Divan Edebiyatında Hediye
Yüklə 151,38 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Sözcükler
- Keywords
- KAYNAKÇA Akdoğan, Yaşar. (1979) “Ahmedî Dîvânı ve dil hususiyetleri: gramer, sentaks, sözlük.” Doktora Tezi
- Doktora Tezi
- Nesîmî Divanı
- Amrî Divanı
- Neylî ve Dîvân’ı
- Yüksek Lisans Tezi
- Yüksek Lisans Tezi.
- Esad Mehmed Efendi’nin Hayatı, Edebî Kişiliği ve Şâhidü’l-Müverrihîn Adlı Eserinin Edisyon Kritiği
- Emrî Divanı.
- Ahmed Rıdvan, Hüsrev ü Şirin
- M ehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
| D   ivan Edebiyatında Hediye Rıza OĞRAŞ
DİVAN EDEBİYATINDA HEDİYE Rıza OĞRAŞ ÖZET Türk kültüründe hediye alma ve verme geleneği, insanlarımızı birbirine bağlayan güzel hasletlerden biridir. Maddî veya manevî değerleri itibariyle her kesimden insanımızın hediye alma ve verme alışkanlığının edebiyatımıza da yansıdığını ve hediye kavramının yeni anlamlarla kullanıldığını görebilmekteyiz. Bazen yaşanılan çevre ve zaman, bazen de kişilerin doğuşlarından gelen özelliklerin, hediyenin yeni anlamlar kazanmasında etkili olduğunu anlıyoruz. Divan şiirinde bazen pîşkeş, armağan, hedâya, atâ, caba, tuhfe şeklinde geçen hediye, şiirlere yansıdığı kadarıyla kullanıldığı anlamlar ve belirttiği âdetler bakımından ince bir ruhun ve zevkin ürünüdür. Divan şairlerinin hediye anlayışları da yaşadıkları çağa ve kişisel özelliklerine göre farklılıklar göstermektedir. Divanların taranması sonucunda hediye kelimesinin kazandığı zengin anlamlar tespit edilmiş ve hediyenin Divan şiirindeki yeri ve önemi hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: Divan edebiyatı, hediye, âdet, şiir. GIFT İN THE DİVAN LİTERATURE ABSTRACT The tradition of giving and receiving gifts is one of the good virtues tying our people together. We can see that the habit of giving and receiving gits from all falks of life reflects itself in our literature and that the concept of gifts is used with new meanings. We understand that gifts sometimes gain meaning in realtion to the environment and time as well as with birth. In the Divan poetry the word gift -is used as “pîşkeş, armağan, hedâya, atâ, caba, tuhfe” (synonyms for gift)- is the product of a delicate taste and a kind soul as it reflects to the poems. The understanding of gift of the Divan poets differs according to the age in which they live and according to their personal features. The rich meanings of gift are identified as a result of surveying the Divan and an evaluation was made about the place and importance of gift in the Divan poetry. Keywords: Divan poetry, gift, tradition, poem. GİRİŞ Türk kültürünü zenginleştiren unsurlardan biri, insan ilişkilerini güçlendiren güzel âdetlerdir. Türk insanını birbirine bağlayan güzel hasletlerden olan hediye alma ve verme geleneği, maddî veya manevî değer olarak edebiyatımıza yansımış ve yeni anlamlarla kullanılmıştır. Bazen yaşanılan çevre ve zaman, kültür özellikleri, bazen de kişilerin doğuşlarından gelen özellikler, hediyenin yeni anlamlar kazanmasında etkili olmuştur. Divan şairlerinin hediye anlayışları da yaşadıkları çağa ve kişisel özelliklerine göre farklılıklar göstermiştir. Hediyeleşmenin dinî temeli de: “Her biriniz dost ve ehibbânıza hediye verin. Zira tehâdîde muhabbet artar” şeklindeki hadise dayanmaktadır. Hadiste geçen tehâdî, hediyeleşme anlamındadır. HEDİYENİN ANLAMLARI Divan şiirinde bazen pîşkeş, armağan, hedâya, atâ, caba, tuhfe şeklinde geçen hediye, şiirlere yansıdığı kadarıyla kullanıldığı anlamlar ve belirttiği adetler bakımından ince bir ruhun ve zevkin ürünüdür. Manzum sözlüklerde farklı şekillerdeki kullanımları belirtilmektedir: Armagan oldı hediyye ittihâf Sehm ü tîr ok kın niyâm oldı gılâf Manzûme-i Keskin, 360
Hediye kelimesini; 1. Kazandığı gerçek veya mecazî anlamlar, 2. Belirttiği âdetler olmak üzere iki grupta inceleyebiliriz:
Metâ'-ı şi'r-i ter-i hoş-kumâşdur Sâkıb Suhanverân-ı zamâna hediyye Bender'den Sâkıb, G.473/9
Yarar bu şi’rümi tîr-i du’âya baglayuban Hediye diyü idersem meleklere irsâl Mesîhî, K. 9/37
Dünyâ nedür ki yâre anı tuhfe ilteler Ma’şûka cân hediyye iletmek hakîr ola Ahmedî, G.39/2
Hidâyetden hediyye oldı 'ışkı Gönülden hubbı câna armağandur Aynî, G.197/4
Cân hüsrevün cemâline şîrîn degül midür Yürek hediyye yolına nârîn degül midür K.Burhaneddin, G 741/1
Bulmazdı cân u dilden okun mevki'-i kabûl Ger kılmasa hediyye-i peykânı müşterek Hâletî, G.457457/2
Encüm değil felekde kazâ bikr-i fikrime Her şeb hediyye bir tutuk-ı zer-nişân verir Nedîm, K.3/60
Pây-i melahı hediyye kılmak Ger 'ayb ise mûrdan hünerdür Nev’î, G.18/2
Senün bu müjdene dedüm gözümle yüzümi görgil Hediyye la'l zer verdi bulunan yog u varından Ömer, MN. XCIX/3
Ayagun tozına dürler nisâr eder gözüm her dem Hediyye oldur bu insândan bilürem sen de bilürsin Ömer, MN. CII/2
Armagan oldı hediyye ittihâf Sehm ü tîr ok kın niyâm oldı gılâf Manzûme-i Keskin, 360
Gözüm pür-nûr olur bakdıkca gönlüm açılur gûyâ Hediyye pertev-i şems-i ruhundan aya göndermiş Nigârî, G.325/7
'Uşşâkına hediyye-i kuhl-i cilâ yeter Hacdan ayagı tozı ile geldigi bu sâl Neylî, G.112/4
Yâ Rab hediyye olsun o şems-i hidâyete Ben kulunun dilinden elinden gelen du'â Yahya Bey, TB.6/7 (Ya Rab! Ben kulunun dilinden ve elinden gelen dua o hidayet güneşi gibi olan sevgiliye hediye oldun.)
Çekmek içün pîşkeş sana ruh-ı gül-gûnına Zeyn ider efsâr-ı ‘anber kâkül-i müşkîn-i dôst Cafer Çelebi, K.13/41 (Anber efsuncusu, senin gül renkli yanağına pişkeş çekmek için dostun misk kokulu kâkülünü süsler.)
Çekmek içün pîşkeş kapunda geydürdi nesîm Nergise zerrîn külâh u lâleye la‘lîn kabâ Nigârî, K.18/15 (Rüzgâr, kapında pişkeş çekmek için nergise altın külâh ve lâleye la’l taşı gibi kırmızı ve değerli elbise giydirdi.)
Kaşun rükn-i cemâl iken niçün cân pîşkeş alur Anı bilmez mi kim şâhun yasagı var hedâyâdan Cafer Çelebi, K.22/35 (Kaşın güzellik unsurlarından biri iken niçin canı hediye olarak alır, şahın hediyeden yana yasağı olduğunu bilmez mi?)
Pîşkeş virmek içün şâh-ı reyâhîne alur Zer-ger-i nâmiyeden sîm kadehler nergis Bâkî, K.28/15 (Nergis, reyhanların şahına hediye vermek için kendinden olma kuyumcudan altın kadehler alır.)
Rıdvân cihâna gelseyidi hâk-i râhunı İltürdi tîb idinmek içün hûra ârmâğan Cafer Çelebi, K.5/93 (Rıdvan adlı melek cihana gelseydi, yolunun toprağını güzel koku elde etmeleri için hûrilere armağan olarak iletirdi.)
Safha-i gerdûna yazdım Zihniyâ eş'ârımı Kudsiyâna armağan etdim bu nazm-ı tâzeden Zihnî, G.242/5 Şimdi benim o nâdire-pîrâ-yı rûzigâr Erbâb-ı tab'a sözlerimi armağân verir Hâzık, K.3/14 Bezm-i visâl-i dil-bere Hâzık vesîledir Destimde defter-i sühanım armağân gibi Hâzık, G.203/9 Nev-âmeddir diyâr-ı aşkdan tab'-ı sühan-perver Bu çend-ebyâtı Hâzık ehl-i nazma armağânıdur Hâzık, G.79/7
'Arûs-ı tab'ımı tahsîn ederdi görse Hakânî Nikâtım armağândır Nef'î-i mu'ciz-beyân üzre Nef’î, K.12/48
Sabâdan isterem ki ayagı tozın Getüre gözlerüm-çün armaganı Ahmedî, G. 674/3 Hayâlî ol şeh-i hüsnün ayağı tozundan Sabâ eliyle sana armağanı gelmedi mi Hayâlî, G.86/5 Zülfinden ey sabâ bize bir bûy-ı mû getür Çînden gelenlerün çûn olur armaganı müşk Nizâmî, G.66/2 Nice mergûb olmasun bâd-ı sabâ her yirde kim Armagân içün elinde ayagun topragı var Emrî, G.113/3 Yil yiler bi-ser ü pâ gerd-i rehün almag-içün Armagân kühl iledür dîde-i 'uşşâka meger Çâker, G.20/3 Hâk-i rehün sabâ yili âşıka armagan ider Hak bu ki ayagun tozı tuhfe-i rûzgârdur Bâkî, G.88/4
Gözünçün armağan iy Aynî yârün Ayağında gubârın aldı geldi Aynî, G.464/7
Sabâ-yı kûyını gönderdi ben bîmâr-ı hicrâna Zülf-i anber-âgînin 'atâyâsıyla mahcûbuz Zihnî, G.137/2
Ey âsitânı Ka'besine 'azm iden yiter 'Uşşâka armagan lebi hurmâsı Ahmedün Ahmed Paşa, G.63/2
Rûzgârın perverişle hâsılı `unsur degil `Âşıkâne `âlem-i gayb armagânıdır gönül Kâinâtun gizli sırrı âşikârâdur ana Kıymetin bil âlem-i gayb armağanıdır gönül Hayâlî, G.265/5
Armağân-ı gayb imiş Zihnî gibi endîşemiz Tâze ma'ni dem-be-dem hâtırdadır ezber gibi Zihnî, K.16/38
Hâzık olsun nâdire-sencân-ı dehre yâdigâr Bu gazel kim âlem-i gayb armağânîdir bana Hâzık, G.4/7
Kendi gibi Hayâlî güzel kendi aksidir Mir'ât-ı dil nigâra yeter armağanımız Hayâlî, G.199/5
Armağân-ı kudsdür erbâb-ı fazl u dânişe Ehl-i tab'ın dem-be-dem hâtır-nişânıdır gönül Zihnî, G.221/2
Dolmakda vâridât-ı hakîkat ile devât Ben almasam da zûr ile ol armağân verir Ben kaldığım zamân o zemîn gösterir geçer Bir böyle mu'teber gazel-i dâstân verir Damad Mahmûd, Mukaddeme VI/24
Mürur-i ömri senâ-yi Resûl ile geçirem Ölende edem anı armağan-i ehl-i kubur Fuzûlî, K.2/34
Dost dâyim gönderür çün armağanı dosta Dostdan geldüm sana ben armağanem ya kimem Aynî, K.55/76
Elçi düzdü sabâyı gönderdi Husrev-i Rûma armağân gonca Hayâlî, K.41/8
Girse gubâr-ı hâk-i derin dest-i çeşmime Müjgânlarım biribirine armağân verir Hâzık, K.3/3, G.63/5
Bî-çâre cüst-cû-yı tefârîk-ı cân eder Âşık o şûha vermek içün armağân arar Hâzık, G.96/6
Rişte-i nazm-ı dür-efşânum ile deste idüb Gönderür bezm-i dil-âvîzüne Ca‘fer nergis Cafer Çelebi, K.28/71 (Cafer, inci saçan şiirinin ipi ile nergis bağlayıp güzel meclisine gönderir.)
Bâd eliyle gönderür cânâ sana her yaz gül Cafer Çelebi, K.32/12 (Ey sevgili! Rüzgâr, her yaz eliyle sana gül gönderir.)
Kudûmından benüm olurdı Âhî gözlerüm aydın İzi tozını gönderse habîbüm armağan içün Âhî, G.89/6
Lebünden nezr-i Hızrı vir gözüm yaşını geçdükçe Virür şükrâneler çünkim geçen deryâ-yı‘ummânı Cafer Çelebi, G.210/3 (Gözüm yaşını geçtikçe dudağından Hızır’ın sadakasını ver. Çünkü büyük denizi geçenler şükrâneler verir.)
Hired didi ki kulun pâdişâhına lâyık Du‘â-yı hayrdan özge dahi ne tuhfesi var Cafer Çelebi, K.30/37
Cân virmeden özge yoluna cümle halâyık Bir tuhfe arayup bulımazlar sana lâyık İshâk, G.134/1
Tuhfe itmek ol azîze bir metâı ki ola hâr Ahmedî, K.25/72
Gice karaguda çıkmaklık olursa Kendüm gibi bir tuhfe musanna' fenerüm yok Tırsî, G.CIX/5
Buse cerr itmek diler Zātī lebünden ey sanem Ger ‘atâ kılsan demidür lûtf u ihsânun bana Zâtî, G.52/5
Tur ey hasta gönül ölme devası derdünün geldi Yine ol çeşmi bîmâra ‘atâ kıldı Hudâ sıhhat Zâtî, G. 86/2
Ey lâle-ruh o nişter-i gamzen atiyyesi Sînemde dilde dâg bana mûcib-i şeref Haşmet, Kıt’a 3/1
Ger olmayaydı cânlara la’lün hayât-bahş İderdi cümle cân u cihânı fenâ gözün Ahmedî, G.361/5 Tîğ-i gamla cism-i âşık çâk çâk olmak gerek Yâdına ol la'l-i cân bahşın helâk olmak gerek Hayâlî, G.257/1
Nazm-ı cân bahşı Hayâlî mürdeye verir hayât Geceler ihyâ eden ârif deminden cân akar Hayâlî, G.128/5 Hediyenin anlamdaşı olan bahş kelimesinin redif olarak kullanıldığı şiirlere de rastlanmaktadır. Amrî’nin Az u çok bir bûse virse kılma cânân ile bahş Kim gedâya lâyık olmaz ehl-i ihsân ile bahş matla’lı 8. gazelinde sevgilinin âşığına ilgi göstermesi hakkında ince anlamlar yer almaktadır.
Katre gibi göklere agup yire çalma beni Ey sehâb-ı lutf çün perverde-i ihsânunam Mesîhî, G. 158/4
Seyl-i eşküm çevreni almışdur ey serv-i revân Lutf u ihsân it ki yollarunı sâ'il bağladı Mesîhî, G. 268/9
Bezm-i ihsânun simâtına sipihr öykünmesün Sofrasında çün otuz günde yinür bir kurs-ı nân Mesîhî, K. 5/29
Az kaldı ki felek gözini kör ide buhâr Mesîhî, K. 5/39
Hâk-i pâyî şemmesi ger Şeyhî'ye ihsân ola Şeyhî, G.156/9
Oruç tutup kılurın Hakka efgân Ki anun `îd-i vaslın kıla ihsân Mesîhî, Şehrengiz-i Edirne, 170
Olmışam dirsem revâ sultân-ı mülk-i saltanat Mülk-i derd-i ‘ışkın itdi bana ihsan Bâyezîd Zâtî, G. 115/3
Lutf u ihsânun ‘arûs-ı mülküne zînet yeter Sofra-ı ihsân içinde şemse besdür kurs-ı nân Mesîhî, K. 5/32
Lebünden nezr-i Hızrı vir gözüm yaşını geçdükçe Virür şükrâneler çünkim geçen deryâ-yı‘ummânı Cafer Çelebi, G.210/3 (Gözüm yaşını geçtikçe dudağından Hızır’ın sadakasını ver. Çünkü büyük denizi geçenler şükrâneler verir.)
........... meger bir gün ser-mi'mârân-ı Pâdişâh-ı kâm-rân Sinân bin 'Abdülmennân pîr-i nâ-tüvân olup sahîfe-i rûzgârda nâm u nişânı kalup du'â-i hayr ile yâd olmasına bâ'is olmak içün bu hakîr-i şikeste-zamîr, fütâde-i bî-dest-gîr Sâ'î-i dâ'îden hasb-i hâllerin nazm u nesr tahrir ü takrîr murâd edindiler. Bi-hasebi'l-makdûr beyân u 'ayân edüp 'izz ü huzûr-ı müstevcibü'l-hubûrlarına şikeste-beste bir tuhfe ile erdüm. Ve bu risâle-i münîfe Tezkiretü'l-Bünyân deyü ad verdüm. (Tezkiretü’l-bünyân)
Gelürse bana mektubun saçarlar başına saçı Şirâr-ı nâr-ı âhumla gözümün yaşı sîm-ü-zer G. 408/2 Virdi safâ haberlerini 'id ile bahâr Nakd-i kararı anlara virsek nola nüvîd G. 121/8
Ziyâfetgâh-ı rahmetdir baş üzre oldu ikrâmı Hele Allahu ekber kimse almış yok bu meydânı Hediyye bahş olur mihmân-ı 'âlî-kadre 'âdetdir Tecellî-zâr-ı fazl u 'âtıfetdendir bu ihsânı Zihnî, K.?/85-86 Cihâna geldügüm sâ'atde virdüm cânı cânâna Anunçün 'âdet olmışdur müsâfir armagân virmek Âlî, G.303/2
Şâm kazâsından `avdetinde şeyhü'l-İslâma takdîm-i hedâyâ eyledikde bu kıt`ayı `arz eylemişdir Lutf u ihsân u kerem seyyid-i mün`im işidir Cürm ü taksîr ve güneh bende-i nâ-kâm işidir Yok tefârîk-i Haleb kim anı kılsun ithâf Kâdî-i Şâm hedâyâsı dahi Şâm işidir Es’ad, BSE, N 82 / S 24b.
Ben mûr-ı nâ-tüvânun ider tuhfesin kabûl Ol âsaf-ı hüner-ver-i sultân-ı Cem-cenâb Mahsûl-i gül-şen-i kerem ü lutfıdur tamâm Ben haste-i gamun eline her giren gül-âb
Ey pertev-i ser-tâc-ı çerâgân-ı 'inâyet Şem'-i harem-i lutfuna pervâne-hücûmuz Budur garazım 'arz-ı şem'dân ile ez-dil Her hidmetine ya'ni şem'dân ile mûmuz Haşmet, Mukattaât.11
Yine bu nesc-i nev-tarhumla kâlâ-ı bahâriyyem Tarâvet virdi rûh-ı Gülşenî'ye armagan oldı Lebîb, K.14/5
Velâyet gösterüp halka suya seccade salmışsın Yakasın Rumilinün dest-i takvâ ile almışsın Yahya Bey, s.3 Âlî, taşrada geçen on sekiz yıldan sonra 1593 yazında doğduğu yere döner. Dönüşünü kutlamak ve arkadaşlarına bir armağan sunmak isteğiyle divanlarından 100 gazelini seçerek Sadef-i Sad-Güher'i meydana getirir. Lîk ihvâna armaganum yok Bezl içün Genc-i Şâygân'um yok
Tuhfe bir Genc-i Şâygân'dur bu (Aksoyak, 33-34)
Toludur şem'ile meşhed musaffâ Müzeyyendür ser-â-ser nakş-ı zîbâ Anun-çündür bana işbu 'atiyye Kim idem şâh eşigine hediyye Ahmed Rıdvan, Hüsrev ü Şîrîn, 168-169
SONUÇ Divan şiirinde pîşkeş, armağan, caba, hedâya, atâ, tuhfe, ihsan gibi çeşitli şekillerde karşımıza çıkan hediye ve hediyeleşme adeti, Türk insanının birbirleriyle ilişkilerinde sevgiyi ve dostluğu arttırma çabasının sonucu olarak görülmektedir. “Çam sakızı çoban armağanı” hediyelerden başlayarak insanın en değerli varlığı olan canının bile hediye edildiği görülmekte ve hediye kelimesinin zengin anlamlar kazanmasının temelinde bu sevgi ve dostluk yatmaktadır. Divanların taranması sonucunda hediye ile ilgili gerçek veya mecazî olarak şu anlamlar tespit edilmiştir:
Hediyenin veriliş sebep ve yerleri bakımından Türk kültüründe mevcut olan bazı âdetler de bulunmaktadır:
Türk kültüründe hediyenin kullanıldığı anlamları göstermesi açısından Divan şiirinden tespit edilen örnekler, insana verilen değeri ve insan ilişkilerdeki engin hoşgörüyü belirtmesi açısından önemlidir. Ayrıca şiirlere yansıyan hediye verme ile ilgili âdetler de bu duyguların Türk kültüründe yerleşmiş olduğunu gösteren ipuçlarıdır. Divan edebiyatı, sosyalleşmenin bir sonucu olan hediyeleşme âdetini şiirlerde zengin anlamlarla işlediği için sosyal hayattan kopuk olmamış; bilakis toplumun merkezindeki yerini korumuştur denilebilir. KAYNAKÇA Akdoğan, Yaşar. (1979) “Ahmedî Dîvânı ve dil hususiyetleri: gramer, sentaks, sözlük.” Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Akkuş, Metin (1993) Nef‘î Divanı , Ankara: Akçağ Yay. Aksoyak, İsmail Hakkı (1999) “Gelibolulu Âlî ve Divanlarının Tenkitli Metni”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Ü. S.B.E., Ankara. Altun, Kudret (2002) Tuhfe-i Kusûrî, Kayseri. Arı, Ahmet. (1994) “Sakıp Mustafa Dede: hayatı, eserleri, edebî kişiliği ve Dîvânı'nın tenkitli metni.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya. Arslan, Mehmet, Aksoyak, İsmail Hakkı (1994) Haşmet külliyatı: Divan, Senedü'ş-şu‘arâ, Vilâdet-nâme (Sur-nâme), İntisabü'l-mülk (Hab-nâme). Sivas: Dilek Matbaası. Ayan, Hüseyin (1990) Nesîmî Divanı, Ankara: Akçağ Yay. Aynur, Hatice (1999) 15. yy. Şairi Çâkeri ve Divânı. İstanbul: Scala Yayıncılık. Bilgin, Azmi (2004) Nigârî Dîvânı, İstanbul. Canpolat, Mustafa, (1982) Ömer bim Mezîd Mecmûatü’n-nezâir, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Çavuşoğlu, Mehmet (1977) Yahya Bey Divanı (Tenkitli Basım ), İstanbul: Istanbul Edebiyat Fakültesi Matbaası. ________, Mehmet (1979) Amrî Divanı (Tenkitli Basım ), İstanbul: Istanbul Edebiyat Fakültesi Matbaası. ________, Mehmet (1981) Hayretî Divan, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları: 2868. ________, Mehmet, Tanyeri, M.Ali (1990) Üsküplü İshak Çelebi Divanı (Tenkitli Basım), İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi. Erdem, Sadık (1988) Sâî Çelebi Tezkiretü’l-bünyân, İstanbul, 1988. __________ (2005) Neylî ve Dîvân’ı, Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Ergin, Muharrem (1981) Kadı Burhaneddin Divanı, İstanbul. Erünsal, İsmail (1983) The Life and Works of Tacizade Cafer Çelebi With a Critical Edition of His Divan. İstanbul: Istanbul Edebiyat Fakültesi Matbaası. Gölpınarlı, Abdülbaki (2005) Nedim Divanı, İstanbul: İnkılâp Kitabevi. Güfta, Hüseyin. “Hazık Mehmed Efendi'nin Hayatı, Edebî Şahsiyeti, Eserleri ve Divanı'nın Tenkitli Metni.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, 1992. İsen, Mustafa, Kurnaz, Cemal (1990) Şeyhî Divanı. Ankara: Akçağ Yayınevi. Kadıoğlu, İdris. “Lebib-i Âmidî: Hayatı, Edebi kişiliği, Eserleri ve Divanının Tenkidli Metni.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dicle Üniversitesi, 2003. Kaya, Bayram Ali (2003) The Divan of Azmi-zade Haleti Introduction and Facsimile Edition, Azmi-zâde Haleti Divanı. Harvard: The Department of Near Eastern Languages Harvard University. Kılıç, Atabey (1994) Ahmed Neylî Divanı, Ege Üniversitesi, S.B.E., Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir. ____, Atabey (2001) Mustafa bin Osman Keskin: Manzume-i Keskin, inceleme-metin-sözlük-tıpkıbasım. Kayseri: Laçin Yayınevi. Küçük Sabahattin (1994) Bâkî. Dîvân: tenkitli basım. Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Kürkçüoğlu, M.Akif, “Mahmud Nedim Paşa Divanı İnceleme, Transkripsiyonlu Metin, Sözlük”, Sakarya Üniversitesi S.B.E. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya, 2004. Macit, Muhsin (2001) Zihnî Divanı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Mengi, Mine (1995) Mesîhî Divanı. Ankara. Mermer, Ahmet (1991) Mezâkî Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divan’ının Tenkidli Metni. Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. ______, Ahmet (1997) Karamanlı Aynî ve Dîvânı. Ankara: Akçağ. Oğraş, Rıza, (1995) Esad Mehmed Efendi’nin Hayatı, Edebî Kişiliği ve Şâhidü’l-Müverrihîn Adlı Eserinin Edisyon Kritiği, Trakya Üniversitesi S.B.E. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Edirne. Onay, Ahmet Talat (1992) Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar. (Haz.: Cemal Kurnaz), Ankara: TDV Yayınları. Pala, İskender (1989) Ansiklopedik Dîvân Şiiri Sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları: 1018. Saraç, Yekta (2002) Emrî Divanı. İstanbul. Sungur, Necati (1994). Âhî Dîvânı, Ankara: Milli Kütüphane Basimevi. Tarlan, Ali Nihat (1992) Hayâlî Bey Divânı. Ankara: Akçağ Yayınevi. _____, Ali Nihat (1992). Ahmet Paşa Divanı. Ankara: Akçağ Yayınevi. _____, Ali Nihat (1992). Zâtî Divan, İstanbul: Istanbul Edebiyat Fakültesi Matbaası. Tavukçu, Orhan Kemal (2000) Ahmed Rıdvan, Hüsrev ü Şirin (İnceleme-Metin), Erzurum. Tulum, Mertol, Tanyeri, Ali (1977), Nev’î Divanı, İstanbul. Yılmaz, Kadriye (2001) “İbrahim Tırsî Divanı İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta. Yrd.Doç.Dr. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi. rogras@mehmetakif.edu.tr M  ehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
Yüklə 151,38 Kb. Dostları ilə paylaş:
|