Divan-ü luğat-it tüRK



Yüklə 8,02 Mb.
səhifə43/66
tarix03.06.2018
ölçüsü8,02 Mb.
#52477
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   66

s : 1. çap. arnuç. arınçuka. ərinçüka. günah. cürüm. bir ölçüdən çarpma. 2. qutuqsuz. bədbəxçilik. - suçdan qurtaran tanrı. 3. saçuq. işlənən, qəbul olan normdan dış qalan. çapıq. küt. arıq. - qılıc suç qıldı: - yasa suçu: qanundan dış görünən iş. 4. bir işdən görəvdə boyun burmaq, qaçırmaq. - ər suç qıldı. - arvad ərindən suç qıldı. 5. dad. ləzzt.
- suç qılmaq
ka: sapmaq. kəsməmək. işi üzərinə almaqdan çəkinmək.

suçıq bükik: atılıb düşən. sıçrayıb burulan.

suçımaqka: sıçramaq. suçımaq burqumaq. saçramaq. quşqurmaq. qudurmaq. ürkünmək. - sacrıyıb bükrimək.

suçıtmək: iyiləştirmək. süçıtməkka. dadlandırmaqi.

suçqurmaqka: sıçraya yazmaq. - at suçqurdu.

suçlanmaq : qızqutlanmaqka. qısqutlanmaq. özün günahlı saymaq. utanmaq. çəkinmək.

suçlaşmaq: yılışmaqka. birbirin ittiham edmək, töhmətləmək.

suçluluq: çıpıçlaqka. çapaçlıq. çıpçalıq. çapçılıq. yazqılıq. günahkarlıq.

suçlunmaqka: saçlanmaq. sıyrılmaq. sivrilmək. bir şey yerlndən çəkilip çıxarılmaq.

suçluşmaqka: saçrışmaq. bir şeyi dışarı çəkip çıxarmaq.

suçmaqka: 1. <> saçmaq. - ətir suçdu. 2. açmaq. - çiçəklər suçanda. 3. çıxmaq. gücərmək. - otlar suçdu. 4. soymaq. - paltarların suç, yüngül otursun: çıxart rahat otursun. 5. üzmək. - qoyunun dərisin suçduq. 5. çıxarmaq. çəkmək. - qılıcın suçub vurdu. - ayağında tikan suçan sən özün. 5. zivmək. sürüşmək. - pıçaq əlimdən suçdu. yağlı şey suçan olur.

suçul : lüt. çılpaq.

suçulmaqka: 1. (çiçək) açılmaq. çıxmaq. - çiçəklərim suçdu gəl, yar göğüsün açdı gəl. - suçdan suçun qıl: kötülükdən, pis işdən arın. - yağmur yağıb saçıldı \\ türlü çiçək suçuldu. 2. (paltar) çıxarmaq, soyunmaq. - paltarın suçun qolay gəlsin: soyun rahat ol. - qayğıdan suçun: qussəni buraq. - qoyun suçmaq: üzmək. soymaq. öldürmək.

suçun : 1. dadlı. ləzztli. 2. pərişan. - suçun saç.

suçunməkka : 1. şirnəşmək. girişmək. - sözə süçünsə bulun barır: sözə şirnəşən, əsir düşür. 2. ləzzət almaq. dadanmaq. - yedik suçunduq.

suçuşmaq: süçışməkka. süçüşmək. dadlanmaq.

suçuşmaqka : saçışmaq. sıçraşmaq. atışmaq. qalxışmaq. - atlar qamuğ suçuşdu.

sudımaq: suzımaq. sutmaqka. süzmək. tükürmək. tüpürmək. sağurmaq.

sudturmaqka: sutturmaq. tükürtmək.

sufka : suv. su.

sufla : quyu. aşağ. aşağı. alt. (# yuxar. yuxarı. ülya).

sufşamaqka. sufsamaq. şuvşamaq. çıvıldamaq. cıvıldamaq. pıçıldamaq. fısıldamaq.

suq : - suq yalnus ərka: yapyalnız adam. - suq yalnız: təki tanqa: tək tənha. yapa yalnız.

suq ərınəkka: işarət, şahadət barnnağı.

suqaqka : 1. sığın. geyik. ağ geyik. 2. ağ. su çalı, rəngi.

suqaqlıqka: geyikli. qəyiği çox olan.

suqarka : soğar. uzun. uzanan. - suqarlaç börkka: uzun börk.

suqarmaq: sağarmaq. sığarmaq. suyun almaq. - o qoyundan qurut suğardı.

suqdıçka: döğrə qonaqlığı. qışın dostlar arasında sıra ilə yapılan şölən, qanaqlıq.

suqka : soq. sox. ac göz. alçaq. - suq ər.

suqturmaq: suğturmaqka. tüpürmək. sutturmaqka. süztürmək.

suqurka : kələrə bənzər bir çeşit ada tavşanı.

sulamaq: 1. ölləmək. çiləməkka. çilətmək. çılamaq. tərləmək çiylətməkka. çiləşməkka. çiğlətməkka. yaşartmaq. ıslatmaq. tərlətmək. 2. yanurmaq. ititmək.

sulamaq: suvarmaqka. suvqarmaqka. su vermək. suvrarmaq.

sulanmaq: suvsımaqka. sulu olmaq. yaşlanmaq. suvalmaqka. sıvanmaq. su verilmək. su saçılmaq. yaşıqmaqka. ıslanmaq. çilənməkka. çiminmək. yaşlanmaq. tərləmək.

sulaşmaq: suvqarışmaqka:

sulatmaq: süvritməkka. sivriltmək. suvratmaq. ititmək. suvrarmaqka. suvqarmaq.

sulayan : suvqardaçıka. suvqarıqlıka. sulayıcı. sulayıcı. su verən.

sulayıcı : suvqarquçıka. sulayan. su verən.

sulıntı : salındıka. ənsəyə, ənsədən arxaya sallanan tel.

sulu : suvış. boş. şol.

suluqka : suvluq. hovlə. dəsmal.

sum : süm. "tüm. tamamən. bütün" anlamında, obartma ilgəci. - süm sücük: sum sucuq: cop cocuq: şip şirin. dapdadlı.

sumaqka : summaq. boyunsımaq. itaət edmək.

sumaqka. summaq. boyunsımaq. itaət edmək.

sumartıq: samurtuqka: (sam. sum. som). yumuq qarışıq. kələf. - samurtuq ışka: içindən çıxılamayan iş.

sumlutmaqka: sümlütmək. yabancı dil ilə söylətmək.

sun : 1. xalis. - sun altun: xalis qızıl. qızıl şimşi. 2. - sun kişi: uyqun. xoşəxlaq.
- sun kişi : xalis kişi. yumuşaq xuylu. ürəği sələk adam·.

suna : sunq. taarif.

sundılaç: yunt quşu. çayır quşu.

sunıka : evin kirişləri.

sunu : 1. çörək otu. 2. ilgər. ilər. nümayiş.

sunuş : tarif.

sunuşmaq: tarif edişmək. - sunuşmadan buyurun: tarif ələməyin. -

sunzıka : birə soyundan bir heyvan.

suramaqka: sürəməkka. kullanmaq. işlənmək. istifadə edmək.

suratlanmaq: bənizlənmək. mənğizlənməkka. gözəlləşmək. sırlanmaq. bənzinə rəng ruf gəlmək:.

surçıtmaqka : sürçtürmək. sürüştürmək.

surplamaq: süriləməkka. qura çəkmək.

sus ! : tııtka !. tıq !.

susaq : susqaqka. su götürmə qabı. malağa.

susamaq: suvsamaqka. usuqmaqka. usmaqka.

susatan : usıtqanka.

susatqan: usıtqan.

susatmaq: usıtmaqka. suvsatmaqka.

susdurmaq : qamturmaq . taldırmaq. daldırmaq. yatırıb, huşdan aparmaq.

susıqka : kova. dolaç. dolça.

susqaqka: susaq. su götürmə qabı. malağa.

susqu : sikut.

susluq : ərin. tə'xir. - heç ərin bağışlanmadı.

susma : tınmaka.

sust : çözük. ərinc.

susutan : usutanka. - usutan sıcaq. - şor çor yemək sustur.

sutmaq : sudmaq. sağurmaqka sudramaq. su atmaq. suzmaq. tükürmək. tüpürmək.

sutmaq : sudmaq. sutramaq. sudramaq. su atmaq. sağurmaqka. suztürmək. tükürmək. tüpürmək.

sutmaqka : < süzmək. tükürmək. tüpürmək. sağurmaq. sudımaq. suzımaq.

sutramaq: sudramaq. su atmaq. sağurmaqka. sudmaq. sutmaq. suztürmək. tükürmək. tüpürmək.

sutturmaqka : ( t <> z ) süztürmək. (< süzmək). suğturmaq. sudturmaqka. tükürtmək. tüpürmək.

sutturmaqka : suğturmaqka. tüpürmək. süztürmək.

sutuq : suduqka. tükrük.

suv qatlışmaqka: su qollarının qovşağı.

suv : sufka. su. - suv sıqırıka: suv sığırıka manda. dombay.

suvalmaqka: sıvanmaq. sulanmaq. su verilmək. su saçılmaq.

suvamaq: boyamaq. bulamaq. çapturmaqka. - çamırla sıvat.

suvarmaq: subıtmaqka. söbütmək. sivriltmək. ititmək.

suvarmaqka: sulamaq.

suvaşmaqka : sıvaşmaq.

suvıqlanmaq: sulu bulmaq.

suvınmaqka: yıxanmaq.

suvış : sulu. boş. şol.

suvışmaq : suyuqlaşmaq. şollaşmaq. boşalmaq. səqiqləşmək.

suvışmaqka : sıvıqlaşmaq. cıvıqlaşmaq.

suvka : su.

suvqardaçıka: sulayan. sulayıcı·.

suvqarıqlıka : sulayan.

suvqarıqsaqka: sulamaq diləğində, istəyində olmaq.

suvqarımsınmaqka: sular görünmək. suvarır qôrünmək.

suvqarışmaqka: sulaşmaq.

suvqarquçıka: sulayan. sulayıcı. su verən.

suvqarmaq : suvrarmaqka. sulatmaq.

suvqarmaqka: sulamaq. su vermək. suvrarmaq.

suvqartmaq: sulatmaq. sulatmaq üçün birini göndərmək.

suvqarunmaqka: sular görünmək.

suvlaqka : yalaq. heyvan sulanacaq yer

suvlamaqka: suvulmaqka. suvalmaq. sulanmaq. su içmək.

suvlanğka: düz. düm düz. samsaf. dalı budağı olmayan ağac. qıvırcıq olmayıb düz olan saç.

suvlanmaqka: sulanmaq. sulu olmaq.

suvlatmaqka : sulatmaq·.

suvlın : qırqavul. - yazdaki suvlın izləyib, evdəki toyuğu ıçqınma.

suvluqka: suluq. hovlə. dəsmal.

suvrarmaqka: suvqarmaqka. sulamaq. sulatmaq. su vermək.

suvratmaqka: süvritməkka. sivriltmək. sulamaq. ititmək. sulatmaq. - qələmi suvrat.

suvsamaq: - sucıq suvsadı: şərab sulandı.

suvsamaqka : şuvşamaq. çıvıldamaq. cıvıldamaq. pıçıldamaq. fısıldamaq. oxuyub üfləmək.

suvsamaqka: susamaq.

suvsatmaqka: susatmaq·.

suvsımaqka: sulanmaq. sulu olmaq.

suvsuşka: suyuq. açılmış, boşalmış, gücdən düşmüş nərsə. üzərinə su qatılmış ayran.

suvuq : suğuq. suuq. sırıq. sivri. uzun. - suvuq quyruq: uzun quyruq.

suvuqka : (v <> y ) suyuq.

suvulmaqka : suvlamaq.

suyaquka: xorozun ayağındaki mahmız.

suymaq : su atmaq. tüpürmək. - göyə suysa üzə düşür.

suyranka : süyrən. minarə. buna bənzər şeylər kimi uzun olan hər nəsnə.

suyuq : (v <> y ) suvuqka.

suyuq : suvsuşka. açılmış, boşalmış, gücdən düşmüş nərsə. üzərinə su qatılmış ayran.

suyuqka : bozaq. ağız suyu. - suyuq ağızda yoğruşdu: ağzımın suyu qurudu, qaqurdu.

suyuqlamaq: sütkərməkka. süt kimi sulu, duru yapmaq.

suyuqlaşmaq: suvışmaq. rəqiqləşmək: şollaşmaq. boşalmaq.

suyuqlatmaq: durutmaq : sütkərməkka: yapmaq süt kimi sulu.

suyut : çüvütka. süyüt. boya. rəng.

suzımaq: sudımaq. sutmaqka. süzmək. tükürmək. tüpürmək. sağurmaq.

suzmaq : sudmaq. sutmaq. sağurmaqka. sudramaq. su atmaq. tükürmək. tüpürmək. - göyə sağyrsa, üzə düşür. - göyə suzsa, üzə düşür.

suztürmək: sutramaq. sudramaq. su atmaq. sağurmaqka. sudmaq. sutmaq. tükürmək. tüpürmək.

: su. əsqərka. {su itiliyində axan}.

süci : çaxır. şarap. borka.

süçiqka : sucuq. socuq. cocuq. 1. çaxır. şarap. borka. içiləcək adalı nə. - qızıl sucuq: altu, qırmızı, duru çaxır. 2. dadlı, şirin olan hər bir hə.

süçiməkka: dadlanmaq. gözəlləşmək.

süçışməkka: süçüşmək. suçuşmaq. dadlanmaq.

süçıtməkka: suçıtmək. iyiləştirmək. dadlandırmaqi.

süçüqka : süçıq şarap.

süçünməkka : tadını bulmaq. ləzzət almaq. məhzuz olmaq. - süçinmək.

süçüşməkka : süçışməkka. sucuşmaq. suçuşmaq. dadlanmaq.

südmək : sitməkka. sidməkka. sizmək. siymək. işəmək. - sittim: işədim. - uşaq sitti: işədi.

südük : ( t <> z ) sidik. sizik. sıdıq.

südük : < süzdükka. süzsük.

südüklük: qavuqka. məsanə.

sük : 1. sok. kor. (# sök. sox: açıq. yarıq). 2. sürkka. teyxa. lap. - ayağı sük buz tək.

süqənka : eşək yükünün bir tərəfında olan səpət. sələ kimi şeylər. səkləm.

süqlinka : süvünka. süqün. sülün. süvlin. süvlin. qırqavıl.

süqsüqka: "dağdağan" deyilən bir aqaç.

süqün : süvünka. sülün.

süləməkka: qoşun çəkmək. düşmana qarşı əsqər göndərmək. savaş yapmaq.

süllükka : çiğ. pişməmiş.

sülün : süvünka. süqün. süvlin. süqlinka.

süm : sum. "tüm. tamamən. bütün" anlamında, obartma ilgəci. - süm sücük: sum sucuq: cop cocuq: şip şirin. dapdadlı.

sümək : yumaq. bəstik. pistikka. bistiq. pıstıq. püstə.

sümgürmək: fınqırmaq. yinğitməkka. yenğitməkka. yinğ atmaq.

sümlüməkka : sumlumaqka. türkçə'dən başqa bir dillə qonuşmaq.

sümlümka: sümlümka. türkçə bilməyən kimsə. - sümlüm tat: heç türkçə bilməyən fars.

sümlümka: sümlümka. türkçə bilməyən kimsə. .

sümlüşmək: sümlüşmək. yabancı dil qonuşmaq.

sümlüşməkka: somluşmaqka. tatlaşmq. farslaşmaq. yad dildə danışmaq.

sümlüşməkka: sumluşmaqka. tatlaşmq. farslaşmaq. yad dildə danışmaq.

sümsüçükka : tap dadlı. bək dadlı nəsnə.

sümük : 1. sünğük. 2. yenğka. yinğka. fırtıq.

sümüklənmək: süngüklənmək. böyümək.

sümüklü: fırtıqlı. yinğdəküka. yieğdəküka. (cocuqlara bununla sövülür).

süngü: sünğüka. sünqü. mızraq. qarqı. neyzə.

süngüklənmək: sümüklənmək. böyümək. ağıllanmaq.

süngüş : qovuş. toxu. toxnma. tə'nə.

sünğük : sümük.

sünğükka: sümük. gəmik.

sünğüqlənməkka: sümüklənmək. gəmiklənmək. böyümək.

sünğüləməkka: sünqüləmək. sünqü ilə dürtmək.

sünğüşməkka: çarpışmaq. sünüşmək.

sünğüt : sınğütka. qarşılıqsız yarmağan, töhvə. qarşılıqsız, əvəzsiz, verilən sovqat, ərməğan.

sünqüşka: sünğüşka. sünğüş. savaşta saldırma. sünqü durtmə.

sünmək : çözülməkka. ayrılmaq. sesinmək. saşlımaq. saşılməkka. saşülmək. uzanmaq. uzaymaq.

süprükka: 1. süprüntika. süprüntü. zibil. 2. bir adama qızıldığında söylənən söğmə.

süprül : sikdir. çəkil.

süprüntika: süprük. zibil.

süpürqüka: süpürqə.

süpürmək: yamlamaqka. silmək. yığmaq.

sürcəkka: sürcüq. sürüc. əyləşmə. qonaqlıq. gecə toplantısı.

sürcüqka: sürcəkka. sürüc. əyləşmə. qonaqlıq. toplantı.

sürçitməkka : sürçtürmək. surçıtmaq. sürçmək. sürüşmək. ayaq qaymaq.

sürçtürmək: surçıtmaqka. sürüştürmək.

sürdürmək: sürtmək. 1. yorıtmaqka. yürütmək. yeritmək. yoğurtmaq. açmaq. - ot onun qarnın sürdü. 2. ötütmək. ötürmək. ötgürməkka. göndərmək. çıxarmaq. 3. yuqturmaqka. yoğturmaqka bulaştırmaq.

sürəməkka: suramaqka. kullanmaq. işlənmək. istifadə edmək.

sürən : sürün. davamlı. davam edən.

süriləməkka: qura çəkmək. surplamaq.

sürqaçka: sürqüc. löq ağacı zamqı.

sürqka : soğuqtan donma. qatılaşma.

sürquçka: sürqac. löq ağacı zamqı.

sürqü : sürükka. iziş. tə'qib.

sürqücika: sürücü.

sürqük : soxruqka. sürülən yer. dıllaq. qadının arvat yeri.

sürqüləməkka: izləmək. tə'qib edmək. qovalamaq. sürmək.

sürqüləməkka: sürmək. 1. qovalamaq. qovalayıb sürərək üzərinə saldırmaq. 2. sürgünləmək. - on illik sürgünləndi.

sürqülən: sürülgənka.

sürqün : sürgün. sürük. ötük. ötüt. isal.

sürqünmək: bax > sürünməkka.

sürmək : atılmaq. daşlanmaq. qalxmaq. hirslənmək. - nə uşağın üstünə sürülürsən.

sürməkka : sürgüləməkka. 1. qovalamaq. qovalayıb sürərək üzərinə saldırmaq. 2. sürgünləmək. - on illik sürgünləndi. 3. sürmək. qovmaq. sürgün edmək. - sürdü mənim qutumnu: apardı mənim xoşbəxlığımı, taleimi. 4. dəvam edmək. - sarılmaq. sarmaq. sərmək. 5. işlətmək. icra edmək. - ərdəmini öğrənibən, işqə sürə.

sürsəməkka: sürmək istəmək.

sürşək : şüşə. şüyşə. sırça. sırıçqaka. sürüşgə.

sürtməkka: sürdürmək. 1. sürmək. yorıtmaqka. yürütmək. yeritmək. yoğurtmaq. açmaq. - ot onun qarnın sürdü. 2. toxunmaq. dəğmək. ləms edmək. yaxmaqka.

sürtükka : sırtıq. türtüş. türtük. dürtük. yaxılıb sürtülən kimsə, nərsə. əzik. sürülüb sərilmiş. - sürtük əşlər: sürüştürən.

sürtülməkka : 1. ( s <> t ) dürtülmək. türtülmək. - kürküm ona türtülür. 2. dövülmək. əzilmək. 3. aşqınmaqka. aşınmaq. aşılanmaq. qaşınmaq.

sürtünməkka: sürtülmək.

sürtürməkka: 1. sürdürmək. sürütlətmək. qoğmaq. 2. işləmək. - daş sürmək: daşı qazmaq.

sürtüşmək : türtüşməkka. dürtüşməkka. sürmək. - qoğuşa yağ dürtüş: dəriyə yağ sürt.

sürulmək: . ( s <> t ) türtülməkka.

sürü : 1. sürüqka. 2. ögürka. topluq. bölük.

sürüc : 1. sürcəkka. sürcüqka. əyləşmə. qonaqlıq. toplantı. 2. sürgücika.

sürükka : 1. sürgün. ötük. ötüt. isal. 2. sürü. 3. sürgü. iziş. tə'qib.

sürülən : sürülqənka. hər zaman, hər yerdən sürülən.

sürülqənka: sürgülən.

sürülməkka: sürgülmək.

sürün : sürən. davamlı. davam edən.

süründi : sürünmüş.

sürünməkka : sürgünmək. 1. sürtüşmək. qaşınmaq. - kişi öz yinin süründü. 2. sərt, bərk nərsəni dövüb əzmək.

sürüş : cütləşmə. sevişmə.

sürüşdürmə: burbağka. yorbağ. burbaşlama. buruşdurma. işi uzatma.

sürüşgə: sırça. sırıçqaka. sürşək. şüşə. şüyşə.

sürüşgən: sarıçqaka sarılıb sürüşgən.

sürüşgən: yarsqaqka. zivgək, yer. ayağın qayabiləcəkl yer.

sürüşka : sülüş. sütüş. sütüh. sütül. ütmə. fırıx1. buğda başaqların sütülkən, çöplü qabıqlı otda ütüb, (qabığı ayırd edmək üçün) çırpıb döğüb yeyərlər.

sürüşmək: 1. zivmək. suçmaqka. - pıçaq əlimdən suçdu. yağlı şey suçan olur. 2. heyvanların cütləşməsi. - ayqır qısraq sürüşdü.

sürüştürmək: surçıtmaqka. sürçtürmək.

süs : - süslü ev: bədizliq əvka. bəzəkli ev.

süsişməkka: süsüşmək.

süsqən : süsəgənka. çox süsən.

süsqirməkka: süsqürmək. süsmək istəmək. süsməğə saldırmaq.

süsləmək: əsriləməkka. naxışlamaq.

süslənmək: 1. bəzənmək. bəzəlmək. - bəzənib qozanmaqka. 2. altın tikələrlə süslənmək. burtalanmaqka. 3. qozanmaqka. qoyanmaq. bəzənmək. qoyunmaq. - bəzənib qozanmaq.

süslətmək: bəzətməkka.

süslü : yaltrıqka. yoldruqka. parlaq. cilalı.

süsməkka : dürtmək. burnuzlamaq.

süstürmək: bornuzlamaq. - qoşlar qamu süsüşdü.

süsüşmək: dürtüşmək. burnuzlaşmaq. birbirinə soxuşmaq.

süşqürməkka: süsqirmək. süsmək istəmək. süsməğə saldırmaq.

süt : - süt qərdəş. əmikdəş. əmgəş. bir məmədən süt içən körpələr. - sütsüz adam: soysuz. mayası bozuq. çabaq ərka. - süt nənə: avurtaka. daya. - süt ötrümka: ötürüm. sürüq otu. mərciməyə bənzər. isal verən bir ot.

Yüklə 8,02 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   66




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin