Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin



Yüklə 1,22 Mb.
səhifə6/72
tarix14.12.2022
ölçüsü1,22 Mb.
#121061
növüDərs
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   72
I ABBASOV R SADIQOV Menecment

Klassik idarəetmə məktəbinin nümayəndələri ilk dəfə ola­raq idarəetmə elmini sistemləşdirmiş, onun funk­si­­ya­la­rı­nı, prinsip və metodlarını tədqiq etmişdirlər. Onlar sü­but et­miş­lər ki, idarəetmə fəaliyyəti idarəetmənin hə­ya­ta ke­çi­ril­mə­sindən irəli gələn funksiyaların məc­mu­sun­dan iba­rət olub, müvafiq prinsiplərə əsas­la­na­raq müəyyən üsul­­­lar və me­xanizmlər əsasında hə­yata ke­çi­rilir. Anri Fa­yol “İnzibati ida­rəetmə nə­zə­riy­yə­si­”nin yaradıcısıdır. O, ida­­rəetməni me­necerin dün­ya­gö­rü­şü kimi qiymət­lən­di­rə­rək, ida­rə­et­mə­nin əsas funk­sil­ya­la­rı­nı irəli sürmüşdür. Hə­min fun­ksi­yal­ar aşağı­da­kılardır:

  • planlaşdırma;

  • təşkiletmə;

  • motivləşdirmə;

  • marketinq;

  • nəzarət;

Onlar idarəetmənin 3 üsulunu təklif edirdilər:

  • iqtisadi üsul;

  • inzibati üsul;

  • sosial-psixoloji üsul.

Klassik idarəetmə məktəbinin təklif etdiyi rəhbərlik üslubları isə aşağıdakılardır:

  • avtokrat üslub;

  • liberal üslub;

  • demokratik üslub.

Anri Fayoldan fərqli olaraq Max Veber isə “Bürok­ra­tik idarəetmə nəzəriyyəsinin” yaradıcısıdır. O, bürok­ra­tik ida­rə­etməyə qaydalar, təşkilati struktur, əmək bölgüsü, kar­ye­ra vəzifəsi kimi baxmışdır. Bununla bərabər, büro­k­ra­tik ida­rəetmənin mənfi cəhətlərini də qeyd etmişdir ki, bunlar - sərt qaydalar və ləng qərarvermədir.
İnsani münasibətlər məktəbi hər bir işçiyə fərdi qay­­­da­da yanaşmanı tələb edir. Onlar qeyd edirdilər ki, əmək pro­sesində işçilərin fərdi xüsusiyyətləri, tələbat ba­ca­­­rığı, qa­bi­liyyəti, səriştəsi, psixologiyası ayrı-ayrılıqda nə­zərə alın­­ma­lıdır.
Bu məktəb idarəetmənin və fəaliyyətin səmərə­li­li­yi­nin ar­tırılması məqsədilə, maddi və mənəvi həvəslən­dir­məni, ida­rəetmədə insan amilini, iş şəraitini, ictimai mü­nasibətləri nə­zərə almağı zəruri hesab edirdi.
İnsani münasibətlər məktəbinin nümayəndələrindən Meri Follet, Elton Mayo, Abraham Maslou və başqalarını mi­sal göstərmək olar. Meri Follet menecmenti “digərlə­rinin kö­məyi ilə işlərin yerinə yetirilməsinin təmin olun­ması” ki­mi hesab edirdi. Elton Mayo və Abraham Maslou belə he­sab edirdilər ki, əmək məhsuldarlığının artırıl­ma­sına nail ol­maq üçün təkcə maddi maraq amili şərt de­yil­dir. Bu zaman iş­çilərin arasındakı münasibətlərin düzgün qu­­­rul­ması və idarə olunması, məsələn işçilərlə məs­lə­hət­ləş­­mələr aparmaq, kol­lek­tivdə xoş ünsiyyət yaratmaq, on­la­rın ehtiyacları, prob­lem­ləri ilə maraqlanmaq vacibdir.
İnsani münasibətlər məktəbinin nümayəndələri aş­ağı­da­kı məsələləri tədqiq etmişlər:

  1. Fərdi davranış.

  2. Qrupların meydana gəlməsi.

  3. Qrup davranışı.

  4. İnsanlararası münasibət.

  5. Motivasiya.

  6. Liderlik.


Yüklə 1,22 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   72




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin