Mövzu 2
Elmi bilik sistemində sosial iş
Tədris kursunda mövzunun yeri
Bu mövzuda sosial elmlər kontekstində sosial iş anlayışına əsas yanaşmalar, sosial iş nəzəriyyəsinin əsas prinspləri göstərilmiş, onun idraki xarakterinin mahiyyəti açılır.
Əsas məsələlər:
1.Sosial iş fənlərarası münasibətlər sistemində
2.Sosial iş prosesində bilik metodologiyası
3.Sosial iş biliyinin spesifikası
4.Sosial işin prinsplərinə nəzəri yanaşmalar
5.Sosial iş nəzəriyyəsində dərketmə yolları
1. Fənlərarası əlaqələr və münasibətlər sistemində sosial iş
Elmi biliyin sahəsi kimi sosial iş bir sıra inkişaf mərhələləri keçir. Ənənəvi dini doktrinada mərhəmətin konsepsiyası kimi formalaşıb, o ictimai ehtiyacın tezisi kimi onları əsaslandıraraq yoxsulluğu və dilənçiliyi qanuniləşdirir. Bu səbəbdən, qurulmuş ənənəvi yanaşmalar və doqmaların yenidən nəzərdən keçirilməsi mövcuddur."Dəstək" və "möhtac insan " problemlərini müəyyənləşdirən ilahi idrak ənənəsi, gələcəkdə elmi düşüncənin problem sahəsində özünü göstərdi.
SOSİAL İŞ —Paradiqmal sosial iş elmi biliyin sahəsi kimi XIX əsrdə fəal inkişaf etməyə başlayır. Pauperizm problemləri biliyin müxtəlif sahələrində dərk edilir. O xüsusi intensivliklə E. Myunsterberqanın erkən ictimai-siyasi, reformist və hüquqi doktrinalarında, Q. Spenser, Q. Şmoller, A. Vaqner, A. Prinsanın hüquqi doktrinasında, həmçinin sosial ədalətə həsr edilmiş marksizm işlərində nəzərdən keçirilir. Ancaq məntiqi struktların və abstraksiyaların səviyyəsi yalnız öz elmi əsaslandırılmasını deduktiv və induktiv fikirlər səviyyəsində tələb etmirdi. İctimai dəstək təcrübəsində ilk dəfə adekvat şəkil almaq məqsədi ilə sosioloji tədqiqat metodlarından istifadə etməyə başlayır.
Tədqiqatlar – bilik axtarışına istiqamətləndirilən standartlaşdırılmış prosedurlardır.
Təsəvvür edilmiş fənlərdən hər biri sosial problemlərin müəyyən səviyyəsinin dərk edilməsinə və müştərinin problemlərinə imkan verir:
psixologiya- psixi və davranış proseslərini öyrədir;
sosiologiya - təşkilatlar, qurumlar və insan cəmiyyətinin inkişafı;
siyasi elm - dövlət idarəçiliyinin proseslerini, qanunvericiliyini, strukturunu və hakimiyyət qurumlarını öyrədir;
iqtisadi elmlər - sosial istehsal, istehlak, bölüşdürmə;
mədəni antropologiya - ictimai araşdırma ilə məşğul olan mədəniyyət, etnoqrafiya, dil;
psixiatriya - ruhi xəstəliklər, onların diaqnozu və müalicəsi.
Beləliklə, nəzəriyyənin formalaşmasının və sosial iş təcrübəsinin gedişatında sosiologiya, psixologiya, hüquq , sosial siyasət, sosial fəlsəfə, sosial antropologiya və sosial pedaqogika bununla onu biliyin inteqrativ sahəsi kimi müəyyən edib onun nəzəri konseptlərinə və praktik modellərə daxil olurdu.
Dostları ilə paylaş: |
