Dərs vəsaiti «Mehmanxana təsərrüfatı»

siyalıdır:
otaq yaşayış, istirahət, iş, ünsiyyət saxlamaq, danışıqlar apar­
maq, şəxsi gigiyena və qida qəbul etmək üçün yerdir. Otaqda qonağın 
şəxsi əşyaları saxlanılır.
Bildiyimiz kimi, nömrələr otaqların və yerlərin sayı, sahəsinin 
mebellə təchiz olunması əsasında da təsnif edilir.
Mehmanxana sənayesində bir və ikiyerli birotaqlı nömrələr daha 
geniş yayılıb. Nömrələrin otaqları funksional sahələrə bölünür. Birotaqlı 
birnəfərlik nömrənin ümumi sahəsinin 70 %-i yaşayış üçün, 10%-i 
dəhlizə, 20%-i isə sanitar qovşağına aid olur.
Bir sıra dövlətlərin müasir standartları otaqların döşəmə 
sahəsinin minimal ölçüsünə riayət etməyi tələb edir.
Alman standartlarına əsasən birotaqlı birnəfərlik komfort nöm­
rənin ölçüsü 16-18, iki nəfərlik otaq isə 20-21 m2 olmalıdır (cədvəl 6).
99

---

Cədvəl 6
Kom fort səviyyəsinə görə nömrələrin standart ölçüsü
K
o
m
fo
rt
u
n
m
in
i­
m
u
m
s
ə
v
iy
y
ə
s
i 
(1
u
ldu
z)
K
o
m
fo
rt
u
n
m
in
i­
m
u
m
d
a
n
y
u
xa
rı 
s
ə
v
iy
y
ə
s
i 
(2
u
ld
u
z
)
K
o
m
fo
rt
u
n
orta
s
ə
v
iy
y
ə
s
i 
(3
u
ld
u
z
)
K
o
m
fo
rt
u
n
y
ü
k
s
ə
k
I 
s
ə
v
iy
y
ə
s
i 
(4
u
ld
u
z
)
L
ü
k
s
(5
u
ld
u
z
)
ikiyerli nömrə
10,5
14,5
18
21
26
Nömrədə vanna otağı
3
3,5
4
6
11
Nömrələrlə və yardımçı 
yerlərlə əlaqə * **
5
7
8
Ə
45
Yaşayış yerləri, cəmi
18,5
25
30
36
25
Əlavə və xidməti yerlər
7,5
10
15
19
70
Cəmi bir nömrə
26
35
45
55
35
Cəmi bir yer
13,5
17,5
22,5
27,5
Mehmanxanada apartamentlər ümumi otaqların 10%-ni təşkil 
edir. Onların sayı, ölçüləri, sanitar qovşaqları, dəhlizləri və təyinatları 
çox müxtəlifdir. Mehmanxananın işçi və mütəxəssisləri turistlərə yük­
sək xidmət göstərməklə yanaşı, mühəndis-texniki avadanlığın istismar 
qaydaları ilə tanış olmalı, mühəndis-texniki sistemlərin dayanmadan və 
qüsursuz işləməsinə çalışmalı, məişət-elektrik avadanlığının düzgün 
istismarına riayət etməlidir.
Mehmanxanalar müxtəlif mühəndis avadanlığı ilə təchiz olunub. 
Mehmanxana binasını daimi iş rejimində saxlamaq üçün müxtəlif 
texnologiyalardan istifadə edilir. Burada texniki təhlükəsizlik və əməyin 
mühafizəsi qaydalarına riayət olunmalıdır.
Su təchizatı sistemi mehmanxananın içməli və təsərrüfat-məişət 
sularına olan ehtiyacını təmin edir. Bu sistemlə yanaşı, habelə isti su
* Band-Boyy M. Lawson F. Tourizm and Recriation Development -
London-Boston, 1977, p.29;
**Holl, dəhliz, pilləkənlər, sahələr, mərtəbədəki köməkçi yerlər;
100
və yanğından mühafizə sisteminin su təchizat borusu da mövcuddur. 
Mehmanxanaya daxil olan suyun keyfiyyəti və hərarəti ölkə standart­
larına uyğun olmalıdır. Suyun məsrəfi soyuq və isti su sistemləri üçün 
ayrılıqda hesablanır. Bir qonaq sutkada 300 litrə qədər su istifadə edə 
bilər.
Mehmanxananın isitmə sistemi su, hava və ya buxarla ola bilər.
Mehmanxananın yaşayış sahəsi üçün adətən xüsusi isitmə 
sistemi mövcud olur.
Elektrik sistemində adətən iki sxem nəzərdə tutulur: əsas 
mənbədən olan xətt və ehtiyat (qəza) xətti.
Yanğından mühafizə sisteminə sərf olunan xərc təxminən 
turistin bir sutka üçün verdiyi qiymətin 1 %-ni təşkil edir.
Mehmanxanalarda 
yanğınlar 
müxtəlif 
səbəblərdən 
olur: 
siqaretdən, elektrik avadanlığı və texnikasının nasazlığı, mətbəxdəki 
hadisələrdən və s. Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, yalnız iri otellərin 26, 
orta yerləşdirmə imkanlarına malik mehmanxanaların isə 11 %-i 
tamamilə yanğından mühafizə qaydalarına əməl edir. İri və orta 
mehmanxanalar avtomatlaşdırılmış yanğından mühafizə sistemlərini 
yeganə etibarlı üsul hesab edirlər.
Mehmanxanalarda xəbərdarlıq sistemləri çoxməqsədli audiosis- 
temdən ibarət olur. Bu sistemin funksiyası mehmanxana personalına 
fövqəladə xəbərləri çatdırmaq, mikrofondan yazılmış məlumatları 
səsləndirmək, radioproqramların və digər xəbərlərin yayımını, musiqili 
fonun yaradılması və s.-dən ibarətdir.