Divan-ü luğat-it tüRK

qutarmaq: götürmək. qidərmək. qitərmək_ka. qaldırmaq. yox edmək. nabud edmək. məhv edmək.

qutat : qutaq. qurtaq. qaraçuxa. xoşbəx. sərbəst. boş. boşut.

qutatmaq: xoşbət olmaq.

qutqarmaq_ka: qurtarmaq. qurarmaq. uğurlamaq. uğur vermək. tapmaq. dincəlmək. nəcat vermək. - o qutardı: rahatlaşdı.

qutqı : qotqı_ka. qutuq. alçaq könüllü. yumuşaq xuylu. mütəvazi.

qutqıl : alçaq könül. inər. inərbaş. mütəvaze. - qutqılıqın: qutqılıqla: alçaq könüllüklə. - qutqılıqın tapın qıl: üzü yola qulluq elə.

qutqıl : firutən. - qutqıl kişi.

qutqılıqın: xiluslanə. - qutqılıqın tapınqıl: xilusla qulluğunda dur

qutlu olmaq : qutanmaq_ka. ulu baylı olmaq.

qutlu : qutal. qutaq. qutat. qurtaq. qutluq_ka. qutuq. ışuq. ıyuq. açuq. mübarək. qaraçuxa. xoşbəx. - qutluya qoşa yağar.

qutluq_ka: qutlu. mubarək. - qutluq təkin_ka:. uğurlu kölə.

qutrulmaq: qotrulmaq_ka. qoyulmaq. boşalmaq. tökünmək.

qutruş : 1. xoşbəxlik. - bu qutruşu çox gördün. - qutruş olsun ellərim. 2. pisliklərdən boşalış, qoyuluş, qurtuluş, ayrılış. 3. azadlıq. istiqlal. - qurtuluş günü.

qutruşmaq: sevinclə oynamaq, uğraşmaq, vax keçirmək.

qutruşmaq_ka: 1. oynamaq. 2. səvinmək.

qutsağ : (qut + sağ, san). 1. yümnülü. xoş yümn. açıq, yaxcı fala, fallı. 2. xoşaxlaq. - qutsağ kişi. - qutsağlığın qoyqıl.

qutsal : tapın. müqəddəs. arın. pak. təmiz.

qutsuz_ka: qutuqsuz. bədbəx. işlərl tərs gedən adam. - qutsuz quyuya girsə qum yağar. - qutsuz quyuya girsə qum yağar, dəviyə minsə büvə çalar.

qutu : çönğək_ka. çönək. çömçə. kasa. kəsürgə_ka. kəsrük. sandıq. cə'bə. yasıq_ka. yeşik. cəbə. cilit.

qutuq :qutqı. qotqı_ka. 1. xoşbəxlik. keçmiş qutuq arıyan, gəlmiş bəlaya düşər. - ürək vardır qutuqdan qurtlanar: (zəfran eşşəyyin başın ağrıdan kimi). - qutuq bulsun: xoşbəxd olsun. - bilgi dilə, qutuq ara. 2. alçaq könüllü. yumuşaq xuylu. mütəvazi. 3. qutlu. ışuq. ıyuq. açuq. mübarək.

qutuqsuz: qutsuz. 1. bədbəx. 2. suç. bədbəxçilik. - suçdan qurtaran tanrı.

qutulmaq : qutalmaq < qut + almaq. qut bulmaq. 1. qutalmaq. bəxt bulmaq. qurtulmaq. (< qut + almaq). dincəlmək. xoşbəxd olmaq. məsud olmaq. - tanrı qutalsın. - kişi qutaldı: xoşbəd oldu. 2. bir yerdə, bir şeydən boşalmaq, buraxılmaq. nəcat tapmaq. - əmgəkdən qutalmaq.

quturma_ka: qudurma. (1 < qaytarma. 2 _{< met >} tuqurma). 1. yana çıxması, dışarması olan. əkli nərsə. - quturma börk: yanlı qıraqlı qalpaq. 2. xas. vijə. - quturma sayı.

quturmaq_ka: 1. qudurmaq. götürülmək. həddini aşmaq. daşmaq. azmaq. 2. şişmək. qalxmaq. göyərmək. - tarıq qudurdu: əkin göyərdi. 3. qoyurmaq. quyurmaq. quylamaq. saymamaq. - mənim sözüm quturma: quyurma: qırağa buraxma.

qutuz_ka : quduz. bax > qotur. 1. qotur, dəri kəsəli. dəmro. təmrəkü_ka. - qutuz ıt_ka: quduz qöpək. qudurmuş qöpək. 2. dul qadın. 3. asav. vəhşi. - quduz qöpək: qudurmuş qöpək: qutuz ıt_ka. 4. kütəs₆. ası, yava₆ sığır. 5. yaban sığırı.

quv : quv_ka. qıv_ka. qut. bəxt. devlət. səadət.

quvurmaq_ka : qavurmaq. qaqurmaq. qoqurmaq. qovurmaq. ququrmaq.

quvvəli : güclü. ulut. olut.

quvvətsizləşmək: gəvşəlmək. yırışmaq_ka.

quy : quy_ka qoy. quytu yer. dip. dərə.

quya görmək_ka: qaya görmək. qıya görmək. qura görmək. uzaqtan görmək.

quyəş_ka : günəş. günün qızmar təpişi, təpməsi, düşməsi. qoyu sıcaq, isdi.

quyi_ka : quyu. qoyı. çuxur. aşağı. alt. sufla (# yuxar. yuxarı. üst. ülya).

quylamaq: gömdürmək. qömitmək. gömitmək ( m < > l ) gölitmək_ka.

quylanan: qöymən_ka. gömülən.

quyma_ka: 1. əritib quyuqlamaq, tökmə yolu ilə düzəlmiş araclar. 2. bir çeşit yağlı əkmək.

quyruq : qudruq_ka. quzruq_ka. 1. qöt. qıç. - quyruq sapıtqan. - quruğu ötgən kişi: altı (götü) səslənən kişi. - quyruq qəmiği: qudrucaq_ka. quyruqcaq. büzdüm. 2. sapıl. həmrah. - qonaq sapılı. - ata sapılı ataş, ana sapılı anaç.

quyruqcaq: qudrucaq_ka. büzdüm. quyruq qəmiği.

quytu : quytu yer quy_ka. qoy. quytu yer. dip. dərə.

quyu : quyuq. quduq. quyuq_ka. çat_ka. - quyu qazınmaq. - daş quzuqda külrədi: daş quyuda gubbuldadı.

quyuq : bax > quyu. bərk. batruş_ka. bətrüş. qəliz. gərik. (bərk xəmir, şorba, aş, palçıq).

quyuq_ka : quyu.

quyulmaq_ka: axar nəsnə quyuqlanmaq. - yoğurt quyuldu: tutdu.

quyurçuq_ka: qolçaq. əldə yasanmış, adama oxşatılmış oyunçaq.

quyurqa: qudurqaq_ka. qoğurqa. quyqura. paltonun arxa ətəklərindən, iki quyruğundan biri.

quyutmaq_ka: ( y <> q ) qoqutmaq. qoğutmaq. qaqutmaq. qaldırmaq. qaçıtmaq. qızdırmaq. ürkütmək. quşqutmaq. - o atı quyutdu.

quz : quz_ka. quzey. gün gorməyən, kölgəli yer. - quz dağ: quzey dağ. - quzda qar əksiməz, qoyda yağ əksiməz.

quzey : quz_ka. gün gorməyən, kölgəli yer.

quzruq_ka: bax > quyruq.

quzuq_ka : bax > quyu. - quyuda su var, it burnu dəğməz.

quzulamaq_ka: tüləmək_ka. töləmək. dölləmək.

quzulatmaq_ka: tülətmək_ka. doğurtmaq. dölətmək. yükün açdırmaq. boşaltmaq. ödətmək.

quzutmaq_ka : ( z <> r ). qurutmaq. (< qurmaq: düzəltmək. hazırlamaq). qurmaq, təhrik işini görmək. bir şeyə doğru qızdırmaq, quşqurtmaq. qızdırmaq. qozutmaq. qalxızmaq. - boğaz quzutmaq: yeməğə iştahını sağatmaq, qətitmək. - o onun bağazını quzutdu: iştahlandırdı: boğazın, ağzın dad gətitdi.

qü : kü_ka. küy. ün. şan.

qübar : qüvər (> govhər). (< göv. güv. küb. ). kübar. 1. kür. küv. gur. gür. güc. - gür olan, güvər olur: güc bulan, kübir, kibir olur. güclü gürlü olur. 2. gur ər. qutat ər. qudrətli ər.

qübən_ka: kübən. heyvan üstünə salınan kəpək, örtük. çul, yəhər altına qoyulan örtük, keçə.

qübimək: kübimək_ka. köpümək. sıx tikişli tikmək. köpimək. tikirmək. oyulqamaq.

qübülmək_ka: kübülmək_ka. köpülmək. tikilmək. oyulqamaq.

qübüşmək_ka: kübüşmək_ka. köpcəşmək. tikişmək.

qüc : güc. 1. qadır. qatır. qadır_ka. çətin. sarp. sərt. zor. quvvət. - qüc təkin: quvvətli təkin. 2. zulum.

qücəlmək : zülm olunmaq. - ər davarı gücəldi: malı zorla əlindən alındı.

qücəmçi : gücəmçi_ka. zalim. zulmedən kimsə.

qücəmək: gücəmək_ka. 1. zülm edmək. gücləmək. atatmaq_ka. zorlamaq. yağmalamaq. güclə. zorla almaq, əldən çıxarmaq. musadirə edmək. - uşağı becərmək üçün işlətib atatmaq gərək. 2. yağmalamaq. - onun malın gücüyüb aldılar.

qücənmək_ka : 1. ağırlaşmaq. artığına yüklənmiş olmaq. - gücəndi biləyim. 2. gücü quvvəti qalmamaq.

qücərti : gücərti. gücərti. vitamin. bəsin

qücərtmək : gücərtmək. yaşartmaq_ka. yəşərtmək. bitirmək.

qücəş : gücəş. çalış_ka. çalmaş. çəlmə. gürəş. qurəş. güləş.

qücəşmək_ka : yağmaşmaq. soyuşmaq.

qücətmək: gücətmək_ka. qücəmək_ka. gücləmək. zorlamaq.

qücətmək_ka : bax > gücəmək.

qücqi : gücgi. gücük. zülüm. zor.

qücləmək: gücləmək. gücəmək_ka. zülm edmək. gücətmək_ka. zorlamaq. yağmalamaq. güclə, zorla almaq, əldən çıxarmaq. musadirə edmək.

qüclənmək_ka: qutanmaq_ka. quvvətlənmək.

qücləşmək: bəkişmək_ka. bəküşmək. düzəşmək. sağnışmaq. cürləşmək

qüclü : qalaç_ka. qalın. bəkləyin. bərk. biləkli. quvvəli. ulut. olut. quvvətl. - güclü kişi: biləkli kişi.

qüclük_ka: tirqəş. tirkəş. sarmaşlıq. güclü. quvvətli.

qüctürmək: 1. çəkib, dartıb bərkitmək. 2. zorlamaq.

qücük : gücük. zülüm. gücgi. zor.

qüdə : güdə_ka. çökötlük_ka. çökötqül. cüküt. qalta boylu. qalta. qıssa. qısalıq. cücəlik. çöküt. külə. tüpi. turpılmış. qırt_ka. kəsik. biçik.

qüdəkü_ka: qüvəy. kürəkən.

qüdəm : güdəm gözləm. yaraş. muraat. muğayat. - güdəm, yaraş kişi.

qüdən_ka: qonaqlıq. düğün. ziyafət.

qüdişmək: güdüşmək. bəkləşmək.

qüdmək : güdmək_ka. 1. gözəzmək_ka. gözərmək. qorumaq. hifz edmək. - tanrı səni gözərsin. 2. qödəzmək. gözətmək. qöz atmaq_ka. qözətilmək. göz edilmək. 3. durmaq. bəkləmək. qözləmək. müntəzir olmaq. 4. gözləmək. görmək.

qüdük : güdük_ka. qoyuq. qayuq. 1. - iş güdük_ka: iş qüc. alış veriş. - işli güdüklü: işli qüclü. qüfəç. 2. məşquliyyət.

qüdüşmək_ka: güdüşmək_ka. bəkləşmək. qüdüşmək.

qüfə_ka : küfə. kürün. kürin. tər tərəvəz daşınmaqa yarar zəmbil, qaşo, çetən₆.

qüfrəmək: küfrəmək. kövrəmək_ka. gəvşəmək. kəfrəmək. gəvrəmək.

qüq : gük. (< gülük). gülməcə. cok. lətifə. - bu ilin kükü. - qüq yatmaq: kük yatmaq. basarmaq. basırmaq.

qüqrəmək: kükrəmək. gürşünmək. qüsərmək_ka.

qüqrəşmək : kükrəşmək. anraşmaq. anqraşmaq. guruldamaq.

qüqrəşmək: 1. sıxtaşmaq. ağlaşmaq. ıqlaşmaq. yıqlaşmaq. 2. bağrışmaq. carlaşmaq.

qüqrəşmək: kükrəşmək. bünrəşmək. münrəşmək.

qüqrəşmək_ka: kükrəmək. qürləmək. kişnəmək. kqkrəşmək.

qüqü_ka : kükü. küküy. xala. - küküm gəldi: xalam gəldi.

qüqüm : gügüm. kova. susıq_ka. qumğan_ka. ibriq.

qül : kül. - kül urküncə, köz ürk: kül püfləmə, köz püflə: kül püflərsən gözün dolar, köz püflərsən işin onar.

qülbaş : külbaş. qarışıq. çalqaş. çalbaş. yurbaş_ka

qüldrəmək: güldrəmək_ka qüldür qüldür edmək. qülrəmək.

qülə : külə. çöküt. güdə.

qülək : gülək. güllə. topaç.

qüləkçə : güləkçə. gülləcik. topacıq. kiçik güllə. saçma.

qüləş : güləş. çalmaş. çalış_ka. çəlmə. gürəş. qurəş. gücəş.

qülgən_ka: güləgən.

qülitmək: gülitmək. quylamaq. (# gülləmək: açmaq. ).

qülqit₆. : gülqit₆. gülüt_ka. gülünc. gülməli. gülqit₆. oyunçaq. rişqan.

qülqü : gülgü_ka. 1. gülməli. 2. ürək səhdəsi. . qəlb səktəsi. 2. qulüş. qülmə. 3. rişqənd.

qüllə : güllə < gülək. topaç. (> qululəars)

qülməcə: gülməcə. gük_ka. gülük. gük. cok. lətifə.

qülməli : gülməli. gülgü_ka. qülüt_ka. qülünc. gülqit₆. oyunçaq. rişqan.

qülrəmək: külrəmək_ka. gubbuldamaq. qürləmək. qüldür qüldür edmək. - daş quzuqda külrədi: daş quyuda gubbuldadı.

qülsirgən_ka: qülsirən_ka. gülümsəyən.

qülsirmək_ka: gülümsəmək. gülümsər görunmək.

qültələmək: kültələmək. kültürmək_ka. kütləmək. buxovlamaq. bağlamaq. - ayağı kültürülmüş.

qültürmək: kültürmək_ka. kültələmək. kütləmək. buxovlamaq. bağlamaq. - ayağı kültürülmüş.

qülük_ka : gülük. üylük. küylü. 1. gük. cox. ünlü. şanlı. - gülük bilgə_ka: ünlü kişi. ünlü şanlı bilik, alim. 2. gülməcə. lətifə. - bu ilin kökü.

qülümsəmək: hırıldamaq. yırışmaq_ka. - ər yırışdı.

qülümsinmək_ka: gülümsəmək. gülər görünmək.

qülünc : gülünc. qülüt_ka. qülünc. gülməli. gülqit₆. oyunçaq. rişqan.

qülüt : gülüt_ka. qülünc. gülməli. gülqit₆. rişqan.

qüman : güman. oyuq_ka. oyquq. xiyal. sana. səriş. sanış. səzik_ka. sızıq. seziş. sezmə. çək. çəkə. zənn. - güman edmək: umnalmaq. düşünmək.

qümana : - gümana düşmə !: sağınma !. inama !. düşünmə !.

qümə : kümə. koma. qonat_ka. nərsənin yığını. yığım_ka. yığın. tuka. tüdə. püştə. yığılmış nə.

qümiçə_ka: sivrisinək. qimünçə_ka.

qümrat : gümrat. qumrat. qurmat. gümrat. qurlu toplu. güclü. - qumrat ürək: güclü. ürəkli.

qümürgən_ka: qüvürgən. däğ soğanı.

qümüş_ka : gümüs. ağça. - gümüşə gün düşsə, qızılda olmasa, qızıl yerin verər. qızıl kimi baş olmasada, qızılın ayağı olar. - gümüş günə ursa, altın azaqın gəlir.

qün : gün _ka. günəş. gündüz. - gün toqsuq_ka: doğu. - qün batsıq: batı.

qüncək : küncək. qoncuq. qoncək. yaxa. nərsənin yanı, qırağı, ucu.

qüncəkləmək: küncəkləmək. qoncuqlamaq. qoncəkləmək. yaxalamaq, yaxa tikmək. nərsiyə yan, qırağ, ucluq tikmək.

qüncüklənmək: küncüklənmək. qoncuqlanmaq. yaxa tikilmək.

qünçək : bax > qoncuq.

qünçüqlənmək: yaqa yapılmaq.

qündə : kündə. kütük. kötük. tomrum_ka. tomruq. tumrum. (> qonə_fars).

qündüz : gündüz. gün ışığı, yarığı.

qünə : günə. güni. kimi. - nə güni işlərə qaldım. - bir günə düşdüm sormamalı. - yağmur güni qan saçar.

qünəş : quyəş. günün qızmar təpişi, təpməsi, düşməsi.

qüni : güni. günə. 1. quni. güni. qıni. qılı. kimi. - nə güni işlərə qaldım. - bir günə düşdüm sormamalı. - yağmur güni qan saçar. 2. quma. - nə qıni bir adamdı.

qünqürenmək: güngürenmək_ka. harınlaşaraq kəndi kəndinə söylənmək, deyinmək.

qünlük : günlük_ka. gündəlik. günbay₆ qılınan iş. - günlük azıq: günlük yem_ka.

qüp : küp. çəpəng_ka. çomaq. - böyükcə küp: kəndük_ka.

qüpə : küpə_ka. 1. sırqa. güşvara. 2. çulqa. örtük. - küpə yarıq: dəmir çulqa. zireh.

qüprük : küprük. küvrük. təbil.

qüpüz : güpüz <> qopuz.

qüpzəmək: güpzəmək - qopuz güpsəmək: çalmaq.

qür : kür_ka. gür. yiğit. dəlir. sarsılmaz. bək yürəkli. qabadayı. cəsur.

qürə : kürə. göydə_ka. köydə. altın, qümüş əritmək ocağı.

qürək : - kürək gəmiki: çiğin gəmiğı. yağır. yarın_ka.

qürəkçi : kürəkçi. qar qıran. qar kürüyən.

qürəkən: kürəkən. qüyək_ka. - küyək dayaq verdi.

qürəmək: aparmaq. götürmək. alıb qaçmaq. - dosda güvəndim, var yoxumu kürüyüb geddi.

qürəmək: kürəmək_ka qaçmaq.

qürəş : gürəş. çalmaş. çalış_ka. çəlmə. gürəş. qurəş. güləş. gücəş.

qürəşmək: kürəşmək_ka. 1. qürüməkdə yardım. 2. qürəşmək. görüşmək.

qürətmək: kürətmək_ka. ürkütmək. qorxudub qaçıtmaq.

qürgəşdirmək: gürgəşdirmək. qayqırışmaq: burşuşmaq. burcuşmaq. qarşı qarşıya duruşmaq. dəf' rədd edmək.

qüriləmək_ka: kabab qızartmaq. qürpləmək.

qürin_ka : kürin. kürün. küfə. tər tərəvəz daşınmaqa yarar zəmbil, qaşo, çetən₆.

qürqüm : kürküm. zəfran. - kürküm ona dürtülür.

qürlənmək_ka: kürlənmək_ka. qürləmək. - göy gürləndi.

qürmət : gürmət_ka bək quvvətli.

qürs : gürs. qurs. qapır. qabır_ka. şişik. maya.

qürs : gürs. qurs. şişik. qabır. maya.

qürsəmək: gursmaq. kürsəmək. gurlanmaq. şişmək. təxmir olmaq. mayalanmaq. qanlanmaq. ətlənmək.

qürsi : kürsi. səggi. qaldırım. qötrüm_ka. dik yer. diqqan. supaça₆.

qürsmək_ka : gursmaq. gürsəmək. kürsəmək. gurlanmaq. şişmək. təxmir olmaq. mayalanmaq. qanlanmaq. ətlənmək. dolmaq. - igit qana kürsədi.

qürsü : kürsü. peşxan. - malları kürsüyə yığıb sayın.

qürşək : kürşək. kərşəkü_ka. kürək yağırı, yarası. - kürşəkli at: kərşəkü at_ka.

qürşünmək : gürşünmək. kükrəmək. qüsərmək_ka.

qürt : kürt_ka. 1. qayın ağacı. bundan yay, qamçı, dəğnək kimi şeylər yapılır. 1. - kürt kürt: "gütür gütür" " xırt xırt" səs çıxararaq yemək. xırp xırp, xarp xarp yemək səsi. - kürt kürt xiyar yedi.

qürtüləmək: kürtüləmək_ka. təsdiqləmək.

qürültü : gürültü. çoqı_ka. çaqı. çuqı. bağırtı. savaş.

qürün_ka : kürün. kürin. 1. küfə. tər tərəvəz daşınmaqa yarar zəmbil, qaşo, çetən₆. 2. bolluq. genlik.

qüsərmək_ka: kükrəmək. gürşünmək.

qüsərmək_ka: küsərmək_ka. 1. gürşünmək. kükrəmək. 2. qurşanmaq. qızışmaq.

qüsmək_ka : küsmək. qırmaq.

qüstək : köstək. küstək. köştək. bukağı. buxov. tuşaq. tuşaqu. döşəqu. gişən.

qüstürmək: köştürmək. bağlayıb ayırmaq.

qüsük : küsük. qısıq. örtü. pərdə.

qüsürqə : küsürqə_ka. tarla sıçanı soyundan bir heyvan.

qüsüşmək: küsüşmək. qırqaşmaq_ka. birbirinin, üz çevirmək.

qüşatalıq: güşatalıq. əl_ka. fürsət. boşluq. açıqlıq.

qüşən : küşən. coşqun. qaynar. - küşən dəniz, qalın qalıq: coşan dərya, bulqan hava.

qüşərmək: küçərmək. dolmaq. taşasıya dolmaq. - göl köşərdi.

qüt : küt_ka. çoğ_ka. axmaq. səfeh. çinis.

qütatmaq_ka: qutlu olmaq. bəxt. devlət sahlbi olmaq·. - qutalmaq. qut almaq.

qütəs₆ : kütəs₆. ası, yava₆ sığır.

qütləmək: kütləmək. kültürmək_ka. kültələmək. buxovlamaq. bağlamaq. - ayağı kültürülmüş.

qütləşmək: kütləşmək. qajışmaq.

qütlük : kütlük. uzaqlıq_ka. yubanma. gecikmə.

qütmək_ka: güdmək.

qütrüşmək : kütrüşmək. yenmək. yatınmaq. (# qötrüşmək: qudruşmaq. qudurmaq. çıxmaq).

qütük : kütük. kötük. kündə. tomrum_ka. tomruq.

qüvə : güvə. güyə_ka. cüvə. bit.

qüvən : zamin. basut. - basut ara: zamin gətir. .

qüvənc : güvənc. ümüd kanı. umurday.

qüvənmək: güvənmək. 1. pənah aparmaq: girtgünmək. girtinmək. inanmaq. gerçinmək. - tanrım sənə girtünürəm. 2. öğünmək. fəxr edmək. - nəmənəvə belə günisən. - o mənlə güvəndi. 3. işənmək_ka. içənmək. inanmaq.

qüvər : bax > kübar.

qüvəz_a : gövəz_ka. küvəz_ka. qüfəz. kibri. qurur. (< köp. kop) şişmək. övnüm. qurur. maqrur. qururlu. - ərdəm dilə , öğrənübən olma küvəz. - öğrən onun biligin, gündə anqa baru, qutqılıqın tapınqıl, qoyqıl küvəzin naru: onun biliyin öğrən, gün yanına ged, xilusla qulluğunda dur, burax kibri qururu bir yana.

qüvlük : qüvlük_ka. çamur, palçıq güllə.

qüvrə : qövdə_ka. qalıb. isqilet.

qüvrük : küvrük. küprük. təbil.

qüvrüq_ka : küvrük. küfrük. kös. tuğ. davul. nağara.