Sıxışdırmanın və etnik diskriminasiyanın əsas səbəbləri Tarixən ictimai inkişafda belə vəziyyətlər yarandı o vaxt ki, hakim etnik əksəriyyət etnik azlıqdan üstün idi. Xalqların tarixində, çox xalqların yox olmasına gətirib çıxaran irqçiliyin və ayrı-seçkiliyin nümunələri məlumdur. Qara amerikalıların zülmü, hindi tayfalarının diskriminasiyası, XIX-— XX əsrdə üçüncü dünyanın ölkələrini Avropa ölkələrinin müstəmləkələşdirmə siyasətii, Qafqazın xalqları barəsində çar hökumətinin siyasəti və s. Etnik diskriminasiyanın səbəbləri növbəti əsas amillərlə bağlıdır: en-kulturasiya və ictimailəşdirmə modelləri, subyektlər tərəfindən sosioqenez prosessinin mənimsənlməsi; mənfi rəylərlə (qərəz) və təcavüzlə: etnik əks-ül-əməl; əmək bazarında ənənəçilik, rəqabət və istismar.
AYRI - SEÇKİLİK— CAR-da 1948-1993-cü il.— bəşəriyyətə qarşı beynəlxalq cinayət; irqçiliyin ekstremal forması, afrika xalqlarına qarşı münasibətdə, ərazidən təcrid etməyə qədər.
Enkulturasya modeli Enkulturasiya prosesində insan müəyyən mədəni stereotipləri mənimsəyir. İnsanın psixikasının müəyyən orqanı haqqında danışmaq olar, nə vaxt ki, müəyyən bir etnosda tərbiyə edilmiş subyekt tanımadığı fərdi və qrup davranışinı və ya sosio-mədəni təzahürlərini qeyri-adekvatik qəbul edir. L. Qumilyov müxtəlif etnoslarda adət və ənənələrə qabaqcadan yanlış fikirdə olmaya səbəb olan etnomədəniyyət appersepsiyasının maraqlı nümunələrini gətirir.
APQERSEPSİYA (latın dilində — perception — götürmə) — predmetlərin qəbul olunmasını şərtləndirən və xarici dünyan hadisələrində ifadə edilən insanın psixikasının fundamental xüsusiyyətlərindən biridir.
“Qədim afinalı, Oliviyada olub, hiddətlə danışırdı ki, skiflər evlərə malik deyillər, amma öz bayramları zamanı şüursuzluğa qədər çox içki içirlər. Skiflər, yunanların eyş-işrətlərini müşahidə edərək, onlara belə nifrəti hiss edirdilər ki, onlar bir dəfə, Oliviyada, çələnglə və sevinən ellinlər tərkibində qonaq olmuş əlində əsası olan öz çarını görüb, onu öldürdülər. Sudeylər romalılara nifrət edirdilər amma ki,donuz ətini yeyirlər, romalılar Cəngavərlər adəti- sünnəti qeyri-təbii hesab edirdilər, Fələstini tutanlar ərəb adətiylə,çoxarvadlılığa qəzəblənirdilər, ərəblər isə fransız xanımlarının bağlı olmayan üzləri abırsızlıq hesab edirdilər..."
ƏSA — Dionisin və onun peyklərinin qədim yunan mifik Allahının əsası (jezli) şəklində dekorativ bəzəyin detalıdır. Əsa üstünlüklə və üzüm yarpaqlarıyla sarınmış çubuq şəklində təsvir edilir.
