Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət Ġdarəçilik
Cingiltili samitlərin tələffüzü
Yüklə 1,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
61 Cingiltili samitlərin tələffüzü 6. Sonu d samiti ilə bitən bəzi təkhecalı və ümumən çoxhe- calı sözlər ayrılıqda deyildikdə, yaxud həmin sözlərdən sonra samitlə başlanan söz gəldikdə sondakı d kar tələffüz edilir; mə- sələn: dərd — dər[t ] dörd — dör[t ] qənd ver — qən[t ] ver 7. Sonu c samiti ilə bitən çoxhecalı sözlər ayrılıqda deyil- dikdə, yaxud ondan sonra samitlə başlanan söz gəldikdə c səsi kar tələffüz olunur: ağac — ağa[ç ] çəkic — çəki[ç ] kərpic kəsən — kərpi[ç ] kəsən 8. Sonu b samiti ilə bitən çoxhecalı sözlər ayrılıqda deyil- dikdə yaxud da ondan sonra samitlə başlanan söz gəldikdə b səsi kar tələffüz edilir: corab — cora[p ] cavab verdi — cava[p ] verdi 9. Sonu g samiti ilə bitən çoxhecalı sözlər ayrılıqda deyil- dikdə, yaxud da ondan sonra samitlə başlanan söz gəldikdə g səsi kar tələffüz edilir: nəhəng — nəhən[k ] pələng dərisi — pələn[k ] dərisi 10. Rus və avropa mənşəli sözlərdə t səsindən əvvəl gələn v samiti f kimi tələffüz olunur. Məsələn: avtomat — a[f]tomat avtobus — a[f]tobus 11. Söz daxilində b və m samitlərindən əvvəl gələn n səsi m kimi tələffüz edilir: Məsələn: zənbil — zə[m]bil 62 sünbül — sü[m]bül ] 12. Söz sonunda q samiti kar tələffüz olunur: otaq — ota[x ] dodaq — doda[x ] 13. Q samiti söz ortasında kar samitdən əvvəl gəldik- də kar tələffüz olunur: nöqsan — nö[k’]san məqsəd — mə[k’]səd 14. Qoşa q samitli sözlərdəki birinci q səsi kar, ikinci cingiltili tələffüz edilir: toqqa — to[k’]qa saqqal — sa[k’]qal baqqal — ba[k’]qal 15. Sonu q samitli çoxhecalı sözlərdən sonra samitlə başlanan şəkilçi, yaxud söz gəldikdə q səsi x kimi tələffüz edilir: qonaqlar — qona[x]lar torpaq becərmək — torpa[x ] becərmək 16. Sonu q samitli coxhecalı sözlərdən sonra saitlə başlanan söz gəldikdə q səsi ğ kimi tələffüz edilir: papaq aldım — papa[ğ ] aldım uşaq əli — uşa[ğ ] əli 17. Rus və avropa mənşəli sözlərin çoxunda qoşa sa- mitlərdən ancaq biri tələffüz olunur. Məsələn: attestat — [ atestat ] rejissor — [ rejisor ] 18. Sonu (st) səs birləşməsi ilə bitən sözlərədən sonra samitlə başlanan şəkilçi, yaxud da söz gəldikdə t səsi tələffüz olunmur: dostluq — [ doslux ] sərbəst yazı — [ sərbəs ] yazı |