Dərs vəsaiti kimi tövsiyyə edilib. 3-cü nəşr Moskva: Akademik Layihə

Sosial işçı və onun referent qrupu.

Müəlliflər hesab edirlər ki, sosial işçi öz rolunu müəyyənləşdirməsı klient tərəfindən verilən reaksiyanı nəzərdə tutur; bu səbəbdən həmin rol tipologiyası göstərilən dəstək və köməkdən asılıdır.Sosial işçi özünün əsas rolunu təyin edərkən, insanların öz-özünü təmin etmə probləmlərinə kömək edrkən, social işçi fərqli “oyun” rolu oynayacaq ki, hansı ki, müəyyən xidməti yerinə yetirsin.

Professional referent qruplar sosial işçilərin rol dinamikasına təsir göstərir. Güman edilir ki, social işin bir neçə formasında terapevtik fəaliyyətin effektivliyi, klientlərin sayı və onlarla qurulan əlaqələrdən asılıdır. Əgər sosial işçi müəyyən sayda əlaqələrin qurulması iqtidarında deyilsə o mənfi qiymətləndirilə bilər.Beləliklə, sosial xidmət ışçisinin rolu iki növ mütəxəssiz və inzibati . güc arasında formalaşır ki, bu da klientlərin rol gözləmələrində öz əksini tapır.

Referent qruplarının sosial xidmət mütəxəssisinin rolu üzərindəki bir başqa təsir səviyyəsi, sosial xidmətin nəzəri anlayışlarıyla əlaqədardır. Hər bir nəzəriyyə, klientin rolu haqqında müəyyən gözləntini qoyur, hansı ki, o, klientə uyun olmalıdır. Klientin aydın ifadəsi üçün verbal terapiya tələb olunur, uğursuz ailələr üçün əvvəlcədən nəzərdə tutulmuş ailə terapiyası, fərdi iş nəzəriyyəsində isə ideal klient nəzərə alınır. Belə yanaşmalar sosial işçinin bacarığına təsir göstərir.

Klientin özünü qiymətləndirməsi

Klientin özünü dəyərləndirməsi normativ gözləntilərin üçüncü qaynağıdır. Bu rol klientin sosial quruma munasibətdə mövqeyi ilə bağlıdır. Bir uğurlu klientə olunan köməyin “hiss olunması” yalniz yardım insitutları müsbəti kimi məhdudlaşdırmaq olmaz bu həm də klientin qanunla aldığı yardımın göstəricisidir. Tədqiqatçıların fikrincə, rollarin qurulmasının formalaşmasında ən əhəmiyyətli ünsür, fərdlərin rolu, inzibati, fərdi stil və ya qrup sanksiyaları yolu ilə klientin yaradılması və sonradan bunun könüllü olaraq qəbul edilməsidir.

Klientə, sosial işçi və agentliyə təsir edən sosial qruplar

Yalnız klient deyil, həm də sosial işçi və agentlik, nəzərdə tutulan inzibati instansiyalar və yoxlama-nəzarət strukturları ictimai rəyin nəzərəti altindadır. Bununla bağlı normativlər, inzibati insitutların tələbləri,social işçilərin əlaqələri, təkcə nəzərdə tutulan subyetə təsir etməsi deyil, həm də göstərilən yardımın alinmasının formalaşmasınada social işçı və klientin dinamik rolu üzərində də təsiri vardır.

Bu baxımdan, C. Briar və Q. Miller hesab edir ki, sosial xidmət və angentliklərin norma və dəyərləri klient üzərinə qoyulmuş təyinat və struktur rolu, fərdin dəyişməsinə dogru motivasiyasınin dəyişməsinə təsir edir.