Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin

Yoxlama (audit) prosesin gedişində və başa çat­dıq­dan sonra kənarlaşmaların aşkar edilib aradan qaldırıl­ma­sı­nı təmin edir.
Təhlil (təsvir etmə). Təhlil ərəb sözü olub, təs­viret­mə məna­­sını daşıyır. Bəzi dillərdə analiz məfhumu kimi istifadə olu­nur. Analiz yunanca “Analisis” sözündən götü­rülmüş par­ça­lanma deməkdir. Təhlilin məqsədi hər hansı bir ha­di­sə­ni, prosesi və ya göstəricini araşdırarkən onu his­sələrə, ele­ment­lərə ayıraraq öyrənilməsi başa düşülür. İq­­tisadi təh­li­l­lər iqtisa­di proqnozların verilməsi və iqtisadi qərarların qə­bul edilməsi üçün çıxış nöqtəsidir. Təhlil daha ətraflı araş­dırma və ya təd­qiqat formasıdır. Çünki təh­lil nəti­cə­sin­də əgər hadisə, pro­ses və obyektlər daha ki­çik tər­kib hissə­lə­rinə ayrılırsa, de­məli araşdıran şəxs hə­min sis­temin tərkibinə nüfuz edir və özü­nü problemin içərisində hiss edir. Təhlil məhsul istehsalını, istehsal gü­cü­nü, bazar tələbatını, maya dəyərini və s. öyrənməklə plan­­l­arın yerinə yetril­məsinin müm­kün­lü­y­ü­nü, hətta iqti­sa­di səmə­rəliliyini düzgün qiy­mətlən­diril­məsi məqsədilə aparılır.
İqtisadi təhlil müəssisə və təşkilatların işinin öyrənil­mə­sinə, maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin nəticələrinin qiy­mət­ləndirilməsinə, gələcəkdə maddi, əmək və maliyyə resurs­larının hərəkətə gətirilməsi imkanlarının aşkar edil­mə­si­nə xidmət göstərir. Təhlil nəticəsində qəbul ediləcək ida­rə­etmə qərarları, əmr, sərəncam və göstərişlər müəyyən dərə­cədə əsaslandırılır. Deməli, təhlil idarəetmə qərar­larını ya­rarlı hala gətirilməsində əhəmiyyətli rol oynayır.
Nəzarətlə tənzimləmə arasında üzvi əlaqə vardır. Nə­za­rət vasitəsilə sosial-iqtisadi proseslərdə baş verən kə­nar­laş­malar, qeyri-sabitlik yaradan amillər haqqında infor­ma­si­yalar toplanır, səbəbləri öyrənilir, situasiyaların fak­tiki və proq­nozlaşdırılan səviyyəsi araşdırılır. Tənzim­ləmə vasitə­si­lə aşkara çıxarılmış nöqsanların ara­dan qal­dı­rıl­ması, prob­lemlərin həll edilməsi üçün təşkilati-iqtisadi təd­birlər sist­emi işlənib hazırlanaraq həyata ke­çi­ri­lir və be­lə bir sistem halını alır:
nəzarət–kənar­laş­ma­nın qiy­mət­lən­diril­mə­si-tənzim­lə­mə–idarəetmə qərarı.
Tən­zim­­­ləmə ha­disə və prosesləri izləyir, onları ni­zam­­layır. Tən­zim­­ləmə ida­rəetmə strukturunda nizam-in­ti­zamın yaranmasını şərt­lən­­dirir.