Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi Metodik Şurasının

 

---

126 
XÜSUSİ HAZIRLIQ SİNİFLƏRİNİN TƏŞKİLİ 
PRİNSİPLƏRİ 
*UĢaqlar onların ehtiyaclarının ödənildiyi və onlarla fərdi Ģəkildə 
davranıldığı hallarda daha yaxĢı inkiĢaf edirlər.
Bu məqsədli uĢaq proqramları dünyanın hər yerində tətbiq edilir. 
Bu proqramlar uĢaqların fərdi ehtiyaclarını ödəmək və demlokratik 
idealların gerçəkləĢməsinə zəmin yaratmaq məqsədilə tərtib edilir. Bu 
tipli siniflərdə oxuyan uĢaqlara seçim tənqidi Ģəyildə düĢünmək, 
yaradıcı olmaq, təxəyyülü inkiĢaf etdirmək üçün hər cür Ģərait yaradılır. 
Onlar qəbul etdikləri qərar üçün məsuliyyət daĢıyır və biri digərinə 
kömək edirlər.
Bu tipli ixtisaslaĢmıĢ, azyaĢlı uĢaqlar üçün nəzərdə tutulan xüsusi 
hazırlıq proqramları hər bir uĢağın fərdi potensialına əsaslanır. Bu 
proqramlarda müəllimlər hər bir uĢağın fərdi ehtiyaclarını ödəməyə 
çalıĢdıqları üçün onlar zaman keçdikcə insanlar arasındakı fərqlərin 
necə mənimsənilməsi modellərini yaradır və beləliklə insanlar 
arasındakı münasibətlərin hansı dəyərə malik olmasını, habelə öz 
hərəkətləri ilə qarĢılıqlı yardım Ģəraitində insanların ayrı-ayrı 
problemlərinin necə həll edilməsini göstərirlər.
Fərqli münasibətlər 
 
Son bir neçə onillikdə dünyanın, demək olar bütün guĢələrində 
azyaĢlı uĢaq proqramları üzrə qüsurlu uĢaqların cəlb edilməsi prosesinə 
baĢlanılmıĢdır. 
Ġstedadından, 
bacarığından, 
ictimai-iqtisadi 
vəziyyətindən, yaxud hansı mədəniyyətin daĢıyıcısı olmasından asılı 
olmayaraq, bütün tələbələrin iĢtirak etdiyi xüsusi hazırlıq siniflərini 
təĢkil etmək cəhdi az bir zaman müddətində ictimaiyyətin rəğbətini 
qazanmıĢdır.
1980-ci 
illərin əvvəlində cəmiyətdə qüsurlu Ģəxslərin 
problemlərinə diqqətin cəlb edilməsi və onların tam Ģəkildə cəmiyyətin 
iĢində iĢtirak etmələrini təmin etmək üçün BMT «Qüsurlu Ģəxslərin 
onilliyi» proqramını bəyan etdi. BMT-nin üzvləri həmin Ģəxslərin 
cəmiyyətin iĢində iĢtirakını təmin etmək üçün iĢ planını tövsiyyə etdi.
Bu iĢ planına aĢağıdakılar daxildir: 

Qüsurluluq və onunla bağlı məsələlər üzrə milli əlaqələndirici 
təĢkilatların təsis edilməsi;

Qüsurlu Ģəxslərin cəmiyətdə iĢtirakını əngəlləyən maneələri 
aradan qaldırmaq üçün qanunvericiliyə müvafiq əlavələrin edilməsi; 

Qüsurlu Ģəxslər haqqında məlumatın cəmiyyətdə yayılması; 

---

127 

Qüsurlu Ģəxslər üçün tekst-telefonlar və televiziya veriliĢlərinin 
qapalı Ģəkildə tutulması və s. kimi kommunikasiya vasitələrinin 
yaradılması və bunların inkiĢafı; 

Bütün qüsurlu uĢaqların fərdi ehtiyaclarını ödəmək üçün təlimlə, 
o cümlədən xüsusi hazırlıq təlimlə təmin edilməsi; 

Qüsurlu Ģəxslərin iĢ vərdiĢlərinin inkiĢaf etdirilməsi; 

Qüsurluluq kazusunun aradan qaldırılması; 

Bərpa xidmətləri, yardımçı qurğuların inkiĢafı; 

Qüsurlu Ģəxslərin yaĢadığı ölkə və regionlar arasında 
əməkdaĢlığın artırılması. 
Bir çox millətlər məhz bu tövsiyələrə əməl etməklə məlum 
problemi həll etməkdədirlər. Onlar çoxsaylı və mürəkkəb sosial 
ehtiyaclar qarĢısında duraraq bütün uĢaqların təlim ehtiyaclarını ödəmək 
məqsədilə xüsusi hazırlıq siniflərini inkiĢaf etdirirlər. Bu ölkələr belə bir 
təcrübənin mənimsəmiĢdir ki, məktəb həyatına ağıllı Ģəkildə və məntiqlə 
müdaxilə etdikdə, qüsurlu uĢaqların çoxu standart xarakterli 
problemlərin həllinə nail olur və onlar cəmiyyətin tarix boyu görmədiyi 
nailiyyətlər qazanırlar.