Dərs vəsaiti «Mehmanxana təsərrüfatı»

Motellər,
bir qayda olaraq, nəqliyyat magistralları boyunca və 
ya bilavasitə turist zonalarında yerləşir. Turist zonalarında motellər 
mehmanxanalar kimi əlavə xidmətlər kompleksinin təklif edilməsi 
imkanına malik olurlar. Motellərin layihələndirilməsində əsas tələb 
nəqliyyat yollarının və dayanacaqların olmasıdır. Motel binaları adətən 
1-2 mərtəbəli olur və kifayət qədər geniş sahə tutur.
Motellərin 
layihələndirilməsində 
adətən 
aşağıdakı 
sahə 
normaları istifadə olunur:
İki nəfərlik otağın ümumi sahəsi: 23-28 m2
Bir yer üçün nəzərdə tutulmuş norma: 12-14 m2
Motelin ümumi sahəsi
***əsas xidmətlər daxil etməklə (mətbəx və s.)
Kil

---

iki nəfərlik nömrə (avtomobil dayanacağı daxil olmaqla)
Birmərtəbəli bina olduqda - 60-79 m2
İkimərtəbəli bina olduqda - 45-46 m2
Kem pinqlər - mətbəxi, özünəxidmət yeməkxanası, ticarət 
köşkləri, oyun meydançası, avtomobil dayanacağı və nəqliyyatın 
yuyulması üçün nəzərdə tutulmuş meydançası olan kottec və ça­
dırlardan ibarətdir. Kempinqlər turistlər üçün ucuz və kütləvi yerləş­
dirmə müəssisəsidir. Kempinq üçün ayrılmış sahələr aşağıdakı 
tələblərə cavab verməlidir: nəqliyyatın girişi üçün abad yol, sahənin 
minimal enişliyi, küləkdən mühafizə üçün yaşıllıqların və ağacların 
olması. Bir çox ölkələrdə standartlara uyğun olaraq kempinqləri 
sahəsinə və komfort səviyyəsinə görə dərəcələrə bölürlər. Bütün 
kempinqlərdə (dərəcəsindən asılı olmayaraq) enerji, su və kanalizasiya 
sistemlərinin olması vacib sayılır.
Kempinqlər əsas dörd dərəcəyə bölünür:
1. Tranzit kempinqlərdə minimum komfort olur və 48 saatdan 
artıq qalmaq nəzərdə tutulmur.
2. 
istirahət gününün kempinqləri adətən kənd yerlərində 
yerləşir, fəal istirahət və idmanla məşğul olmaq üçün 
nəzərdə tutulur.
3. Məzuniyyətdə olanlar üçün nəzərdə tutulan kempinqlər 
turistləri cəlb edən rayonlarda yerləşir (dəniz, çay, göl, 
meşə və s.) və burada geniş məişət xidmətləri təklif olunur.
4. Turist kempinqləri turist zonalarında yerləşir və bu tip 
yerləşdirmə 
müəssisələri 
arasında 
yüksək komforta 
malikdir.
Yerləşdirmə vahidi hesabı ilə (bir çadır və avtomobil) sahə 
standartı Fransada 100, Almaniya və Niderlandda 120-150, ABŞ-da 
800 m2-dir.
Kempinqin 10 % ərazisi avtoturistlərin yerləşdirilməsi üçün 
nəzərdə tutulmalıdır. Kempinqin optimal (münasib) yerləşdirmə imkanı 
500-1500 nəfər arasında olur.
Hər bir kempinqin ərazisində 100 nəfər hesabı ilə rahatlıq və 
şərait olmalıdır:
- hər bir yerləşdirmə vahidi 4 nəfərdən ibarət kottec və ya çadırdan
ibarətdir. Kempinqlərdən 100-150 metrdən uzaq olmayaraq
102
texniki-sanitar qovşaqları, 4 tualet, 4-5 əlüzyuyan, 2 duş, qabların 
yuyulması üçün 2 qoşa tas (teşt), zibil yığmaq üçün 3 çən olur;
- paltarların yuyulması və ütülənməsi üçün otaq nəzərdə tutulur;
- kempinqlərin ərazisində idman və uşaqlar üçün oyun meydan­
çaları yerləşir;
- bu ərazidə su təchizatı, kanalizasiya və çirkab suların təmiz­
lənməsi sistemi olur.
Kurort mehmanxanaları inşa edilən zaman turistlər üçün abad­
laşdırılmış çimərliklər və idman qurğuları tikilməlidir. Burada yerlərin 
sayı mehmanxanadakı yerlərin sayına uyğun olmalıdır. Üzgüçülük 
hovuzu 250 m2 olmalı, istilik qurğusu ilə təmin edilməlidir.