Dərslik Azərbaycan Dillər Universiteti Elmi Şurasının

Cədvəl 6. MİPEX üzrə İsveçin reytinqi 
4
İsveç 2014
 
(1 / 38) 
MİPEX xalı 78
ƏMƏK BAZARININ MOBİLLİYİ
98 
AİLƏ BİRLƏŞMƏSİ
78 
TƏHSİL
77 
SƏHİYYƏ
62 
SİYASİ İŞ
T
İ
RAKÇILIQ 
71 
DAİMİ MƏSKUNLAŞMA
79 
VƏTƏNDAŞLIĞA QƏBUL
73 
ANTİ
-
DİSKRİMİNASİYA
85 
1950-ci illərdən etibarən miqrasiya ölkəsi olan İsveç əhalisinin təxminən 
15%-i xaricdə doğulmuşdur. İsveçdə ailə miqrantlarının (50% uşaq) və humanitar 
miqrantların (Suriyadan 2013-cü ildə təxminən 50% -i), 2008-ci ildən etibarən 
az miqdarda miqrant işçilərin sayının artması (1/4 yüksək ixtisaslı, 1/4 mövsümi, 
1/2 ümumi işçi), lakin 2011-ci ildən etibarən beynəlxalq tələbə sayının 50% 
azalması müşahidə olunmuşdur.
İsveçdə məşğulluq səviyyəsi 80%-dir (böhran az təsir etmişdir) və bu 
dünyada ən yüksək göstəricilərdən biridir.
Ölkə əhalisi digər Skandinaviya ölkələri və ənənəvi miqrasiya ölkələri 
kimi miqrantlara qarşı müsbət münasibət bəsləyir. İsveçlilərin 80%-i hesab edir 
ki, İsveç miqrantlara öz vətəndaşları kimi bərabər hüquqları vermək, mədəni 
və iqtisadi cəhətdən zənginləşdirməklə doğru iş görür və miqrantların yaşaması 
üçün yaxşı ölkədir.
Digər Avropa ölkələri ilə müqayisədə, İsveçin siyasəti daha çox miqrantı 
əhatə edə bilir. Miqrantlar və onların uşaqları öz bacarıqlarını Avropanın 
başqa yerlərindən daha çox bu ölkədə inkişaf etdirə bilirlər. Qeyri-Aİ mənşəli 
miqrantların demək olar ki, hamısı bütün sahələrdə - iqtisadi, sosial, ailə və 
demokratik həyatda İsveç vətəndaşları ilə eyni hüquqlarla təmin olunur.
2011/12-ci il məlumatlarına əsasən, İsveçdə Avropa ölkələrindən 
məşğulluq, təhsil və təlimdən kənarda qalan əmək qabiliyyətli miqrantların sayı 
əksər Avropa ölkələri ilə müqayisədə daha azdır. İsveç, Norveç, Danimarka, 
4 Migrant integration policy index. S
w
eden. http://www.mipex.eu/sweden

---

MULTİKULTURALİZMƏ GİRİŞ
334
Böyük Britaniyada miqrantların yalnız 1/4 məşğulluq, təhsil və ya təlimlərdən 
kənarda qalır ki, bu da Qərbi Avropada ən yaxşı nəticədir. Halbuki, ümumilikdə 
Avropa ölkələrində qeyri-Aİ mənşəli miqrantların 1/3-i məşğulluq, təhsil və 
ya təlimlərdən kənarda qalır. Belçika və Fransa kimi ölkələrdə bu rəqəm daha 
yüksəkdir. Kişilər-qadınlar və yüksək-aşağı təhsilli miqrantların məşğulluq 
səviyyəsi İsveç də daxil olmaqla bütün Avropada oxşar nəticələrə malikdir. 
İşsizliyin səviyyəsi aşağı təhsilli qadınlar arasında daha yüksək (İsveçdə 
təxminən 1/3), kişilər - xüsusilə də universitet təhsilli olanlar arasında (yalnız 
13,5%) daha azdır.
Beləliklə, hərtərəfli inteqrasiya siyasəti miqrantlara güvənməyə kömək 
edir və miqrantın cəmiyyət üçün faydalarını müəyyən edir, diskriminisiya, 
məhdudlaşdırıcı siyasət isə ictimaiyyət arasında etibarsızlığı və ksenofobik 
davranışları artırır. Bir ölkənin MİPEX hesabında azalma anti-immiqrant 
davranışların və radikal sağ partiyalarının müvəffəqiyyətinin artmasına səbəb 
olur. İnteqrasiya siyasəti və nəticələr arasındakı əlaqələr həmişə aydın deyil. 
Bəzi ölkələr problemləri aradan qaldırmaq üçün siyasətlərini aktiv şəkildə 
inkişaf etdirir, bəziləri isə onları görməzdən gəlirlər. MİPEX-dən istifadə edən 
tədqiqatçılar hesab edirlər ki, inklüziv inteqrasiya siyasəti olan ölkələr miqrantlar 
və hər kəsin yaşaması üçün daha inkişaf etmiş, xoşbəxt ölkələrdir.

---

ETNİK-MƏDƏNİ MÜXTƏLİFLİYİN QORUNMASI VƏ 
MULTİKULTURALİZM SİYASƏTİNİN ÖLÇÜLMƏSİ
335