Dinler ve evrensel öĞÜtleri Din Niçin Evrensel Bir Gerçekliktir?



Yüklə 47,29 Kb.
tarix17.03.2018
ölçüsü47,29 Kb.
#45345


6. ÜNİTE: DİNLER

VE

EVRENSEL ÖĞÜTLERİ

1. Din Niçin Evrensel Bir Gerçekliktir?
 Din, tarihin bütün dönemlerinde her toplumda var olan evrensel bir kurumdur. Yüce Allah, ilk insandan itibaren peygamberler ve kitaplar göndermiştir. İlk insan aynı zamanda ilk peygamberdir. Zamanla insanlar Allah’ın gönderdiği ilkelerden uzaklaşarak çeşitli varlıkları kutsal kabul etmişler ve bunlara tapınmışlardır. Bazen ayı, güneşi, yıldızları, bazen de bir hayvanı veya elleriyle yaptıkları putları kutsallaştırmışlardır.
 İnsan, beden ve ruhtan meydana gelir. İnsanın maddi ihtiyaçları olduğu gibi manevi ihtiyaçları da vardır. Bu insanın yaratılıştan gelen bir özelliğidir. İn­san acıktığında yemek yeme ve üşüdüğünde ısınma ihtiyacı duyduğu gibi manevi olarak da her zaman yüce ve kudretli bir varlığa sığınma, ona güvenme ve ondan yardım dileme ihtiyacı duyar. Bu sığınma ve güvenme duygusu ancak din ile kar­şılanır. Yüce Allah (c.c), Kur’an-ı Kerim’de din duygusunun doğuştan olduğuna dikkat çekmektedir:
(Re­sulüm!) Sen yüzünü hanif (tertemiz) olarak dine, Allah insanları hangi fıtrat ile yaratmış ise ona çevir. Allah’ın ya­ratışında değişme yoktur…” (Rûm Suresi–30)
Her çocuk İslâm fıtratı üzerine doğar. Fakat daha sonra ebeveyni onu Yahudi, Nasranî veya Mecusi yapar” (Hadis-i Şerif)
 Dünya üzerinde bulunan eski yerleşim alanlarında yapılan kazı ve incelemelerde pek çok tapınak ve dinî sembole rastlanmıştır. Bu da dinin oldukça eski bir kurum olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra binlerce yıldır insanların ellerinde bulunan ilahî kitaplar da dinin tarihinin insanlık tarihiyle başladığını göstermektedir.
Dünyayı dolaşınız, duvarsız, edebiyatsız, kanunsuz, servetsiz şehirler bulacaksınız. Fakat ma­bedsiz ve mabudsuz bir şehir bulamayacaksınız.” (Plutarkhos)
 Adları farklı olsa da dinlerin birbirlerine benzer yönleri vardır. Farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış dinlerde bile ortak yönler bulmak mümkündür. Dinlerin temel ilkeleri göz önüne alındığında hepsinin amacının iyiliği, güzelliği yaymak, kötülükleri engellemek ve insanı yücelterek mükemmel hâle getirmek olduğu görülmektedir. Bu durum dinlerin getirdiği ortak değerlerin evrensel olduğunu gösterir.

2. Günümüzde Yaşayan Dinleri Tanıyalım
 Günümüzde dünya üzerinde birçok din varlığını sürdürmektedir. Bunları, vahye dayalı dinler ve vah­ye dayalı olmayan dinler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Allah’ın, peygamberler aracılığıyla gönderdi­ği dinlere vahye dayalı (İlahi) dinler denir. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam vahye dayalı dinlerdir. Bunların dışın­da kalan çeşitli bilge kişilerin görüş ve düşünceleri etrafında oluşmuş, vahye dayanmayan dinler de (Beşeri) var­dır. Hinduizm, Budizm, Taoizm bunlara örnek olarak verilebilir.

2.1. Hinduizm ve Budizm
2.1.1. HİNDUİZM
Hinduizm, Hindistan’da yaygın olan ulusal bir dindir. Hinduizmin diğer adı Brahmanizmdir. Hindu­izmin belli bir kurucusu, inanç ve ibadet sistemi yoktur. Hintlilerin kültürel ve yaşam birikimini yansıtır.

Hinduizm çok tanrılı bir dindir. Bu dinde genel olarak üçlü bir tanrı inancı vardır.




Hinduizmin pek çok kutsal kitabı vardır. Vedalar, Brahmanalar ve Upanişatlar bunların başında ge­lir.
Hindular ruhun ölümsüzlüğüne ina­nırlar. Bu nedenle ölülerini gömmezler. Cesetleri yakarak küllerini kutsal kabul edilen Ganj Nehri’ne dökerler.

Hinduizm inancına göre ruh ölüm­süzdür. Bu inanç sisteminde ruhun bir be­denden bir başka bedene geçerek sürek­li yaşadığı kabul edilir. Buna reenkarnas­yon veya tenasüh (ruh göçü) denir. Reen­karnasyon inancına göre insan, geçmiş­te yaptıklarının karşılığını başka bir be­dende tekrar dünyaya gelerek görecektir. Ölen kişi, hayatında yaptığı eylemlerin iyi ya da kötü olmasına göre hayvan, bitki, insan veya tanrı biçiminde yeniden dün­yaya gelecektir.
Hinduizmde insanlar kast adı verilen çeşitli toplumsal sınıflara ayrılırlar. Her toplumsal sınıfın kendine özgü hak ve so­rumlulukları vardır. Kast, “aynı işle meşgul olan, görev ve gelenekleriyle birbirine sımsıkı bağlanan insanların meydana getirdiği birlik” anlamına gelir.

Hinduizmdeki kastlar sırasıyla şunlardır:






Hinduizmde inek kutsal kabul edilir. Kesilmesi ve etinin yenmesi yasaktır.

Hinduizmde ibadet bireysel olup belli bir şekli yoktur. Herkes istediği yerde istediği şekilde ibadet edebilir. En temel ibadet Ganj Nehri’nde yıkanmaktır. Günlük ibadete sabah şafaktan önce başlanır, doğuya doğru dönülerek oturulur.
2.1.2. BUDİZM
MÖ 6. yüzyılda Hindistan’da Buda tarafından kurulmuş ve daha sonra yaygınlaşmış olan bir dindir. Hindistan’da ortaya çıkmasına rağmen mensupları, daha çok bu ülke dışında bulunmaktadır. Günümüzde Doğu ve Güneydoğu Asya’da, Avrupa’da, Kuzey Amerika’da ve İngiltere’de bu dine inananlar vardır. Budizm, Hinduizmdeki puta tapma inancına ve kast sistemine tepki olarak ortaya çıkmıştır.

Asıl adı “Siddharta Gautama” (Sidarta Gotama)’ olan Buda, aydınlanmış anlamına gelir. Buda, yaşadığı süre içinde insanlara ahlaklı olmayı öğütlemiş, putlara tapmayı yasaklamıştır. Kendisinden sonraki dönemlerde düşünceleri sistemleştirilerek heykelleri yapılmış ve bir put hâline getirilip tapınılmaya başlanmıştır.

Buda’nın öğretileri vefatından sonra sistemleştirile­rek bir araya getirilmiştir. Onun sözlerinden oluşan Budizmin kutsal metinlerine, “üç sepet” anlamına ge­len “Tipitaka” adı verilmiştir.

Budizmde belirli bir ibadet biçimi yoktur. Budistler evlerindeki ve tapınaklardaki Buda’nın heykellerini çiçeklerle süs­lerler ve bu heykellere saygı gösterirler.

Budizmde inancın temelini, “Buda’ya sığınırım, Dhamma’ya (dine, öğretilere) sığınırım ve Sangha’ya (rahipler topluluğu) sığınırım.” cümlesi oluşturur. Bu cümleyi söylemeyen kişi Budist sayılmaz. Budizmde tanrının varlığı veya yokluğu ile ilgili bir ifade kullanılmaz. Ancak bazı Budistler Buda’yı tanrı konumunda görürler.

Budizmde, Hinduizmde olduğu gibi ruhun bir başka bedende yeniden dünyaya gelmesi anlayışı vardır. Ölüler reenkarnasyon inancı gereği genelde yakılmaktadır.

Budizmdeki en önemli inanışlardan biri nirvanadır. Kelime olarak mutlak sükûnet, aydınlanma, özgürlük ve en yüksek mutluluk anlamına gelir. Nirvana’ya ulaşmak için kötü huylara sahip benliği, arzu ve ihtirası yok et­mek; saf, temiz bir duruma kavuşmak ge­rekmektedir. Buna ulaşmak ancak sekiz di­limli yolu izlemekle gerçekleşir.

Sekiz dilimli yol: 1-Doğru inanış, 2-Doğru niyet, 3-Doğru davra­nış, 4-Doğru söz (konuşma), 5-Doğru geçim (ya­şayış, meslek), 6-Doğru çaba (gayret), 7-Doğ­ru kontrol (denetim), 8-Doğru konsantrasyon (odaklanma) dur.

Budizmde yasak olan ve her Budist’in uyması gereken beş temel ilke vardır:

1- Canlı varlıkları öldürmemek, onlara zarar vermemek

2- Çalmamak

3- Yalan söylememek

4- Zina yapmamak

5- İçki ve uyuşturucu kullanmamak ********************************************************


 

İSLAM

HRİSTİYANLIK

YAHUDİLİK

ALLAH İNANCI

Tevhid

Teslis

Yehova

PEYGAMBERİ

Hz. Muhammed (S.A.V)

Hz. İsa (a.s)

Hz. Musa (a.s)

KUTSAL KİTABI

Kur’an-ı Kerim

İncil

Tevrat-Tora

İBADET YERİ

Cami-Mescid

Kilise-Katedral

Sinagog-Havra

DİN ADAMI

İmam-Müftü

Papaz-Papa

Haham

KUTSAL GÜN

Cuma

Pazar

Cumartesi

SEMBOLÜ






İLAHİ DİNLER

Bugün size dininizi kemale erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak İslâm’ı beğendim.”

(Maide–3)

Kim İslâm dininden başka bir din ararsa, onunki katiyyen kabul edilmeyecek ve o ahirette kaybedenlerden olacaktır.”



(Âl-i İmran–85)
İlahi Dinlerin Gönderiliş Sırası:

  1. Yahudilik (Musevilik)

  2. Hristiyanlık (İsevilik)

  3. İslamiyet


3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri

Yüklə 47,29 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin