Divan-ü luğat-it tüRK


yetmişka : (yara) bütmiş. bitmiş. qapanmış. iyiləşmiş. yetrülmək



Yüklə 8,02 Mb.
səhifə63/66
tarix03.06.2018
ölçüsü8,02 Mb.
#52477
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   66

yetmişka : (yara) bütmiş. bitmiş. qapanmış. iyiləşmiş.

yetrülməkka: əriştirilmək. ehqaq, ilhaq edilmək. - sonun burunqa yetrüldü: sonu başına çatdırıldı.

yetrümka: buraxılmış. salınmış. - yetrüm saç: buraxılmış, salınmış saç. yatut saç.

yetrüşməkka: birbirinə ərişmək.

yetsəməkka: yetişəyazmaq. yetmək istəmək. - keçən günü yetsərim.

yetsik : 1. yetim. ərsək. ərsik. əsrik. ərişmiş. baliğ. 2. yaşlı. qoca. düşgün.

yetsikməkka: 1. ərişilmək. ərşilmək. 2. yaşlanmaq. qocalıp düşqünləşmək·.

yetütka : kömək. yardım. imdat.

yevtilməkka : ərişmək. olqınlaşmaq. yığılmaq. yuvulmaq.

yey : - iqli tutruğu yiğ bulur: kəsəl vəsiyyəti yey (qutlu. yaxcı) olur.

yeyikləmək : yerikləmək. yeysəməkka. yemək istəmək. arzulamaq. yiyəsinmək.

yeyim : öpümka. yudum. içim. - bir yeyim mun: bir udum sup.

yeyin : 1. yelkən. yelkin. iti olan nə. qaçqağan. - yelkin at. 2. tərkka. dərgin. iti. 3. çapuq. şabuqka. tez.

yeyn : yeğn. bədən. tən. vicud. gövdə. can. - yeynin sağmı: vicudun sağmı. - yeynim ürpərdi: canım acışdı.

yeysəməkka : yeyikləmək. yerikləmək. yemək istəmək. arzulamaq. yiyəsinmək.

yeysəməkka: yemək istəmək·.

yeznəka : böyük qız qardəşin qocası.

yədək : yetək (< yetmək: qoşulmaq). qoş. qoşul. yatut. yətutka. yetut. kömək. yar. - qoş at.

yədəklənmək: qoşlunmaq. qoşlunmaq. - at yədəklənmək: at qoşlanmaq:

yəğika : yağıka. yaqka. şeytan.

yəh : yahka. əvət. gözəl. yaxcı. - yəh müka: "tamam mı" anlamına bir kəlimə· - yə mü?. - yah: olsun. gözəl. nə gözəl.

yəhər : ( z <> y <> d <> ğ ) əyər. ədər. əğər. əzərka. - yəhərin ön, arxa yanı. omzuqka. umzuq. yumzuq. nərsədə dönük, girdə bölük. - yəhə taxdası. əyərlik. köçə.

yəhərləmək : edərləməkka.

yəhərlik : edərlikka. yəhərin altına qoyulan ağac otaq.

yəkka : yəkka yəğ. üst. üstün. daha lyl. lyl. hayırlı·.

yələ : - yələsi . yalqılka. ağ yələli. - yələsi çıxmaq: pürçəklənməkka. pərçəm çıxarmaq.

yələk :çalğayka. qanadın böyük tükləri.

yəlim : <> yalımka.

yəmətka : evət. əmət. əvət. evət.

yəşərmək: yaşarmaqka.

yəşərtmək : yaşartmaqka. gücərtmək. bitirmək.

yətutka : yetut. yatut. yədək. kömək. yar.

yətüzlük: yatızlıq. açıqlıq. genişlik.

yəvülmək: yuvulmaq. yığılmaqka. ərişmək. olqunlaşmaq.

yəvülmək: yuvulmaq. yığılmaqka. ərişmək. olqunlaşmaq.

yəzəkka : gəzək. öncü. tilayəda.

yəzəməkka : gəzəmək. aramaq üzərə dolaşmaq. - gəzək qamığ yeri gəzədi.

yıd > yıt

yıq : . (yığı. yığılmış. tikilmiş. ) ciqi. çiq. cik. - yi ağac: yopul, yığılmış ağac. dalları sıx, birbirinə girmiş. - yığı diş: kiblənmiş diş. dikişi.

yıqaçka : ağac. ağac parçası. ərkəkin ərkəklik ayqıtı. fərsah (əsql bir yer ölçüsü)·.

yıqaçlanmaqka: ağaclanmaq·.

yıqaçlıqka: ağaclıq. ağaclı olan yer.

yıqan : yığan. öqsər. oqsar. uqsar. övsər. avsar. (< oq. uq. ov. av). toplayan. cəmləyən. başılıq edən. (> əfsərfars).

yıqan : yığan. yığdaçıka. toplayan.

yıqanmaq: yıxanmaq. suvınmaqka :

yıqat : yığat. yığda. mən'. təzyiq.

yıqatçı : yığat. yığdaçı. mane'.

yıqda : yığda. yığat. mən'. təzyiq.

yıqdac : yığdac. əngəl. mən'. mane'. - yığdacsız girdilər.

yıqdaçı : yığdaçı. yığatçı. mane'.

yıqdaçıka: yığdaçıka 1. yığan. toplayan. 2. əngəl olan. alıqoyan.

yıqıq : yıxıq. pozuq. öyrün. öyran. viran. tarıq. dağuq. saçıq. yazıq.

yıqıla : yıxıla. əğri. əmitka. ağnaq. axımır.

yıqılma : tirkəş. dirkəş. iclas. cələsə.

yıqılmaqka: yığılmaqka. 1. ərişmək. olqunlaşmaq. yəvülmək. yuvulmaq. 1. toplanmaq. çəkinmək. qaçınmaq.

yıqılmaqyığılmaq. irqişməkka. irkişmək. irkəşmək. toplaşmaq. hazırlanmaq. yükülmək. yuğulmaq. - indi igid yığılsun: iyidləri yığılsın. türlünməkka. dürülmək. bükülmək. evləşmək. avlaşmaq. toplanmaq. avlaşmaq. evləşmək. toplanmaq. yevtilməkka. ərişmək. olqınlaşmaq. yuvulmaq. tuşqılmaqka. tuşlanmaq. ökülməkka. toplanmaq. - hər yandan yardım öküldü.

yıqım : yığımka. yığın. kümə. koma. tuka. tüdə. püştə. yığılmış nə.

yıqın : yığın. 1. yığım. kümə. koma. tuka. tüdə. püştə. yığılmış nə. 2 yatuqka. ambar. 3. üyüqka. təpə. 4. qalaqsı. qalaq. koma.

yıqınmaq : yığınmaqka. yığmaq. toplamaq. - yarmaq yığın dar günə, yar gecə ağ günə.

yıqırmaq6: yığırmaq6. yığmaq. əğirmək. əkirmək.

yıqışmaq: yığışmaq. ağlışmaqka. ağışmaq. toplaşmaq.

yıqışmaq: yığışmaq. qomşuymaq:

yıqışmaqka: yıxışmaqka yıxmaq.

yıqlamaq : yığlamaqka. ağlamaq. - ıqlamaq.

yıqlamaq. yığlamaq. ıqlamaq. ağlamaq. sıxtamaq. cırlamaq. bağırmaq. çoxlamaq sığtamaq. carlamaqka.

yıqlaşmaq: ağlaşmaq· - ıqlaşmaq.

yıqlaşmaq: sıqtaşmaq. carlaşmaq.

yıqlatmaqka : yığlatmaqka ağlatmaq.

yıqlışmaqka: yığlışmaqka toplaşmaq.

yıqma : yığma. yəğma. çərikka. qənimət. - savaşda yenilən, çər çərlik verməlidir.

yıqmaq : yığmaq. avalamaqka. avmaq. avlamaq. avdarmaqka. toplaşmaq. üşüşmək.

yıqmaq : yığmaq. yığırmaq6. (y <> ç ) çığmaq. 1. əğirmək. əkirmək. 2. öğrənməkka. mənimsəmək. toplamaq. 3. yıxmaq. (# yığmaq). xərablamaq. dağıtmaq. - o evim yıxdı. - işlərim yıxıldı: xərab oldu. 4. bir şeyə əngəl olmaq. alıqoymaq. bağlamaq. mane' olmaq. mən' edmək. - o məni aşa yığdı. 5. yamrumaq. yumrumaq. 6. uyuşmaq. - unu qaba uyuş. 7. toplamaq. yartmaq. ərtmək. yertmək. irkmək. irtmək. 8. tirikmək. dərikmək. 9. qamaqka. qalamaq. - bu ocağa çox odun qadıq. - paltarların qaddılar geddilər. 10. qalatmaqka. qalamaq. birbiri üstünə qoymaq. qaplatmaq. qılıflamaq. qılıf keçirtmək. bir şeyi buxcaya, sarqıya, sandığa salmaq. qoydurmaq. - buları sandığa qalat. 11. əğlətmək. əğirmək. qurmaq. - malın əğlətib, nə günə çıxdın sən. 12. evdinmək. - yemiş, para evdin. 13. avdarmaqka. avalamaq. 14. yamlamaqka. silmək. süpürmək.

yıqnaq : yığnaq. tərnik. tərnəkka. dərnək. tirkin. tərkin. gəngəş.

yıqrılmaqka : yığrılmaqka . yıxsılmaq. kötüləşmək. büzülmək. titrəmək.

yıqsamaqka : yıxsamaqka. yıqmaq istəmək.

yıqturmaqka : mən' edmək. alıqoydurmaq.

yıqva : yığva. oldrumka. oturum. götürüm. məclis.

yıl : yılka 1. yal. yalıq. at yələsi. 2. il. yaş. sənə. - yılan yılıka: türklər'in on iqili yıllarından biri.

yılan : nək yılan. əjdərha. - ox yılan. kəndini insan, başqa şeylər üzərinə atan bir yılan. - soxan yılan. tulum kimi iri bir yılan. - yılan yılıka: türklər'in on iqili yıllarından biri. - yarpuzka: yılan yiyən bir heyvan. firavun sıçanı. - boynaqka: yılana ağı verən kələr. :

yıldamaqka. 6 : iltəmək. göndərmək. - onu evə yılat.

yıldızka : ildiz. (< il. ıl). ağacın kökü, damarı.

yıldızlanmaqka: ildizləmək. (< il. ıl). köklənmək. bir yerə yerləşmək. soylanmaq.

yıldızlıka : köklü. tüpli. əsalətli. qöqlü.

yılxı : heyvan. - ərik yılxı: yumşaq, ram heyvan.

yılıx : yılxı. ılxı. heyvan - tərsin yılıx: ülkər heyvan.

yılıqka : 1. yelik. əsinka. nəsim. əsinti. rüzqar. 2. ılıq. sıcaqla soğuq arasılıq.

yılımaqka: ılımaq.

yılınçqa : yalınçqaka. yavan. dadı, duzu, yağı olmayan yemək. -

yılınçqaka: yavan. yavlıq. dadı, duzu, yağı olmayan yemək.

yılırmaqka: ılımaq. azca ışınmaq.

yılışmaqka: 1. ılıçmaq. ılıqlaşmaq. - sular qamuğ yılışdı. 2. suçlaşmaq. birbirin ittiham edmək, töhmətləmək. - olar bir ikindinə (birbirini) oğur (oğurluğa) yılışdı.

yılıştırmaq: ılıştırmaq. yinğşürmək. yenqşürmək: sıcağa soğuq qarıştırmaq.

yılıtmaqka: ılıtmaq. ısıtmalamaq. - o yılıtdı: kişi sıtma, ısıtma tutdu. - suyu ılıt: qızdır.

yılqıka : yılxı: heyvan. heyvan sürüsü. dört ayaqlı heyvanlara verilən gənəl ad.

yılqın : ılqın ilgin (< ilişmiş). alqın. qonuq. yolçu. müsafir.

yılqınlanmaqka: ılqın ağacına yiyə olmaq.

yılmaz : tıqraqka. tıxraq. yiğit. bahadür.

yılpışmaqka: 1. ılpışmaq. yapışmaq. ilgişmək. - nə mənə yılpışırsan. - çiy unun yılpışması, çilindəndir (şehindən, yaşındandır). 2. sulanıb, çilənib, nəm çəkmək. şehlənmək.

yımaq : yumaq. yamaq. qıraq. qıyı. - çay yımağı. - bu yamaqdan keç: bur aradan uzaq ol.

yımırtqaka: 1. bax > yumurtqa. 2. damarsız olan hər türlü yaşılliq. xıyar kimi gəvşək olan hər nəsnə·.

yınçqəka : yinçqə. incə.

yınka : in. yin.

yıparka : müşg. ətir.

yıparlıqka: misq qoqan. misqi. anbəri olan·.

yıparmaq: yıpmaq. xoş qoxu vermək.

yıpka : ip. tel. örk.

yıplamaqka: ipləmək. bət salmaq. iplə qıl aldırmaq·.

yıplamaqka: ipləmək. ip üzərində oynamaq. cambazlıq, sirkbazlıq edmək.

yıplaşmaqka: iplə birbirindən qıl yoluşmaq.

yıplatmaqka : iplətmək. iplə qıl yoldurmaq.

yıpmaq : yıparmaq. xoş qoxu vermək. - yunt əti yıpar. - nə yıparlı yeməklər verdilər.

yıpramaq: obramaq. opramaqka. oğramaq.

yıpranmaq: yaprulmaqka. yapışmaq. bağlanmaq.

yıpratmaq ölturmaqka. ərpitmək. əpritmək.

yıpratmaq: obratmaqka. opratmaq.

yır : - yır qoşmaq.

yıraqka : ıraq. uzaq.

yıraqlanmaqka: uzaq yazmaq.

yıraqlıq : ıraqlıq. uzaqlıq. uzunluq.

yıraqlıqka: ıraqlıq. uzaqlıq.

yıraquka : şarkıcı. çağrıcı. müğənni.

yıralmaq: yırtışmaq. yırışmaqka. ayrılmaq.

yıramaqka: yıraqmaq. yarımaq. yarılmaq. ıraqlaşmaq. uzaqlaşmaq. uzaqlaşmaq.

yıratmaqka: ıratmaq. ıraqlaşdırmaq. uzaqlaştırmaq. - onu özündən yırat.

yırıq : yirükka. yarıq. sızıq. sıyıq. sıdıq. cırıq. sırıq. yırılmış. yırtılmış. uzunlamasına cırılmış. - yirük əşlər: işək yeri ilə, uşaq yataq yeri birbirinə qarışmış arvad.

yırılqan : yırtılan.

yırışmaqka: 1. yırtışmaq. yıralmaq. ayrılmaq. - qocanın dişləri yırışdı: aranlandı. 2. hırıldamaq. qülümsəmək. - ər yırışdı. 3. gəvşəlmək. quvvətsizləşmək.

yırışmaqka: yırtışmaq. yıralmaq. ayrılmaq.

yırka : ır. 1. qoşma. türkü. hava. musiqidə ırlama. qazəl. 1. ıra. ıraq. yıra. uzaq.

yırqalamaq : ırqamaqka. sallamaq.

yırqalanmaq: ırqanmaqka.

yırqamaq: ırqamaq. yıramaq. uzaqlaşmaq.

yırqaşmaq: 1. yır qoşmaq. qoşu, düzü, şeir söyləmək. 2. oxuşmaq. mahnı söyləmək.

yırqatmaq: ügritməkka. yügritmək. sallatmaq.

yırqılamaq: irqlamaq. yırtamaq. fal açmaq. fala baxmaq. arğuşlamaq.

yırlamaqka: şarkı, türkü söyləmək.

yırmaqka: yirmək.

yırpamaq: irpəməkka. yarpamaq. biçmək. qırmaq. pozmaq.

yırtaş : yırtış. yirtəş. yartış. irtiş. irtəşka. əriş. ırtaş. irişmə. çəkişmə. savaş.

yırtıq : qovucuq. kovucuq. kovcuq. çatlaq.

yırtınmaqka: cırınmaq.

yırtış : yırtaş. yirtəş. yartış. irtiş. irtəşka. əriş. ırtaş. irişmə. çəkişmə. savaş.

yırtışmaq: titişməkka. didişmək.

yırtmaq : ( y <> c ) cırtmaq. - onun donu cır yırttı: cır diyib cırldı.

yırtmaq : y cızmaq. cırmaq. olmaq. - daş ayağım yoldu.

yış : yışka yıs. yas. iniş. - art yış: yoxuş eniş.

yışıqka : ip. qayıştan örülmüş bağ. boyunduruqqayışı. - yışıqlıqka : ipli. ipi olan.

yıt : yıdka. qoxu.

yıtımaq : yıdımaqka. iylənmək. kötü, yaman qoqmaq. pozulmaq·.

yıtıtmaqka : 1. yanutmaqka. . yititmək. ititmək. bilətmək. 2. yititmək. ititmək. bilətmək. yanutmaq.

yi : yika iv. yiv (# yığ: yığı. yığılmış. tikilmiş. ) yırtıq. cırıq. çatlaq. paltarnin yivi. tikiş. pabuç diqi. l. dağ yivi. diş. ağacların birbirinə qirınəsi.

yiçika : yığıcı. (yığı. yığılmış. tikilmiş. ). dərziı. - yiçi iğnə sapdı: sapladı.

yid: yit

yiq : yikka. ikka. 1. çiğ. pişməmiş. 2. iğ. iğdə. 3. gəmin damağa gələn parçası

yiqdəka : yiqtə. iğdə.

yiqi : yikika. yığı. yıyka. ciqi. 1. sıx qollu budaqlı, birbirinə girmiş, yığıq, topul, yekə nə. - yığı ağac: yıy ağac: qarağac. - yığı dişli: sıx dişli. 2. sıralanrnış. dərli toplu. sağlam. - donu yığı tik: düzəməlli tik.

yiqirməka: yigirmi. sayıda yirm.

yiqirmika: yiqirmə. sayıda yirmi.

yiqirmincka: sayıda yirminci.

yiqit : yiğit. alpaqutka. alqabut. alp. alpər. ərən. qoçaq. bağdur. tıqraqka. tıxraq. yılmaz. bahadür. kür. gür. dəlir. sarsılmaz. bək yürəkli. qabadayı. cəsur. gənc. hər şeyin qənci.

yiqitlənmək : tıqraqlanmaq. yiğitlik göstərmək.

yiqitlik göstərmək: tıqraqlanmaq :. yiğitlənmək.

yiqitlikka : yiğitlik. gəncliq.

yiqləmək: yikləmək. ikləməkka. xəstə olmaq. ağrımaq.

yiqləməkka: çiğnəmək. əkləşmək.

yiqlənmək: yiklənmək. iklənməkka. xəstələnmək. ağrınmaq. ağrı çəkmək.

yiqnəka : iqnə.

yiqrenməkka: 1. iğrenmək. 2. tükü ürpərrnək.

yiqrənmək: iqrənmək. dikəlmək. qalxınmaq. ünkünmək.

yiqrimək: <> iqrimək.

yiqtəka : iğdə. yiqdə.

yiqtürmək: yiktürmək. yüvməkka. yüftürmək. yardımlaşmaq.

yiqtürməkka: iyilik edmək.

yin : - yeynim ürpərdi: 1. canım acışdı. 2. tüklərim biz durdi.

yin : yinka 1. əyin. gövdə. bədən. - bulaşıq yin: batıq əyin. - kişi öz yinin süründü. 2. in. yuva. 3. en. ən. qığ. xıx. pox. qoyun pisliği, tərsi. 3. tük. 4. inka. qığ. 5. əyin. üz. - yin başına bax sən: əyin başına bir bax.

yincü : cincüka ( c <> y) inci.

yincüka : inci. cinçü.

yinçqə qızka yatağa alınacaq, yetişgin cariyə.

yinçqə : yınçqəka. incə. - yinçqə turqu. incə ipək pərdə.

yinçqələməkka: incə saymaq. incəltmək.

yindməkka: aramaq. sormaq. yinmək.

yinətməkka: bax > yenətməkka.

ying : yengka. burun suyu.

yinğ atmaq: yinğitməkka. yenğitməkka. sümgürmək. fınqırmaq.

yinğitməkka: yenğitməkka. yinğ atmaq. sümgürmək. fınqırmaq.

yinğşürmək : yenqşürmək: sıcağa soğuq qarıştırmaq. ılıştırmaq.

yinka : yen. 1. en. nin. yuva. - arslan yini. 2. ən. pox. qığ.

yinqdəküka : yieğdəküka. sümüklü. fırtıqlı. (cocuqlara bununla sövülür).

yiparka : yıpar. müşg.

yirdirmək: yertürməkka.

yirilən : yirilqənka. yarılan.

yirilqənka: yarılan. yirilən.

yirməkka: yermək. yırmaq.

yirtəş: yırtış. yırtaş. yartış. irtiş. irtəşka. əriş. ırtaş. irişmə. çəkişmə. savaş.

yirükka : yırıq. yırılmış. uzunlamasına cırılmış. - yirük əşlər: işək yeri ilə, uşaq yataq yeri birbirinə qarışmış.

yit : yidka. iy. qoxu.

yitikka : 1. itik şey. qeyb olan şey. 2. itik, parlaq. kəsgin. bilənmiş.

yitiqləməkka : yitikləməkka. itən nəyi aramaq.

yitimka : kətən tuxumı.

yititmək : yanutmaqka. yıtıtmaqka. ititmək. bilətmək.

yitməkka : 1. yoxalmaq. yox olmaq. qəybolmaq. yitmək. - sağ itirmək. 2. buxca, heybəyi toparlamaq. uclarını birləştirmək - yedişmək. yədilmək. yədmək.

yitükka : itik. qeyb olan şey.

yitüklika : bir şey itirən, qeyb ədən.

yitürməkka: itirmək. qeyb ətmək.

yiyəsinmək : yeysəməkka. yeyikləmək. yerikləmək. yemək istəmək. arzulamaq.

yiz : yizka. sələ otu. çiğ otu. sələ sazı. (qamışdan daha incə, yumuşaq olup köçəbələrə çadır örtüsü yapılır).

yizəkka : yəzək. əsgərin öndə gedən bölüğü. öncül.

yoq : - yox olmaq ərimək. - nabud olmaq. -iyi ərin, sümüyü ərir, adı qalır. - yoq basanka: ölü qömüldüqtən sonra verilən yemək. - yoq yerka: yoquş yer·.

yoq : yox. < met > ənka­. dəğil. təkül. daq. daqka. - yox yox: nə nə: ən ən: - yox edmək: qidərmək. qitərməkka. qutarmaq. qaldırmaq. qavşatmaq: gəvşətmək. kovşatmaq. boşaltmaq. ayırmaq. açmaq. qaçıtmaq. qaçırtmaq. sıçratmaq. qəbətmək. öldürmək. - nabud edmək. məhv edmək. gedməkka. qitmək. yana, qırağa çəkilmək. aradan qalxmaq. - yox olmaq: alqınmaqka. bitmək. tükənmək. məhvolmaq.

yoq : yoğka. rəhmət. ehsan. yas, ölü gömüləsindən sonra üç, yədi günə qədər verilən yemək.

yoqa : yoğaka. 1. qalxış. çıxış. siud. - yoqar qopub səkrəlim: yuxarı qalxıb atılalım. 1. yoxa. dəğərsiz. puç. heç. - mən verdiyim yoxa saydın.

yoqacıq : yoxacıq. yalqaq, dəricik, qabıq. qandırka. zar. pöz. car. çar.

yoqaç : yoğaç. qıyı. çayın iki yanından biri. - yoğacda oturdum. - yoğac keçdim: çayın o linə keçdim.

yoqadmaq : yox olmaq.

yoqaq : yoğaq. qaz. - axtırur gözüm yolaq \\ tuşqılır ördək yoğaq.

yoqalmaq: yoxalmaq. yitmək. yox olmaq. - sağ itirmək.

yoqar : yuxarı. yoqaru. yuqaru. - yoqar qopub səkrəlim: yuxarı qalxıb atılalım.

yoqar : yoqaruka. yuqarı. yuqaru.

yoqaruka: yuqarı. yoqar. yuqaru.

yoqaruka: yuqarı. yoqar. yuqaru.

yoqaymaq: yoxolmaq.

yoqazmaq : yoxazmaq. yox olmaq. - yalqun oğlu yoxazır, iyi adı qalır. - yalınquq oğlı yoqazur, əyku adı qalır.

Yüklə 8,02 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   66




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin