Dərs vəsaiti Bakı Biznes Universitetinin 20 illik yubileyinə bir töhfədir

Cədvəl 3.  
Məmulat 
Plan 
üzrə 
miqdarı 
(ədədlə) 
Maya dəyəri (min manat hesabilə)  Məhsulun 
maya 
dəyərinin 
aşağı 
salınması, 
faizlə  
Məmulat 
vahidi üzrə 
Bütün  buraxılış 
üzrə 
Keçən 
ilin 
hesabatı 
Plan 
Keçən 
ilin 
hesabatı 
Plan 
A 
B 
1085 
1000 
18 
15 
16,1 
14,7 
19530 
15000 
17470 
14700 
10,6 
2,0 
Yekunu 
- 
- 
- 
34530 
32170 
6,8 
 
Yuxarıdakı hesablamadan görünür ki, plan üzrə məh-
sulun maya dəyərinin aşağı salınmasından keçən ilə nisbə-
tən  2360 min manat (34530 – 32170)  məbləğində qənaət 
əldə etmək nəzərdə tutulmuşdur. Əgər həmin plan üzrə qə-
naəti  keçən  ilin  faktik  orta  illik  maya  dəyərilə  nisbətləş-
dirsək  və  nəticəni  faizlərlə  ifadə  etsək  onda  müqayisəyə 
gələn məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması üzrə tapşı-
rıq 6,8% (2360:34530:100%) olacaqdır. 
Məhsulun  maya  dəyərinin  aşağı  salınmasına  bir  çox 
amillər təsir edir. Məhsulun maya dəyərinin aşağı salınma-
sı amilləri dedikdə, bu azalmanı təmin edən şərtlər nəzər-
də tutulur. Məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması amil-
lərinə  aiddir:  a)  istehsalın  yeni  texnika  ilə  silahlanma  sə-
viyyəsinin  yüksəldilməsi;  b)  istehsalın  və  əməyin  təşkili-

---

 
 
253 
nin  təkmilləşdirilməsi;  c)  məhsul  həcminin  və  quruluşu-
nun dəyişilməsi və s. 
Maya dəyərinin aşağı salınması bu və ya başqa dərə-
cədə hər bir müəssisə işçisinin səyindən asılıdır. Buna gö-
rə  də  məhsulun  maya  dəyərinin  müntəzəm  surətdə  aşağı 
salınması  üçün  mübarizədə  istehsalın  bütün  sahələrində 
qənaət əldə edilməsi uğrunda kütləvi  yarışının və marağı-
nın genişləndirilməsinin həlledici əhəmiyyəti vardır.