Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

Qrafik göstəricilər
Tədris zamanı zehni prosesləri əyaniləşdirmək üçün qrafik göstəricilərdən istifadə edilir. Konseptual cədvəllər, T-sxemlər və Venn diaqramı qrafik göstəricilərin ən səmərəli formalarıdır.
Konseptual cədvəl
Bu üsul üç və ya daha çox obyekt, yaxud cəhətin müqayisəsi nə­zərdə tutulan zaman səmərəli sayılır. Cədvəli düzəltmək üçün və­rə­qin sol tərəfində, şaquli qrafada müqayisə ediləcək obyektlər, üfü­qi qrafalarda isə onların müqayisə olunacaq xüsusiyyətləri göstə­ri­lir. Konseptual cədvəldən ədəbiyyat dərslərində surətləri, müxtəlif pe­şələri müqayisə edərkən istifadə etmək olar. Bu cədvəldən yazı iş­ləri üçün hazırlıq mərhələsində, ibtidai sinifdə və dil-ədəbiyyat dərs­lərində də istifadə etmək olar.

Ədəbiyyat dərslərində müqayisə ediləcək cəhətlərə hansı as­pekt­dən yanaşmağı müəllim aydınlaşdırmalıdır. Cədvəldə mövzu ilə əlaqədar dəyişiklik edə bilər.

T-Sxemlər
Müzakirə zamanı müsbət-mənfi cavablar üçün (razıyam, eti­raz edirəm), yaxud müqayisəli fikirlərin qeyd edilməsi üçün T-sxem­lər adlanan qrafik göstəricilərdən istifadə olunur. Müəllim mü­əy­yən bir mətni şagirdlərə verir, onlar razıyam və ya etiraz edirəm prin­sipi ilə oxuyurlar və aşağıdakı kimi cədvəl tərtib edirlər. (Yaxşı olar ki, mövzu Qarabağ hadisələri, qaçqınlar haqqında olsun).

Yuxarı Qarabağı Azərbaycandan ayırmaq olmaz (səbəblər)	Yuxarı Qarabağı Azərbaycandan ayırmaq olar (səbəblər)
1. Azərbaycanın tarixi ərazisidir. 2. Ermənilər bura köçürülüblər. (XIX əsrin I yarısında) 3.və s.	1. 2. 3.

Cədvəl tərtibindən sonra iş cütlərlə gedir. 10 dəqiqə vaxt ve­ri­lir ki, səbəblər yazılsın, birinci 5 dəqiqə ərzində cədvəlin sol tə­rə­fində qoyulan suala cavablar yazılır, ikinci 5 dəqiqə ərzində isə cəd­vəlin sağ tərəfindəki sualla əlaqədar səbəblər yazılır. Sonra hər cüt özü­nə yaxın olan cütlə fikir mübadiləsi edir. Axırda müəllim yazı löv­həsində bütün sinif üçün T- sxemi tərtib edir, bütün cütlərin fi­kirlərini ümumiləşdirir və nəticə çıxarır.