Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

Venn diaqramı
Venn diaqramı kəsişən iki və ya daha artıq çevrə üzərində qu­ru­lur. Çevrələrin üst-üstə düşdüyü hissədə yazmaq üçün kifayət qə­dər yer olmalıdır. Həmin hissədə sözü gedən məsələnin oxşar yaxud üm­umi cəhətləri qeyd olunur. Tutaq ki, şagirdlər coğrafiyadan və ya ta­rixdən iki ölkəni müqayisə edirlər. (Hər bir fənnə aid müqayisə olu­nan məsələ, obyekt ola bilər). Venn diaqramı vasitəsi ilə oxşar və ya fərqli cəhətləri vermək olar. Sinif qruplara bölünür, mövzuya aid mətn paylanılır. Müəllim qruplara tapşırır ki, mətnlə tanış ol­sun­lar və onlara təqdim olunan ağ kağızlar üzərində Venn diaqramı qur­sunlar. Bu zaman müəllim diaqramı yazı lövhəsində qurur. Diaq­ramın kənar hissələrində (çevrələrin) fərqli cəhətlər, üst-üstə dü­şən hissədə isə oxşar cəhətlər yazılır. Qruplarda iş bitdikdən sonra hər qrup öz işini təqdim edir. Dərsin sonunda müəllim fikirləri ümu­mi­ləşdirərək lövhədə qurulmuş Venn diaqramında qeydlər edir və son nəticəni söyləyir. Bu diaqramdan bütün fənlərin tədrisi zamanı isti­fadə etmək əlverişlidir.

Venn diaqramından həm öyrədici, inkişafetdirici, həm də ümu­miləşdirici dərsdə istifadə etmək olar.

Müqayisə olunacaq obyektin, məsələnin sayından asılı olaraq çev­­rələrin kəsiyini artırmaq olar. Məsələn aşağıdakı kimi .



Məqsəd:

1. 
   Cisim və ya hadisələri müqayisə etmək və onların oxşar və fərq­li cəhətlərini müəyyənləşdirmək;
   
2. 
   Biliklərin aktuallaşması;
   
3. 
   Təhlil proseslərinin inkişafı;
   
4. 
   Qiymətləndirmə prosesinin inkişafı;
   

Alqoritm:

1. 
   Müqayisə olunacaq cismin və hadisələrin müəyyən­ləş­di­ril­mə­­si;
   
2. 
   Kəsişən dairələrin çəkilməsi (ortada yazmaq üçün yer sax­la­maq);
   
3. 
   I və II dairədə müqayisə olunacaq obyektləri qeyd etmək;
   
4. 
   Şagirdlərə təlimat vermək (təlimatda nəyin müqayisə olu­na­cağı və dairələrdə oxşar və fərqli cəhətlərin necə qeyd olunacağı ba­rədə deyilir);
   
5. 
   Müqayisə olunan obyektlər təsvir olunur: fərqli cəhətlər sol və sağ tərəfə, oxşar cəhətlər kəsişmə dairəsində qeyd olunur;
   
6. 
   Müqayisə nəticəsində şagirdlər ümumiləşdirmə aparırlar;