Divan-ü luğat-it tüRK

sis : pus_ka. duman.

sislənmək : pusarmaq_ka. puslanmaq. pus tutmaq. paslanmaq. tozlanmaq.

siş : siş_ka. şişmiş olan hər nəsnə. yumru.

sitmək_ka : sidmək_ka. ( t <> z ) sizmək. 1. sızmaq. su atmaq. sızıtmaq. suzımaq. sudımaq. sutmaq_ka. süzmək. tükürmək. tüpürmək. sağurmaq. - uşax yerinə sitti: işədi. 1. sizmək. siymək. südmək. sidmək. işəmək. - sittim: işədim. - uşaq sitti: işədi.

sittürmək_ka : < süztürmək. sidtürmək. siydirmək. siztirmək. işətmək. çiş tutmaq. - o uşağı sittür: çiş tut.

sivilcə_ka : qabarcıq. qabarqan_ka. qamcuq. qamcıq. qamçıqu_ka- qabarcıq. qabarqan_ka. ağızda, barmaqlarda. hiddətli ağrı, sıcaqlıq üzündən çıxan bir sivilcə: qamçıqu. - at qamçısı_ka: at siki.

sivir : süvri_ka. süvir. iti. ötgir.

sivrilmək : suçlunmaq_ka. saçlanmaq. sıyrılmaq. bir şey yerlndən çəkilip çıxarılmaq.

sivriltmək : subıtmaq_ka. söbütmək. suvarmaq. ititmək.

sivriltmək : süvritmək_ka. süvirtmək . sulatmaq. suvratmaq. ititmək.

sivrisinək : gimünçə_ka. gümiçə_ka.

siydirmək₆ : ( y <> z ) sizitmək_ka. ( z <> d ) siditmək. sızdırmaq. süzdürmək. işətmək.

siyil : siqil_ka.

siyirmək : sıyırtmaq. qırcatmaq_ka. yaralamaq. nərsəni dəlip keçmək. sıyırmaq. sıdırmaq_ka. sızırmaq.

siymək : sitmək_ka. sizmək. sidmək_ka. işəmək.

sıyrılmaq : yulqunmaq_ka. yolunmaq.

sıyrılmaq: yolqunmaq_ka: uzanmaq.

siyrişmək : sıtrışmaq_ka. sıyırşmaq. silişmək.

siz : siz_ka. "siz" demək. sizlətmək_ka. böyük sayılan kişilərə "sən" yerinə aytanan sôz. - sizləmək: "siz" sözüylə çağırmaq. böyükləmək.

sizik : ( t <> z ) südük sidik. sıdıq.

sizitmək_ka. : ( z < - d ) siditmək_ka. sızdırmaq. süzdürmək. ( d < - y ) siydirmək₆. işətmək.

sizlətmək : "siz" diyə aytatmaq, çağırmaq. zorlayıb siz deditmək.

sizmək : südmək. sitmək_ka. sidmək_ka. siymək. işəmək. - sittim: işədim. - uşaq sitti: işədi.

siztirmək : sittürmək_ka. sidtürmək. işətmək. siydirmək. -

sobımaq_ka : söbüləşmək. uzanmaq. incəlmək. - yondum yondum sobıdı.

soğ > soq

sox > soq

sok > soq

soqaq_ka : sökək_ka. türklərin farslara verən ad.

soqan : soğan. soğun. qucqundı_ka. qucğun. - soğan yılan : tulum kimi iri ilan.

soqar : soğar. suqar_ka. uzun. uzanan. - suqarlaç börk_ka: uzun börk.

soqat : soğat. tikə_ka. bələk.

soqduş : soğduş. tanışlar, qohumlar, yoldaşlar arasında, keşik, sırayla verilən qonaqlıq.

soqımaq : soğumaq.

soqımaq_ka: barmağıylə qıdıqlamaq.

soq_ka : sox. - soq ər ( 1. aç gözlü. 2. alçaq. ).

soqqu : həvəh.

soqqu_ka : soxqu. soqu_ka. soxu. həvəng. dibək.

soqlanmaq₆ : soxlanmaq₆. həvəslənmək. meyillənmək.

soqlımaq : soqlıtmaq. soxdurmaq. soxratmaq. soxlutmaq. sığrıtmaq.

soqluq : soxluq. qarınpalıq. oburluq. hərislik.

soqlunmaq : soqulmaq.

soqluşmaq: soxluşmaq. birbirinə soxulmaq. yerləşmək.

soqmaq_ka: soxmaq. 1. soğluşmaq. yerləşdirmək. əkləmək. girdirmək. ilişdirmək. basmaq. (# sökmək. pozmaq. dağıtmaq. dəlmək. - ortaqlığın söküşdi: ortaqlığın pozdu). 2. soğmaq. sormaq. içərmək. - quş dən soğdu: dənlədi. 3. əldə edmək. edinmək ·. - soqratmaq. soqurmaq. suqratmaq. 4. soxmaq. dəlmək. dövərək incəltmək. toplamaq.

soqraş : soğraş. sorqaş. axtarış. təfəhhüs.

soqraşmaq: sormaq. əmmək.

soqratmaq_ka: ( ğr <> rğ ) sorğatmaq_ka. soğurmaq. soruqmaq. sorağ tutmaq. soğlımaq. soğlıtmaq. aratmaq. soruşdurmaq. arayıb, hər şeyi yoxlamaq. axtarış aparmaq. soqlıtmaq. soqurmaq. suqratmaq. aratmaq. arataraq hər şeyi görmək.

soqroq : soxruq_ka. sürgük. dıllaq. qadının arvat yeri.

soqru_ka : soxur. soxulub. birdən. xafa xafdan. - evə soğru girdim: soxulub girdim.

soqruq_ka : soxruq_ka. sürgük. dıllaq. qadının arvat yeri.

soqtu : soğtu. soqut. bastıq. bağırsaq dolması. bağırsağa sucuq, qaraciğər, ət, ot qarıştırıb doldurub, pişirildikdən sonra yeyilən

soqturmaq: soğturmaq. bir nəsnəyi dövdürərək incəltırmək.

soqu_ka : soqqu. həvəh. dibək.

soquq : - soğuq davranmaq: surat asmaq. tumluqlanmaq_ka. donuqlanmaq.

soquqlanmaq_ka: soğuqlanmaq_. soquq bulmaq, soğuq saymaq. .

soquqluq_ka: soğuqluq üçün anıqlıq, hazırlanmış.

soqul : soxul. soxlu. qarınpa. həris.

soqulan : soxulan. geri dönən. - qaqılan soxulan: qoğulub geri dönən.

soqulqan_ka : çabuq soğulan. sızıp qirən.

soqulmaq_ka : soxulmaq. soğulmaq. 1. bir şeyin içinə soqulmaq. girmək. keçmək. - su toprağa soxuldu: sızıp qəybolmaq. su çəkilmək. azalmaq. 2. əzilmək. oğulmaq. - duz soxuldu. 1. sovulmaq. soluqmaq.

soqulub : soxulub. soxur. soxru. birdən. xafa xafdan. - evə soxulub girdim: soğru girdim.

soqumaq : - işdən soğumaq: səvritmək_ka. vaz keçmək. səvritmək_ka.

soqumaq: soğumaq. tumlımaq_ka. donlamaq.

soqun_ka : soğan.

soqunmaq_ka: soğunmaq_ka. soğqunmaq_. soyunmaq. əmrülmək. dincəlmək. arınmaq. rahatlanmaq. yalınmaq. silkinmək. lütlənmək. üşümək. - ər soğundu: 1. ər üşüdü. 2. sidikdən, bənzərlərindən arınmaq, təmizlənmək.

soqur : soxur. soqru_ka. soxulub. birdən. xafa xafdan. - evə soğru girdim: soxulub girdim.

soqurmaq_ka: əldə edmək, edinmək.

soquş : soxuş. muntaj.

soquşmaq_ka: 1. döverək incəltməkdə yardım. 2. soğumağa üz tutmaq.

soqut_ka : soqtu. 1. bumbar dolması. bumbar yeməyi. bağırsaq dolması 2. süzmə₆. əkşi süttən yapılan pəynir.

soqutmaq: soğutmaq. söndürmək. yamurtmaq. amurtmaq_ka. yatıtmaq. dindirmək. səğnitmək.

soqutmaq: soğutmaq. üşütmək_ka.

soqüd : - yaban soğüdü: geyik söğüt_ka.

solaq : çolaq. unqamuq_ka.

solaq : solamuq_ka. çapaqay₆. yoxsul. kasıb.

solamuq_ka : solaq. çapaqay₆. yoxsul. kasıb.

solmaq : onqmaq. - barçının boyusu onqdı.

soluğmaq : çülükmək_ka. çürümək. pozulmaq.

soluq : 1. çülük_ka. çürük. pozuq. 2. nəfəs. tınıq. tın_ka.

soluqmaq: (< luqğul) soğulmaq. sovulmaq.

soluşmaq_ka: solmaq.

som : tonğ_ka. içi boş olmayan.

somluşmaq_ka: sümlüşmək_ka. tatlaşmq. farslaşmaq. yad dildə danışmaq.

son : sonğ_ka. 1. bir adamın çoluğu cocuğu. quşaq. 2. sonğuq_ka. hər şeyin, hər işin sonu. sonucu. artam. dalı. axır. qırış. bitiş. çıxış. 2. uc. zaval. - boyda nə uc var: elə zaval yoxdu. - ucu yox bir ağrıya düşdük. 3. üyə. mürid. - sizin sonlarız: sizin mürüdləriz. 4. kid_ka. arxa. sonra.

sonbeşik : - aştal oğul_ka: birinin ən son cocuğu.

sonğdamaq_ka: sonğdamaq_ka. sonlamaq. arxasından qovalamaq.

sonğramaq_ka: sonğramaq_ka. qurdalamaq. qurcalamaq. imalə olmaq. nərsənin qəbulunda çətinlik göstərmək. sözü ikircimləmək.

sonqqur_ka : sonğqur_ka sonqur (quş). yırtıcı quş.

sonquq_ka : sonğuq_ka. son. bir şeyin sonu.

sonra : 1. anru. nəru_ka. ayru. başağı. başqa. isrə_ka. qeyr. yana. dahi. - bundan nəru kəslinir: bunda yana, sonra qurtulur. 2. geyin. kidin. - sonra çoxlu peşman oldu: kidin (geyin) telim ökündü. 3. basa_ka. bas. bəs. 4. kid_ka. arxa. son.

sonsuz : 1. manqu. manğqu_ka banqu. əbədi. dayimi. 2. yozaq. əğim. qısır.

sor sor_ka: dodağın çıxardığı səs. - sor sor öpmək_ka: şarul şurul içmək.

soraq : sorquq. axtarış. arxayış. arayış. - sorquq qılmaq: axtarış yapmaq. axtarmaq.

soramaq: sormaq. arazamaq. tilətmək_ka. diləmək. istəmək.

soraş : arayış. dartıq_ka.

sordurmaq : əmdirmək, sorturmaq_ka.

sorışmaq_ka: üzü əkşimək. turşamaq. - üzün nədən belə sorışıb. - əli çatmadı, küsüb sorışdı.

sorıtmaq_ka: somurtmaq. buruşturmaq. - üzün sorutdu. 1. əmdirmək. ( r < - d) əmditmək. əmizdirmək. sorutmaq. - uşağa süt sorutmaq: əmizdirmək. 2. buruşturmaq. somurtmaq. - üzün sorutdu.

sorqa : sorqu. sorqal. nərsəni sormaq, çəkib çıxartmaq, əmmək, almaq ayqıtı, işi. həcəmət ayqıtı.

sorqal : sorqa. sorqu. nərsəni sormaq, çəkib çıxartmaq, əmmək, almaq ayqıtı, işi. həcəmət ayqıtı.

sorqaş : soğraş. axtarış. təfəhhüs.

sorqatmaq: sorğatmaq ( rğ <> ğr ) soğratmaq_ka. aratmaq. sorağ tutmaq. soruşdurmaq.

sorqu : sorqa. sorqal. 1. nərsəni sormaq, çəkib çıxartmaq, əmmək, almaq ayqıtı, işi. həcəmət ayqıtı. 2. həcəmət.

sorquq : soraq. axtarış. arxayış. arayış. - sorquq qılmaq: axtarış yapmaq. axtarmaq.

sorma : soru. arama. qeyb olan şey. aranan şey: soruq_ka.

sormaq_ka: 1. (sorqu) sormaq. aramaq. 2. əmmək. sormaq. 3. soramaq. tilətmək_ka. istəmək. diləmək. arazamaq. xəbər tutmaq. - sordum bir söz demədilər.

sorpulamaq_ka: çəkmək. - sorpula_ka: qura çəkmək.

sortaq : qaş qabaqlı.

sortuq_ka : alçaq. sorulmağa qonulan. oynaş. qəhbə. - sortuq əşlər.

sorturmaq_ka : 1. sordurmaq (sorqu). 2. əmdirmək.

soruq : sorma. soru. itəni arama. izləş₆. izləyiş. - soruğ sormaq: bilməli nəyi soruşmaq.

soruqçı_ka: sorucu. itən nəyi arayan.

soruqmaq: soğratmaq_ka: ( ğr <> rğ ) sorğatmaq. soğurmaq. sorağ tutmaq. soğlımaq. soğlıtmaq. aratmaq. soruşdurmaq. arayıb, hər şeyi yoxlamaq. aranıp sorularaq salıq almaq·.

soruşmaq_ka : içərmək. sormaq. (suyu. təri).

sotturmaq: süztürmək. süztürmək. tüpürmək.

sovğa : sovğa. qoya. andıra. xumaru_ka. tökürgə.

sovqat : sovğat. but_ka. ərməğan. töhvə. artut_ka. - qarşılıqsız, əvəzsiz verilən ərməğan: sünğüt. sınğut_ka.

sovqət : dartın. göndərilən pay, ərməğan.

sovlan : 1. savılmış sovulmuş, soyulmuş nə. - sovlan ağac: qolsuz budaqsız, yapraqsız ağac. 2. sarqaq, salqaq, qıvrımsız olan. - sovlan saç.

sovulmaq : soğulmaq. soluqmaq.

sovuşqan_ka: saquşan. sarılıq kəsəli. solucan üzündən olan sarılıq xəstəlığı.

soy : əsl. şüt_ka. kök. oquş. uğuş. tayfa. - soy üzüt: soy qırım. qətli am.

soymaq_ka: 1. səvritmək_ka. boşaltmaq. 2. dəri üzmək.

soysuqmaq_ka: soyuqmaq. soyquna uğramaq.

soysuz : yandıq_ka. yanıq. soysuz. köksüz. qarışığı, yandan olan. qatıqlı. qatqılı.

soyuq : savaq. (< günün savrulan, soyulan yeri). batı. - soyux dəğmə: uçuq_ka. uçquq_ka. ingi. tumağu.

soyuqmaq_ka: soyulmaq. soysuqa düşmək. - dağ yolunda, soyqunçular soyuqdular bizi.

soyulmaq_ka : 1. soyuqunmaq_ka. açılmaq. dağılmaq. 2. soyuqmaq_ka. soysuquna düşmək. - dağ yolunda, soyqunçular soyuqdular bizi.

soyunmaq: soğunmaq. yalınmaq_ka. əmrülmək. dincəlmək. arınmaq. rahatlanmaq.

soyuşmaq_ka: soymaq. qücəşmək_ka. yağmaşmaq.

söbi_ka : subı_ka. kəlləsi uzun, sivri, iti, dik nərs (yapıq yuvarlaq olmayan). - söbi dağ: savalan. - söbi baş.

söbımaq_ka: söbüləşmək. uzamaq. incəlmək.

söbü₁ : qonus₆. dibi dar ağzı gen biçim.

söbüləşmək : sobımaq_ka. uzamaq. incəlmək.

söbütmək: subıtmaq_ka. suvarmaq. sivriltmək. ititmək.

söğüt : söğüt_da dal₆. - kağıl. incə, yaş söğüt dalı. - qal savı qalmaz, kağıl bağı yazmaz: ağsaqqal sözü işlər, söğüt dalından qurulan bağ düğün açılmaq.

söqə : sökə_ka. çökə. çökmək işi. - sökə turmaq_ka: diz üstü oturmaq. diz üstü çökmək.
- söqə turmaq_ka: sövə sövə durmaq.

söqəq_ka : sökək_ka soqaq_ka. türklərin farslara verən adı.

söqəl_ka : sökəl. kəsəl. kəsil. xəstə. iğlik. iğçil_ka.

söqənək: sökənək. söknəkü_ka. söknək. ət ilə dırnaq arasında çıxan sivilcə, cuş.

söqər : sögər. söğrə. 1. keçəl. başı saçsız adam. 2. boynuzsuz heyvan - söğər qoy: boynuzsuz qoyun.

söqlünc_ka: söklünc. kabab.

söqlünmək_ka: söklünmək. kabab edilmək. kabab edmək. kəndi kəndinə ət kabab edmək.

söqmək_ka: sökmək. 1. söğükmək. söğmək. sövmək. 2. çökmək. yarmaq. yırtmaq. diz çöqmək. 3. pozmaq. dağıtmaq. cırmaq. qırmaq. xərablamaq. - ortaqlığın söküşdi: ortaqlığın pozdu. (sokmaq: yerləşdirmək). - evləri sökülən yar.

söqmən : sökmən_ka. yiğitlərə verilən unqun. yağını sökən. yol açan. batur. qəhrəman.

söqmənlən: sökmənlən. baturlan. qəhrəmanlan.

söqmənlənmək_ka: baturlanmaq. qahramanlaşmaq. şişinmək.

söqnəkü: söknəkü_ka. sökənək. söknək. ət ilə dırnaq arasında çıxan sivilcə, cuş.

söqrə : söğrə. söğər. 1. keçəl. başı saçsız adam. 2. boynuzsuz heyvan - söğər qoy: boynuzsuz qoyun.

söqti_ka : sökti_ka. söküt. kəpək. qəpik. hər bir oğuq, qopuq, sökük nəsə.

söqtürmək: söqtürmək_ka. sövdürmək. yamanlatmaq.

söqüq_ka : söğük_ka. küfür. sövmə.

söqülmək_ka: sökülmək_ka. pozulmaq. 1. qızartılmaq. kabab

söqüm : söküm. sapbal. balsap. sapdal. dalsap. saplaq. bəsbəl_ka. sap. bir tel sap.

söqünmək_ka: (s <> ç ) çökünmək. diz çökmək. əbd olmaq. ibadət edmək. - tanrıya çökünün.

söqüş_ka : 1. söğüş_ka. soxuş. sövmə. sövüşmə. 2. şişə soxmağa yarar oğlaq, quzu, yumşaq ət. şişlik.

söqüşmək : söküşmək. 1. söğüşmək. danışmaq. - olar ikki söğüşdü. 2. pozuşmaq. dağışmaq. cırışmaq. qırışmaq. xərablaşmaq. - parça söküşdü. - ölkə söküşüb geddi.

söqüşmək_ka : söğüşmək_ka. sövüşmək. söqşəmək. yıxşamaq.

söqüt : söküt. sökti_ka. kəpək. qəpik. hər bir oğuq, qopuq, sökük nəsə.

sömürgən : sömgüürən. somuran.

sömürmək_ka: sömgürmək.

söndürən. üçürgən_ka. öçürgən_ka.

söndürgən: üçürgən.

söndürmək: üçürmək_ka. öçürmək_ka. soğutmaq. amurtmaq_ka. yamurtmaq. yatıtmaq. uyutmaq_ka. dindirmək. səğnitmək. uçruşmaq_ka. yatırtırmaq.

sönmək : uzuqmaq (z <> ç ) uçuqmaq_ka. sonuna varmaq. sönmək. öçmək. uçmaq.

sövləmək_ka: söyləmək.

sövlənmək_ka: deyinmək. pısıldamaq.

sövmə : küfür. yuduq. yudut_ka.

söykənmək : kəmilmək. qamılmaq_ka. yana yatmaq.

söykənmiş: yolalı_ka. dayanmış.

söyləgən : sayratmaq.

söyləmək: sayramaq. oxumaq. səyrəmək. təlim. çox. - yanşaq səyrər: gəvəz çox söylər.

söylənmək: ayılmaq_ka. aylanmaq.

söylətmək: - yabancı dil ilə söylətmək: sümlütmək_ka. - yabancı dil qonuşmaq: sümlüşməyə_ka. sümlüşmək_ka.

söylətmək: sözlətmək_ka. deditmək.

söyuq : - söyuq dəğmə. tumağu_ka. tumav₆. nəzlə. ingi. zükam.

söz : 1. ayıq_ka. qovl. - ayıq ayıq qaymadı: söz (qovl) verib edmədi. 2. əhd. peyman. - yandı ərinc sözündən: bəlkə döndü əhdindən. 3. luğət. dil. kəlmə.
- söz gəlmək { 1. elçi gəlmək. 2. danlaq, artuq söz eşitmək}.
- o işi görmə, üzüvə söz gəlir. 3. sorağ tutulmaq. diqqət olmaq. 4. söz atılmaq. - görkülüyə (gözələ) söz gəlir \\ ağac başına yel dəgir. - qınqır sözü qut ginən: tərsə, qızqın sözü boş ver. - sözündə durmayan. bədqovl. - qıyıq_ka kişi.

sözcəğiz. sözqiyə_ka.

sözə : sözqəli_ka.

sözənğri_ka: saçma sapan söyləyən. əngə verən. danışqan. gəvəzə.

sözqəli_ka: sözə.

sözqiyə_ka: sözcəğiz.

sözləmək_ka: söyləmək. qonuşmaq.

sözlənmək_ka: söyləmək. söz açıqlamaq. - ged sözüvü ona söylən.

sözləşmə: and, bağlantı. bağaç. bağıc. bıçıq. bəçik. bıçğaş. və'də. əhd.

sözləşmə: ülgü. tuturğu_ka. tutqur. tutraq. tutqar. əhd. pəyman.

sözləşmək_ka: bəqmək. ilqaşmaq. əhdləşmək. söyləşmək. qonuşmaq.

sözlətmək_ka : söylətmək. deditmək.

su : 1. qoşun. - suqa: qoşuna. ləşgərə. - andaq suqa kim çatar. 2. suf_ka. suv.
- su tirqəşi_ka: birgə. birkə. dərə qolları suyunun toplandığı yer.
- su yığışmadan şişmək: sışılmaq_ka.
- suyun qollara ayrılması: tarmaqlanmaq_ka. tarmutlanmaq_ka. - su atmaq: sudramaq. sağurmaq_ka. sudmaq. sutmaq. suzatmaq. suztürmək. tükürmək. tüpürmək.
- su bəyi: su bəkçi. tuyun_ka. toyun_ka.
- su qabı: qumqan_ka. tüng. qumquma.
- su verilmək. suvalmaq_ka. sıvanmaq. sulanmaq. su saçılmaq. - su verən: suvqarquçı_ka. sulayan. sulayıcı.
- su vermək: suvqarmaq_ka. sulamaq. suvrarmaq.

subay : 1. ərinğən_ka. ərgən. ərgin. ərkin, bağımsızlığın saxlayan. bekar₁. 2. əringən_ka. ərnək. arvadsız kişi.

subı_ka. : söbi. uzun. sivri nəsnə (yuvarlaq olmayan).

subıtmaq_ka: söbütmək. suvarmaq. sivriltmək. ititmək.

sucıq_ka : şərab. - sucıq suvsadı: şərab sulandı.

sucınmaq_ka: sucunmaq_ka. dadlanmaq. dadını tapmaq. ləzzətlənmək.

sucıtmaq_ka: 1. dadlandırmaq. keçərli, yararlı duruma salmaq. nərsənin üzərində işləyib, çalışıb doğrutmaq, islah edmək. - o yeri sucutdu. 2. sıçratmaq. saçratmaq. quşqutmaq. qudurmaq. ürkütmək.

sucuq : bollu törəli hasıllı nə. - sucuq yer: törəli yer. - sucuq adam: iş bilən, əli verimli kişi.
- pişik sucuq: qayatılmış çağır. şərab.
- sucuq qatsan acına, uzaq çəkməz, tez keçər.

sucunmaq_ka: sucınmaq_ka. dadlanmaq. dadını tapmaq. ləzzətlənmək. - sirkə qalar sucunar. xəmir qalar acınar. - acıq şeyi sucundur.

sucutmaq_ka: sucıtmaq. sıçratmaq.