Divan-ü luğat-it tüRK

evlik_ka : 1 sahabxana. - evli qonaqlar. 2. yumaş. ram. aram. (# ası: vəhşi).

evlişmək: əhliləşmək. (#təzişmək_ka. tazışmaq. təlsəşmək. tələsmək. durmamaq).

evrilmək: əvrülmək. çevrilmək. 1. dolanmaq. yönəlinən yerdən çevrilmək. 2. dönmək. çönmək. uğramaq. gedmək.

evsəmək: əvsəmək. ivsəmək. 1. tərkişmək. tələsmək. dalsamaq. əcələ edmək (istəmək). 2. evə yazmaq. evini özləmək.

evsətmək : evini özlətmək. istətmək.

evsinmək: evlənmək. məskunlaşmaq.

eygərmək: ədkərmək_ka. edkərmək_kaiyi görmək. iyi bulmaq. qulaq asmaq. dinləmək. düzəltmək. onatlamaq·.

eygi_ka : ( y <> z ) əzqi. rəhmət. səna. hörmət.

eygili : xoş niyyət. - bax qıl ona eygiligin, ağız gülə.

eygilik : iriklik. açıqlıq. fürsət. fürc. - işləri bitirib irikliklə gəldik.

eygili_ka : əzqil. rəhm olunan. rəhmətlik.

eyilik : iyilik. əzqil. eygili. rəhm olunan. rəhmətlik.

eykülük : ədqülük. edqülük_ka. ədqülük. əzkülük. iyilik.

eylə : əylə. ayla. öylə. öcür. - əylə yap: əylə qılqıl

eylənmək: ədlənmək_ka. edlənmək_ka. bir şey bir dilək üçün kullanılmaq. bir şey dilək edinilmək.

eyləşmək_: ədləşmək_ka. edləşmək_ka. birbirinə xeyir dua vermək. sayqı dolayısıylə birbirini aramaq.

eylətmək_: ədlətmək_ka. edlətmək_ka. iyiləştirmək. ıslah ettirmək.

eylik _: ədlik_ka. edlik_ka. istfadəli. faydalı.

eylik : iylik. iyi, yaxcı olan.

eynal : inal_ka. anası böyük qadın olub, atası ortalıqdan (qara eldən. qərə millətdən) olan bütün kişi.

eyqil : edqil. yolla. göndər. - eyqil məni döğüşgə.

eyqu : əzqu. ayqu. əyku. iyi. gözəl. yaxşıqlı.

eytişmək_ka: barışmaq, curlaşmaq. yarışmaq. - olar için eytişdilər: olar öz aralarında barışdılar.

eytürmək: yırtürmək.

ezqirmək: əzqərmək. edqərmək. edqirmək. edmək. dəğər vermək. saymaq. işləmək.

ə
əbbək : əkmək. - cocux dilində əbək_ka.

əbə : bax > aba.

əbək_ka. : əbbək. (cocux dilində) əkmək. əkmək - əbbək yekələr dilində

əcəb : lap. - tab oldu: əcəb oldu. - tab elədim: əcəb elədim.

əcib : azıq_ka. azuq. ayuq. atuq. qərib. görünməmiş. foquladə. qeyri təbii.

əcik_ka : böyük qərdəş. dadaş. - əciqim: qərdəşim.

əçə_ka : əkə. əyə. böyük qız qardəş.

əçi_ka : açı. yaşlı qadın. hanım nənə·.

əçqi₆ : əçqü_ka geçi. keçi.

əçqü_ka : geçi. əçqi_6.

əd : et. ed. əy. edilmiş. düzəlmiş. (madeingilis. saxt). - əyku əy_ka: iyi düzəlmiş.

ədər_ka : ( z <> y <> d <> ğ ) əyər. əğər. yəhər. əyər_ka.

ədərqən_ka: çox arıyan. haqqını arayan. mutalibəkar.

ədirmək : uturmaq_ka. udurmaq_ka. üzürmək. səçip ayırmaq. adırmaq. ödürmək. ödürmək. üdürmək.

əd_ka : ed. ad. ipəkli qumaş bənzəri kimi toxuma cinsindən sənət əsəri olan hər şey.

ədkərmək_ka : edkərmək_ka. eygərmək. iyi görmək. iyi bulmaq. qulaq asmaq. dinləmək. düzəltmək. onatlamaq·.

ədqü_ka : edku. iyi. - edku yavlaq: iyi kötü.

ədqülük_ka: edqülük. eykülük. əykülük. iyilik.

ədləmək_ka: edləmək_ka. eyləmək ülgü yapmaq. dəğər vermək. önəmsəmək. əhəmmiyət vermək. təsir edmək.

ədlənmək_ka: edlənmək_ka. eylənmək. bir şey bir dilək üçün kullanılmaq. bir şey dilək edinilmək.

ədləşmək_ka: edləşmək_ka. eyləşmək_ka. birbirinə xeyir dua vermək. sayqı dolayısıylə birbirini aramaq.

ədlətmək_ka: edlətmək_ka. eylətmək_. iyiləştirmək. ıslah ettirmək.

ədlik_ka : edlik_ka. eylik_. istfadəli. faydalı.

əf_ka : ev. əv. öv. üv.

əg > əq

əx > əq

ək > əq

əqdə : əxdə. xədim bəcəl_ka. bıçıl. biçilmiş. iğdiş edilmiş.

əqdə : əxdə. tutuq_ka. əniş. eniş. enənmiş. iğdiş.

əqdələnmək: əxdələnmək tutuqlanmaq_ka:

əqdi : əkdi. 1. əğdi_ka. sallaqxana. heyvanların kəsildiği yer. 2. becərilmiş. pərvəri. - əkdi su: pərvəri su. - əkdi uşaq: becərilmiş uşaq. 3. tərbiyəli. bəsli. bəsili. becəri. - əkdi uşaq. - əkdi uşaq: tərbiyəli cocuq. 1. əkdilmiş. anaları bir olan.

əqdilmək: əkdilmək_ka. əkilmək. becərilmək. bəsilmək. tərbiyə edilmək. eğitllmək. bəslənmək.

əqə : əkə_ka. əçə_ka. əyə. böyük bacı - ər arvadın böyük bacıları "əkə" çağrılır. arvadın kiçik bacısına, əji baldız söylər. - ərin kiçik bacısına, arvadı "singil" söylər.

əqəc : əğəc. əkdü_ka. ucu əğri arac. (qılınc qını. bənzəri şeyləri oymaqda kullanılan ucu əğri bıçaq).

əqəcək : əkəcək. tarıtqu_ka.

əqəç : əkəç bilkəs. bilqeys. ağıllı.

əqəç_ka : əkəç. 1. bilqeys. bilkəs. ağıllı. 1. kiçik qız uşağlarına sevgi sözü. ağıllı kiçik qız. böyüklük izləri göstərən kiçik qız.

əqəq : əkək_ka. (1 < ərkəksək. 2 < əğ. iq. kəsəl. xəsdələlik ). irilik, ərkəklik istəyən. ərkəklik savında olan qadın. ortaya düşmüş qadın. - əkək işlər: əkək əşlər. - əkəkləmək_ka: qəhbələnmək.

əqəqlik : əkəklik. utanmazlıq, arsızlıq

əqəl : əkəl. əklə. əkli. tabe'.

əqələmək: 1. əğələmək. igəşmək_ka. yontmaq. kəsmək. tıraşlamaq. 2. əkələmək_ka. "abla" diyə aytamaq. "böyük qızqardəş. abla" dəmək.

əqəmə : əkəmə_ka. iqəmə. bir çeşit çalqı.

əqəmək_ka: əğmək.

əqər : əğər. ( z <> y <> d <> ğ ) əyər. ədər. yəhər. əyər_ka.

əqəş : əkəş. 1. (əş <> iz) əkiz. bir əkilən. 2. ikiş. ası, qudurqan at.

əqət : əkət_ka. 1_. qulluq. tapı. xidmət. 2_. (toy gecəsində) yengə.

əqətləmək: əkətləmək_ka. qulluqçu qoşalamaq, göndərmək. gəlini yengələmək.

əqətlik : əkətlik. qulluqçu. - əkətlik qara baş_ka: girdək gecəsi gəlinlə birlikdə göndərilən qulluqçu qadın. sağdıc qadın.

əqətli_ka : əkətli. nökərili olan. sağdıclı gəlin.

əqik : əkik. əğik. ərik. meyilli.

əqilqən_ka: əğilən. əğiləbilən.

əqilmək : əğilmək. 1. incəlmək. yencgəlmək_ka. səcdə qılmaq. 2. səvülmək. savılmaq_ka. yönəlmək. - könlüm sənə səvülür. əmitmək_ka. meyillənmək. məyl etmək. - könlüm ona əmitti.

əqilmək : əkilmək_ka. 1. əkdilmək_ka. becərilmək. bəsilmək. 2. əğilmək. qayışmaq. bükülmək. - məni gördü əkildi: bükdü.

əqim : əkim_ka. bir kəz əkiləcək qədər olan ye·.

əqimli : əkimli barıqlı_ka. yerikli. meyilli. vurqun. düşgün. məczub.

əqinçi : əkinçi. tarıqçı_ka. tarıdaçı. cütçi.

əqindi tarıq: əkindi tarıq_ka: əkilən tuxum.

əqindi_ka : əlindi_ka ikindi. öbürü. ötəki.

əqin_ka : cüttliq. əkin əkilən yer.

əqin_ka : əğin. əkin. 1. sırt. 2. əni bir buçuq qarış, uzunluğu dört arşın gələn bəz taxtası.

əqinmək: əkinmək. yüklənmək.

əqir : əkir. 1. əcir. işçi. tutuq. ırqat. 2. ağrısını sağaltmaq üçün kullanılan bir kök dərman (acorus calamus).

əqirqən : əğirqən_ka. əğrilə yazan.

əqirmək : əğirmək_ka. əkirmək. 1. yıxmaq. çevirmək. - su gəmini əğirdi. 2. qaytarmaq. döndərmək. - o məni işə əğirdi: qaytatdı. 3. çevrələmək. əğmək. burmaq. bükmək. qətləmək. nərsəni nəyin çevrəsinə sarmaq. - devlət kəndi əğirsədi: qurşadı, mahasirə etdi. mahasirə edmək. - kənd əğrildi: çevrildi. mahasirə oldu. 4. sındırmaq. çevirmək. çöndərmək. aşırmaq. - su gəmini əğirdi. 5. eşmək. bükmək. qıvırmaq. tavratmaq_ka. 6. əğlətmək. əkirmək. yığırmaq₆. yığmaq. qurmaq. - malın əğlətib, nə günə çıxdın sən. - özüvü əğir, saçılma belə. - saçaqları əğirmək. 7. səvqətmək. döndürmək. əğirmək. çevirmək. bir yeri quşatmaq. sarmaq. 8. yığırmaq₆. yığmaq. əkirmək.

əqirsəmək : əkirsəmək_ka. 1. əkir (ilaç) qullanmaq istəmək. 2. əğirmək istəmək. (çevirmək. bir yeri quşatmaq) istəmək.

əqirşmək: əğirşmək. tolqaşmaq_ka. dolaşmaq. büküşmək. burquşmaq. - yun dolaşmaq.

əqirtmək_ka : əğirtmək_ka. qalanın, bir nəyi, bir yer, bir durumu quşatmaq.

əqiş_ka : əkiş. əritməkdən, yeməkdən sonra qalıntı. artıq. aşqal. zibil.

əqişmək: əğişmək_ka 1. əğmək. əğşəmək. 2. əkəmək işləmək.

əqit : əkit_ka. göz dəğmənsin deyə, cocuqların üzünə sürülən bir ilac. bu ilac zəfrana, birtaxım şeylər qatılaraq yapılır.

əqitmək : əğitmək iqidmək_ka. əkitmək. tərbiyə edmək. yetiştirmək.

əqitmək : əkitmək_ka. əktirmək. iqidmək_ka. tərbiyə edmək. əğitmək. yetiştirmək.

əqiz : 1. ekiz. (< iki). ikəz. ikik, əşli, qoşa olan. - ikiz uşaq. 2. ( iz <> əş ) əkəş. bir əkilən. 3. əziz. ərikmiş. arqın. 4. uca. hündür. - əkiz dağ.

əqizləmək : əkizləmək. 1. əzizləmək. əriksəmək. arqınlamaq. 2. ucaltmaq. 3. hündürəmək. yekətmək. şişirmək. mane' törətmək. - uca dağı əkizləmə. - kiçik nəyi əkizləmə.

əqizlik : əkizlik. əzizlik. ərkilmiş. arqınq. ucalıq. hündürlük.

əqlə : əklə. əkəl. əkli. tabe'.

əqləmək : əkləmək_ka. iqləmək_ka. 1. çatışmaq₆. girmək. 2. soxmaq. ilişdirmək. basmaq. - əklədi mənim ayaq: mənim ayağımı ilişdirdi. 3. çiğnəmək. basmaq.

əqləş : əkləş. 1. tabeiyyət. 2. ittihad.

əqləşmək: əkləşmək. ulaşmaq_ka. ulaşmaq. buluşmaq.

əqləşmək_ka : əkləşmək. iqləşmək. yikləşmək. yığılışmaq. birləşmək. müttəhidləşmək. birbirinə uyup durmaq.

əqlətmək: əğlətmək. əğirmək. yığmaq. qurmaq. - malın əğlətib, nə günə çıxdın sən.

əqli : əkli_ka. 1. əklə. əklə. tabe'. 2. quturma_ka.

əqmə : əkmə_ka. əğrim. örtü. çatı.

əqmək : əğmək_ka. 1. əğirmək. burmaq. qətləmək. nərsəni nəyin çevrəsinə sarmaq. 2. əkimək. əkqimək. ikəmək. becərmək. böyütmək. - o onu əkitti: o onu böyüttü. 3. əğmək. burmaq. bükmək. qayırmaq. qatırmaq. qatlamq. rədd edmək. qadırmaq_ka. qayırmaq. 4. əkmək. əbək_ka. əbbək. (uşaq dilində). 5. qondqarmaq. dikəltmək. 1. tarımaq_ka. (tuxum) səpmək. tarıtmaq. - darı tarıtmaq. 2. (bir şeyi bir şeyə) artırmaq, qoymaq. ( dərman, yağ) yaxmaq. - yarama dərman əkən.

əqrək : əğrək_ka. 1. əriş əğrək: əriş arğac: dikinə uzanan, yanına toxunan saplar. 2. arğac_ka. başı əğri balıq tutma aracı. qulplu sap. qullab.

əqri : əğri_ka. 1. bükür. bukri_ka. - əğri büğrü: qamqı_ka. qamıq. 2. əmit_ka. ağnaq. axımır. yıxıla. - əmit duvar. - əmit kişi: əğri adam. 3. sallaq. yapır_ka. - yaprı qulaq: əğri, sallaq qulaq. 4. axıq, oğruq_ka. uğruq. ovruq. 2. tellənmiş sap.

əqrik : əğrik_ka əğirtilən ip. əğrilmiş ip·.

əqriləyazmaq: əğrlləyazmaq_ka. çarpılayazmaq. qamqırmaq_ka.

əqrilmək : əğrilmək_ka qala quşatılmaq. sarılmaq. ip əğrilmək.

əqrim_ka : əğrim. 1. suyun toplanıp qaynıyıb, dönərək axtığı yer. düdən. 2. hər nəyin topluq yer. tüdə. düdə. imrəm. 3. büküm. - ip əğrimi: ip bükümü. 4. əkmə. örtü. çatı.

əqrimlənmək_ka: əğrimlənmək_ka (su göldə) əğrəklənmək. qaynayaraq. axaraq dönmək. düdənlənmək. - su göldə əğrimləndi: su göldə dolub, qayıtdı.

əqrinmək_ka: əğrinmək_ka. əğilib bükülüb yaltaqlanmaq.

əqrişmək : əğrişmək. qıyışmaq_ka.

əqrişmək_ka: 1. bir yeri sarmaq. quşatmaq. 1. ip əğirmək, bükmək.

əqsəmək: əğsəmək_ka. əğmək. - budağı əğsəmə.

əqsilmək: əksilmək. ısılmaq_ka. yesilmək. yasılmaq. azalmaq.

əqsüq : əksüq_ka əksiq.

əqsümək: əksümək_ka. əksilmək. - qızlar əksüdi: qiymətlər endi.

əqşi : əkşi. qımız_ka. turş. yudqı_ka. - qımız almıla_ka: əkşi alma.

əqşiq_ka : əkşik_ka. əkşi.

əqşimək : əkşimək_ka. üzü əkşimək. sorışmaq_ka.

əqşitmək: çuvşatmaq_ka. çuğşatmaq_ka. coğşatmaq_ka coşdurmaq. turşatmaq. qaynatmaq. köpüklətmək.

əqtələmək: əxtələmək tutuqlamaq_ka. enəmək. korlamaq. iğdişləmək.

əqti : iqtü_ka. əkli. əkili. > əhli. əldə bəslənən heyvan:_ka.

əqtirmək: əktürmək_ka.

əqtü : əktü_ka. əğəc. ucu əğri arac. (qılınc qını. bənzəri şeyləri oymaqda kullanılan ucu əğri bıçaq).

əqtü : əktü_ka. əldə bəslənən heyvan. əhli.

əqtüləmək : əktüləmək. iktüləmək_ka. bəsləmək.

əqtürmək: 1. əğdirmək. 2. əktirmək. əkitmək.

əl : əl_ka bax > el. alqın_ka. alan ayqıt. barmaq.
- əliqin: barmağınan.
- ay dolun olsa, əliqin imlənməz: ön dörd gecəlik ay barmağınan göstərilməz.
- əl buyruğu: əl altı işçi.
- əli boynuna bağlanmaq: boxsuqlanmaq_ka. - əldən çıxmaq: (vermək. əldən qoymaq). qoymaq. səhv edmək. buraxmaq. - əldən qoymaq: iylətmək. burutmaq_ka.
- əldən vermək: saçıtmaq_ka. yox edmək. itirmək.
- puluvu saçıtma. - çağıvı dəğərıəyib saçıtma.
- əldən vermək: çaldırmaq. qapturmaq_ka. oğrulmaq.
- ələ salmaq: alıqlamaq_ka. alaya qoymaq. lağa qoymaq.
- əliboş: bədbəxd. kovı. qovuq_ka. kovuq.
- əlindən alınmaq ( birinin malın zorla). müsadirə edmək. gücəlmək_ka.
- ələ salma: əlük_ka. əlikləmək işi. alay ədmə. məsqərə.

əlbəddə : yanu. yamu_ka. - əlbəddə ki. yanu yamu_ka. hər necə olursa olsun. - yamu yanu yemlisən. verməlisən yanu yamu.

əlcək : əliklik_ka. əldivən.

əldiri_ka : oğlaq dəris. əlri.

əldivən : əliklik_ka. əlcək.

ələf : < alaq. alıq. alağ. zəhərli, ağılı od. yararsız bitgilər.

ələk : böyük ələk əsgü_ka.

ələklənmək : əlqəlmək_ka. ələnmək. savurnmaq. əsmək_ka. yellənmək. yelə vermək.

ələng : anğıl. enli. ənli. açıq. açıla. - ələng yazı: düz ova.

ələnmək: əlqəlmək_ka. ələklənmək.

əlik_ka : 1. əl altı işlədilən arac, nərsə. 2. çırağ. şagird. kömək. - tükanda dörd əliyim var. 3. əl. - onğ əlik: saq əl. saq əlik. - sol əlik. 4. əllik. qoluq_ka. borc. iğrəti. 5. oqa_ka. kəfil. zamin. - o mənə əlik tutdu: zamin, kəfil oldu. - əlik tutunca od tut: zəmanət oddan pis yandırar. - əlik tatanın əli qopar, od tutanın əli yanar. - əlikin kimdi.

əlikləmək: alay edmək. ələ salmaq.

əliklik : əliklik_ka. 1. əldivən. əlcək. 2. əlli. əli olan.

əlqenmək_ka : ələklənmək.

əlqəlmək_ka: ələklənmək. ələnmək.

əlqəşmək_ka: əlgəşmək_ka ələkləşmək. .

əlqətmək_ka: əlgətmək_ka ələtmək.

əlli : 1. əli olan. əlikliq_ka. 2. əlkin. əllik. (< əl: bir əldə olan barmaq sayı).

əllik : əlik. qoluq_ka. borc. iğrəti.

əlov : aləv. yalın_ka.

əlovlamaq : əlovlanmaq. parlatmaq. - yalratmaq. yalrıtmaq. yolratmaq. yolrıtmaq_ka.

əlük_ka : əlikləmək işi. alay ədmə. məsqərə.

əlvan : alavan. alvan. çal. rəhbə rəh.

əlvırmaq_ka: allanmaq. ullanmaq. qalxmaq. atılmaq. sıçramaq. daşlanmaq. - o mənim üzümə alvırdı.

əm səm_ka: ilac. samlamaq işi.

əmçi_ka : dərman yapan kimsə. davaxanaçı.

əmdi_ka : şimdi. imdi. indi.

əməc : iş güc, əmək aracı. abzal₈ əbzar.

əməcləmək : amaclamaq_ka. əmləşmək. nişanlamaq. nişan almaq.

əmək : əmgək. əzab. incik. - əmgəksizin durqu yox, munda tamu: qayğısız yaşam yoxdu, bu dünya cəhənnəmdi.

əməkdaş : arqaş. girgiş. həmkar. -

əməkdaşlıq: sığrış. qılşıq. köməkliş. həmkarlıq. köməkləşmək. işləşmək_ka. işbirliyi yapmq.

əməşləmək: imləmək. nişanlamaq. - siz nəyi əməşlirsiniz. - mənim bunu əməşləmək istəyim yoxudu. - əməşləməz, çatanmaz !.

əməşlənmək: əmgəklənmək: çalışıb, inciyib, zəhmət çəkib bir istəyə çamatmaq istəmək. əmgəklənmək.

əmət_ka : evət - əmət əmət_ka: evət evət. yemət yəmət.

əməyə qoymaq: əmgətmək_ka. yormaq.

əmgəklənmək: əməşlənmək çalışıb, inciyib, zəhmət çəkib bir istəyə çamatmaq istəmək.

əmgəşmək_ka: əmqəmək_ka. zəhmət çəkmək.

əmikdəş_ka: bir məmedən əmən iki cocuq.

əmikdəş_ka: əmgəş. süt qərdəş. bir məmədən süt içən körpələr.

əmik_ka : 1. məmə. - təvi əmigi. dəvə məməsi. - əmiklik əşlər_ka: süt verən qadın. - əmiklik əşlər kösəkçi (köysəkçi: istəkli, iştahlı) olur. 2. ılıq. orta babat. - əmik ılıq. soğuduqtan sonra ısınıp sıcaqlığı artmayan. - əmik gün: ılıq gün.

əmikləmək_ka: məm əmmək.

əminmək: əmqenmək_ka. zəhmət çəkmək.

əmirçgə : xıt xıt. quzruf.

əmirçqə_ka: gəmirdək. qıqırdaq.

əmit_ka : əğri. ağnaq. axımır. yıxıla. - əmit duvar. - əmit kişi: əğri adam.

əmitmək_ka: əğilmək. axmaq. məyl etmək. - könlüm ona əmitti. - yaylaq təbə əmitdik. - evə təbə əmitdik. - dam əmitti.

əm_ka : am. 1. qadının dişilik ayqıtı. 1. ilaç.

əmqenmək_ka: əminmək. zəhmət çəkmək.

əmqək : əmgək. incid. inciş. əmək. zəhmət. müzahimət.

əmqəklənmək_ka: əziyət çəkmək.

əmqəq : əmgək. əmək. əzab. incik. - əmgəksizin durqu yox, munda tamu: qayğısız yaşam yoxdu, bu dünya cəhənnəmdi. - əmgək əyində qalmaz.

əmqəmək_ka : əmgəşmək_ka. əmək çəkmək. zəhmət çəkmək. sinsimək. incimək.

əmqənmək_ka: əmgənmək_ka. yorulmaq. narahat olmaq.

əmqəş_ka: əmgəş. 1. zəhmət. - əmgəş olmasın, onu ver mənə. - əmmgəşsiz: zəhmətsiz. 2. əmikdəş. süt qərdəş. bir məmədən süt içən körpələr.