Şəkil 2.1.2.
Biz şkala qiymətləri verbal interpretasiyalı sıra şkalasını nəzərdən keçirdik. Əgər şkalanın üstündəki dərəcələrin sayı beşdən çoxdursa, onda belə interpretasiya mümkün deyildir. Bununla belə sosioloq həmişə dərəcələrin sayını artırmaq istəyir və hesab edir ki, bununla ölçmənin dəqiqliyini artırmış olur. O zaman sosioloq verbal deyil, qrafik interpretasiyadan istifadə edə bilər. Bu zaman şkalanın ancaq kənar dərəcələri verbal təsvir olunur. Respondentə verilən sual aşağıdakı şəkildə səslənə bilər:
Sizin təhsildən razılığına uyğun gələn vəziyyəti şkalada qeyd etməyinizi xahiş edirik:
Minimal
razılıq
|
|
maksimal
razılıq
|
Bəzən sosioloq faizlər şkalasından istifadə edir, yəni sualı belə formalaşdırır:
Təhsildən neçə faiz razı olmadığınızı qeyd etməyinizi xahiş edirik.
Onu da qeyd etmək vacibdir ki, bu nəzəri cəhətdən sıra şkalasıdır, amma sosoloq praktiki olaraq belə şkalanı kəmiyyət şkalası kimi işlədir. Sıra şkalasının yaranması üçün daha bir üsul - «təhsildən razılığın nərdivanıdır». Bu halda respondentə verilən sual belə səslənə bilər: Xahiş edirik özünüzə nərdivanda yer tutun. Təhsildən tam razı olanlar yuxarı pillədə, heç razı olmayanlar tələbələr isə aşağı pillədə dururlar.
Pillələrin sayı (şəkil 2.1.3) – şkalada dərəcələrin sayıdır və ya şkala qiymətlərinin sayıdır. Əlinizdəki halda onların sayı yeddidir.
Dostları ilə paylaş: |
