Rusiyada müasir sosial işin problem sahələri Yeni yüzilliyin başlanğıcında sosial iş təcrübəsi hələ də sovet sisteminin identiklik mexanizmlərindən qurtulmayıb. Bu sistemdə yardıma borc kimi baxılırdı, bu bir növ idarə edən strukturlar tərəfindən əhalinin geniş təbəqələrinə ləyaqətli həyat vermək qeyri-mümkün olduğuna görə onlarla razılaşma idi. Belə yanaşma sosial passivliyi, sosial ələbaxımlıq psixologiyanı formalaşdırır, cəmiyyətin və ayrı-ayrı qrupların öz gələcəyinə cavab vermək istəməməsinə gətirib çıxardır.
Sosial dövləti formalaşdırıan yanaşmalara uyğun olaraq həm dövlət, həm də cəmiyyət tərəfindən göstərilən sosial yardım fəlsəfəsini hazırlamaq lazımdır. Burada identikliyin saxlanılmasının ən əhəmiyyətli dominantlarını göstərmək lazımdır: ərazi, mənəvi, intellektual, informasiya, yəni o əsaslar ki, burada qloballaşma prosesində milli sosiomədəni məkan formalaşdırılır.
Sosial iş mütəxəssislərinin peşəkar sahəsini təyin etmək lazımdır. Burada peşəkar fəaliyyətin və peşəkar hazırlığın standartları eyni olub sosial xidmətlər bazarından, müştərilərin sorğularından asılı olaraq dəyişir.
Sosial iş sahəsində peşəkar fəlsəfə identikliyi beynəlxalq standartlara cavab verməlidir, cəmiyyətdə sosial işçinin missiyası haqqında dünya təsəvvürlərinə əsaslanmalıdır. Peşəkar hazırlıq təhsilin unifikasiyasına (uyğunlaşmasına), praktikalara, biliklərin həcminə, sosial işçi və onun cəmiyyətdə rolu haqqında beynəlxalq təsəvvürlərə əsaslanaraq qurulmalıdır.
Gələcək mütəxəssis hazırlığı strategiyası beynəlxalq standartların və yerli təhsil ənənələrinin uyğunluğu istiqamətində qurulmalıdır.
Mövzunun əsas anlayışları:
Hipotetik - deduktiv nəzəriyyələr, deduksiya nəzəriyyələri, instrumental prinsiplər, əsas prinsiplər, modernizm, sosial işin pedaqogikası, resosiallaşma, sosiallaşma, sosial pedaqogika, sosial iş təcrübəsinin nəzəriyyələri, orta səviyyə nəzəriyyələri, empirik-prosessual bilik.
Referat mövzuları:
- Sosial işin ölkə məktəbləri.
- Sosial bilik kontekstində sosial iş nəzəriyyəsi.
- Sosial pedaqogika və sosial iş nəzəriyyəsinin nisbəti problemi.
Sosial iş təcrübəsinin Avropa nəzəriyyələri.
- Rusiyada sosial işə nəzəri yanaşmalarını hansı əsas komponentlər müəyyən edir.
- Sosial işin əsas yerli nəzəri istiqamətlərini xarakterizə edin.
- sosial iş və sosial pedaqogika nəzəriyyələrinin nisbəti probleminin mahiyyəti nədir?
- xarici tədqiqatlarda sosial işə əsas nəzəri yanaşmaları xarakterizə edin.
- müasir bilik mövqeyindən sosial iş nəzəriyyəsinin inkişafında hansı istiqamətləri müəyyən etmək olar?
Vahid sosial iş nəzəriyyəsini yaratmaq mümkündürmü?
Ədəbiyyat
Григорьев С. И. и др. Теория и методология социальной работы. М„ 1994.
Гуслякова Л.Г. Социальная работа в структуре социальных наук//Российский журнал социальной работы. 1996. Nsl.
Зайнышев И Г. Структура теории социальной работы как науки: Ученые записки. МГСУ, 1996. № 1. С. 19.
Зимняя И.А. Социальная работа в общем контексте социально-психологических наук // Социальная работа и психологические науки: методол. семинар / Сост. В.В. Колков. М.: Институт социальной работы, 1997. С. 36 — 41.
Колков ВВ. Методологические аспекты формирования теории социальной работы (постановка проблемы в контексте подготовки работников социальных служб) // Работник социальной службы (АРСС). 1997. № 1. С. 14-24.
Панов A.M. Социальная работа как наука, вид профессиональной деятельности и специальность в системе высшего образования // Российский журнал социальной работы. 1995. № 1. С. 9.
Философия социальной работы / Под ред. В.И. Митрохина. М.: 1998.
Фирсов М.В., Студенова Е.Г. Теория социальной работы. М„ 2000.
Энциклопедия социальной работы: В 3 т. М.: 1993.
Юнгхолм Свен-Эрик. Гуманистические ценности социальной работы. М.: 1995.