstənilən ölkənin iqtisadiyyatında bank sistemi xüsusi yer tutur. Banklar istehsal infrastrukturu elementindən ibarət olaraq öz fəaliyyəti ilə müasir bazar iqtisadiyyatının səmərəli şəkildə işləməsinə imkan yaradır. Azərbaycanda bazar münasibətlərinin inkişafı, konkret xidmətlərə tələbatın yaranmasında istehlakçının artmaqda olan rolu, bankların idarə sisteminə, bank məhsullarının satış həcminin artmasına, mövcud xidmətlərin mükəmməlləşdirilməsinə, eləcə də hesabat və digər sənədlərin müştəriyə ötürülməsi sahəsində yeni texnologiyaların tətbiq edilməsinə yeni tələblər irəli sürür. Son illər ərzində kommersiya banklarının sayının feno- menal şəkildə artması onların arasında təbii olaraq rəqabətin yaranmasına gətirib çıxarmışdır. Bank rəhbərləri qarşısında bankın inkişafının strateci şəkildə idarə edilməsi, qlobal məqsədin yaradılması və onun əsas bölmələri qarşısında konkret vəzifələrin qoyulması, bank fəaliyyətinin bütün sferalarının taktika və siyasətinin əsas prinsiplərinin müəyyən edilməsi kimi problemlər yaranmışdır. Bu problemlərin həll edilməsi üçün bank rəhbərliyinə bütün inkişaf variantlarını nəzərdən keçirmək lazımdır. Diqqət yetirilməli olan aspektlərdən biri də marketinqdir. Bank məhsulunun istehlakçıya çatdırılması marketinqin həll etməli olduğu mühüm məsələlərdən biridir. Bu məsələnin həll edilməsi keyfiyyətindən bankın fəaliyyətinin müvəffəqiyyəti də asılıdır. Bank məhsulunun istehlakçıya çatdırılması çatdırılma sistemlərinin fəaliyyəti vasitəsilə həll edilir. Çatdırılma sistemlərinin növləri geniş hüdudlara malik ola bilər. Bu 178 səbəbdən marketinq qarşısında onlardan birini seçmək problemi durur. Xarici ölkələrin təcrübəsində bank marketinqi iri sənaye və ticarət firmalarının bu sahədə əldə etdiyi nailiyyətlər əsasında yaranmışdır. Azərbaycanda isə marketinqin yaradılması və öyrədilməsi, demək olar ki, bütün kommersiya strukturlarında eyni zamanda başlanmışdır. Ədəbiyyatda marketinqin müəyyən edilməsi kifayət qədər müxtəlifdir. «Marketinq – yalnız məhsulun satışı aktından ibarət deyldir. Bu bankın strategiyası və fəlsəfəsidir». «Bank marketinqi – müştərilərin real tələbatlarını nəzərə almaqla bank məhsulları üçün daha sərfəli bazarların axtarışıdır». «Bank sferasında marketinq kredit ehtiyatları bazarının öyrənilməsinə, müştərilərin maliyyə vəziyyətlərinin təhlilinə və bu bazarda banka vəsaitlərin cəlb edilməsinin və bankın gələcək fəaliyyətinin yaradılmasına istiqamətləndirilməlidir». «Mar- ketinq – məhsulların yaradılması, irəli sürülməsi və satılması üzrə bazar strategiyasıdır. Bank marketinqi bank üçün gəlirli yolla müş- tərilərin bank xidməti sahəsindəki tələbatlarını ödəmək məqsədilə bir toplu texniki vasitələrin istifadəsindən ibarətdir». Bank marketinqi konsepsiyasını ilk dəfə 1950-ci illərdə ABŞ-da işləməyə başlamışlar. Qərbi Avropada banklarda marketinqdən istifadə etmək zərurəti bir qədər gec başlamışdır - (1960-cı illər). 1970-ci illərin ortalarında bank marketinqi anlaşı geniş vüsət alır. Məsələn, 1960-cı illərdən İtaliyada bank sistemi və bank qanunvericiliyi nisbətən sabit olmuşdur. Banklar azad rəqabət recimində fəaliyyət göstərirdi. 1970-ci illərdə isə bu vəziyyət bir qədər dəyişdi. Texnoloci inqilab bankların yeni müştərilər axtarmasına gətirib çıxarmışdır. Müəssisələr bank vasitəsilə aparılan hesablaşmalara üstünlük verməyə başladı, bu isə bankla müştəriləri xeyli yaxınlaşdırdı. Müştərilər isə, öz növbəsində yeni xidmətlər üçün banka daha da tez-tez müraciət etməyə başladılar. 1980-ci illərdən etibarən İtaliya bank sistemi əhəmiyyətli dəyişikliklərə məruz qalmış, bankların üzərindən bəzi məhdudiyyətlər götürülmüşdür, bu isə banklararası rəqabəti güc- 179 ləndirmiş, onların bazara olan münasibətini dəyişmişdir. Banklar son məhsula istiqamətlənmiş təşkilatlardan bazara istiqamətlənmiş təşkilatlara çevrilirdi. Banklar xidmət sferasının inkişafına daha böyük diqqət yetirməyə başlayır və müştərini banka bağlamağa cəhd göstərirdi. Marketiniqi yeni texnologiya kimi deyil, fəlsəfə kimi nəzərdən keçirməyə başladılar. Hal- hazırda banklar artıq marketinqin nə oldu-ğunu bilir və bazar müştərilərinin tələbatlarının ödənilməsinə istiqamətlənmişdir. Mütəxəssislər qeyd edir ki, son 25 il ərzində bank marketinqi əsaslı şəkildə dəyişilmişdir. Yüklə 1,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|