Divan-ü luğat-it tüRK

tolqamaq : dolamaq. tuğlamaq. taxınmaq. ağrı tutmaq. içi bulanmaq. burmaq. burulmaq. - qarnı tolqadı. - qız inci tolğadı.

tolqanmaq: tolqanmaq. çulqanmaq. 1. dolanmaq. - ulunub toğranmaq: burulub bükülmək, qıvrılmaq. 2. kəndinə dolamaq. içi bulanıp qusma gəlmək.

tolqaruc: tolarsuq_ka. tulqaruc. ayaq izi.

tolqaşmaq_ka: dolaşmaq. büküşmək. burquşmaq. əğirşmək. - yun dolaşmaq. - qarnım dolqaşır.

tolqun : dolqun. taquzmıq_ka. taqzuq. toqsıq. bodur.

tolmalanmaq: dolmalanmaq. turuqmaq_ka. duruqmaq. durmaq. toplanmaq.

tolmaşmaq: dolmaşmaq. uyuşmaq_ka. (maya) tutmaq. yoğruşmaq. bitmək.

tolmuş : dolmuş. man. batmış.

tolu : tolu_ka. barqaq. barlı. yüklü. dolu. boş olmayan.

toluq : doluq. mücəhhəz. - doluq ev: yaraqlı qo. lı, vəsayilli ev (# quruq ev: 1. içində kimsə bulunmayan ev. 2. boş, yaraqsız, qoşsuz, moblımansız, vəsayilsiz ev (# doluq ev: yaraqlı qo. lı, vəsayilli ev).

tolum_ka : dolun. dolqum. qural. yaraq. silah. təchizat. - dolum anıt, qutun bul, dolum unut, bulun bul.

tolumlanmaq_ka: yaraqlanmaq. silahlanmaq.

tolumluq_ka : yaraqlı. qurallı. silahlı. - silahlı: tolumluq_ka.

tolun : dolun. tulun_ka. dulun. 1. girgah. 2. gəm qayışlarının, keçirilən həlqəsi . 3. ayın on dördü. dolun ay. 4. yaraq. qural. silah.

tolunlamaq_ka: tulunlamaq_ka. boyunla üzün ortalığından vurmaq. şapalaqlamaq.

tom : don. ton. don. buz. soyuq. - tomlıq: soğuqluq.

tombullaşmaq: ətiqmək_ka. etiqmək. edikmək. yetişmək. böyümək. gəlişmək. böyüşmək. edikmək_ka.

tomluqlamaq: soğuqlamaq. soyuq davranmaq. - niyə belə tomuqlanırsan.

tomruq : tomrum_ka. tumrum. kütük. kötük. kündə. - tomruq tomruq yapmaq, kəsmək: tomurmaq_ka. yamurmaq. yumarmaq. - ağac tomurmaq: ağacı girdə girdə kəsmək.

tomrum_ka : (tomrum yıqaç)_ka. tomruq. tumrum. (< tom. tum). ağac tomruğu: kütük. kötük. kündə. üzərində gön kimi şeylər kəsilir.

tomruşmaq_ka: tomruqlanmq.

tomşuq_ka: tumşuq. quş qaqası.

tomur : buquq_ka. boğuq. bükük.

tomurcuqlanmaq: pirlənmək_ka. filizlənmək₁.

tomurmaq_ka : tomruq tomruq yapmaq, kəsmək. yamurmaq. yumarmaq. büksünmək_ka - ağac tomurmaq: ağacı girdə girdə kəsmək.

ton : don

ton : don. 1. bağ. pərhiz. mane'. 1. üşük. qırıcı, dondurucu. soğuq. - üşük qan: donuq, ləxtələnmiş qan. 2. paltar. ötrən_ka. örtən. 4. üm_ka. yum. şalvar.
- qulaq don_ka: qolları (yenləri) qısa paltar.

tonatmaq_ka : tonutmaq. donatmaq. geydirmək. qapatmaq. örtmək.

toncu : donuc. damcı. danuc. tançu_ka. tıqım. tıxım. luqmə. tikə. udum. dürmək. qalbuz_ka.

tondrmaq: dondrmaq. tunturmaq_ka. qapatmaq. örtmək.

tondurmaq: dondurmaq. qatırmaq₆. şişirmək. qatıtmaq₆. qurutmaq. qatılatmaq.

tonıqmaq_ka tonığmaq_ka. donatmaq. paltar geyindirmək.

tonq tunğ etmək_ka: tonğ tunğ etmək_k. danq dunq. daranq durunq. qatı bir şey sərt bir şey üzərinə düşərək səs vermək.

tonqa : tonğa_ka. bəbür. babır. bəbr. qaplan cinsindən bir heyvan. kişi adı·.

tonqalaq: qardu_ka. qarud. qara qışda su üzərində oluşan fındıq böyüklüyündə buz parçaları.

tonqalamaq_ka: tonğalamaq_ka. yiğitlənmək. quvvətlənmək.

tonqalamaq_ka: tunqalamaq_ka. babırlanmaq. bəbirlənmək.

tonqıra : tunqra_ka. kir. bulaşıq.

tonq_ka : tonğ_ka. don. 1. donmuş. 2. dolu. dolunq. içi boş olmayan. som.

tonqmaq_ka : tonğmaq_ka. (soğuqtan) donmaq.

tonqra_ka : tonqar. tonra. tonar. donar. çirk. bulaşıq.

tonqulmaq: tonğulmaq_ka. donulmaq. olduğundan dönmək, qaytınmaq. ümütsizləmk.

tonquraq: qonğraqu_ka. çınqıraq. qonraq. çan. zəng. naqus.

tonquz_katonğuz_ka. domuz. - tonğuz mərdəki: domuz yavrusu.

tonlamaq: donlamaq. tumlımaq_ka soğumaq.

tonluq_ka : donluq. paltarlıq.

tonmaq_ka: donmaq. tünmək. tunmaq_ka. tutulmaq. qapanmaq. tıxanmaq.

tonulmaq: donulmaq. tonğulmaq_ka. olduğundan dönmək, qaytınmaq. ümütsizləmk.

tonuşmaq: donuşmaq. bir gedişin dayanıb, soğuyub, tərsləşməsi. - ilişgilər donuşmuş. hər gəlişim dönüşmüş.

tonutmaq: qapatmaq. tonatmaq_ka. donatmaq. geydirmək. örtmək.

top : top_ka. topıq. girdə yuvarlaq olan.

topaç : gülək. güllə.

topal : çolaq. axsaq buxsaq_ka. qıruq ayaq_ka.

topdan : toplu olaraq. yumqınka. həp birdən. bütün. üstü üstə. ümdə. umumi.

topdolu : çinğ tolu_ka.

topıq_ka : topuq. topaç. top. - topıq sünğüq_ka: paça. topuq qəmiğindən yapılan yemək.

toplamaq : yumurlamaq_ka: yumru yapmaq.

toplamaq_ka : yığmaq. ərtmək. yartmaq. yertmək. irkmək. irtmək. evdimək_ka. kərmək. qurmaq_ka.

toplamq: yüqmək_ka. yükmək_ka.

toplanan: yumıtqan_ka. dərilən. terilgən_ka.

toplanmaq: 1. ısrınmaq_ka. öpgələnip dərlənmək. çəkilmək. büzülmək. qayıqmaq. 2. avlaşmaq. evləşmək. yığılmaq. çoxalmaq. çoxlanmaq. ökülmək_ka. - hər yandan yardım öküldü. 3. turuqmaq_ka. duruqmaq. durmaq. dolmalanmaq. yumutmaq_ka. türümək_ka. turmaq. yumıtmaq. tumutmaq. tumatmaq. tumarlatmaq. yığılmaq_ka. çəkinmək. qaçınmaq. yumurlanmaq_ka. üşmək_ka. üşüşmək

toplantı : sürcək_ka. sürcüq_ka. sürüc. əyləşmə. qonaqlıq.

toplaşmaq : ağlışmaq_ka. ağışmaq. yığışmaq. avalamaq_ka. avmaq. avlamaq. avdarmaq_ka. yığmaq. üşüşmək.

toplatmaq: qurturmaq_ka. qurdurmaq.

toplayan: öqsər. oqsar. uqsar. övsər. avsar. (< oq. uq. ov. av). yığan. cəmləyən. başılıq edən. (> əfsər_fars). tərqüşi_ka. tərqüçi. dərən.

toplayan: yığdaçı_ka. yığan.

toplu : toplu_ka. toplanmış olan hər şey. tərgin_ka. buquq_ka. boğuq. bükük. dərgin. çox. yumqı_ka. yumqı_ka. çox.

topluq : çoxluq. əğrim_. imrəm. ögür_ka. sürü. bölük. tüdə. düdə. cəm. cəmiyyət.

toplum : el. boyun_ka. boğun. millət.

toplur : toplu olaraq. topdan. həp birdən. bütün. yumqın_ka.

topraq_ka : topraq_ka. - qır, kül topraq rəngi: göm göy_ka

topramaq_ka : tupramaq_ka. böyütmək. şişirmək. - uşaq nəyi toprama.

topramaq_ka: qurumaq.

topraşmaq_ka: topraq qopmaq. quruyup tozlaşmıq. toz olayazmaq. - yer qurup topraşdı.

topratmaq_ka: töprətmək. tüprətmək. 1. toprağın çıxartmaq. yeri qurutasıya dək otunu yeyib, toprağın çıxarmaq. 2. nərsəni dibləmək, dibin çıxartmaq. bir şeyi yerindən qurutmaq, yox edmək. topratmaq.

topulqaq_ka: 1. bulqab. bulutqa. dolbağ. dolbuğaq. ot. mərhəm. dərman. 2. qulunç.

topur : tupur. iri. - topur yinu: iri mirvarid.

topurqan_ka: topraqlı. topraq qoğzayan, tozan dərsə. - topurqan yer: ayaq basıldığında tozıyan yumuşaq topraq.

topuz_ka : şişik. qalxız.

tor : tor_ka. dur. 1. yava. yavaş. (# < tez: iti. durmayan). 2. turqu_ka. torqu. tutqu. tül. (< tuğ). örtük. - tünlük tuğu: pəncərə, baca tıxacı. pərdə. 3. tuzaq. ağ.

toranıq : <> tünərik. qarnquluq yer.

toratan : torlatan. ayran, yumurta, quyq nələri çalıb, tüellətən, torlatan yuşatmaq aracı.

torba : qasıq. türgək_ka. buxca. - kiçik torba, kisə: yançıq. yançuq_ka.

torba : yançuq_ka. yançıq. kisə.

torıq : toruq. torqu. - torıq at: doru rəngli at.

torqal : torlaq_ka. incə. gücsüz. zayıf. hər nəyin arığı.

torqu : turqu. 1. - incə torqu: incə turqu: zərif, yumşaq yufaq pərdə, parça. 2. toruq. - torıq at: doru rəngli at.

torlaq_ka : torqal. incə. gücsüz. zayıf. hər nəyin arığı.

torlatan : toratan. ayran, yumurta, quyq nələri çalıb, tüellətən, torlatan yuşatmaq aracı.

torta : tavut. tov. tav. tar. çöp_ka. şarabın tortusu. hər şeyin çöküntüsü.

toru : torıq_ka.

toruq_ka : torıq. dorıq. doru rəng. - tüm toruq at.

torum_ka : törum. buta. butalaq₆. dəvə balası, yavrusu. - tişi torum. dişi törum: urqaçı butalaq.

tosan_ka : tosun_ka. həşəri. - tosun tay. - həşəri həyvan. harın at: öqüş yılxı_ka.

tosbağa : münqüz baqa_ka. qaplumbağa.

tosd : dosd. dosd. sağdıc. ortaq₆. yardaş.

toslaşmaq: doslaşmaq. tutuşmaq_ka.

tosun_ka : tosan. həşəri. - tosun tay. - həşəri həyvan. harın at: öqüş yılxı_ka.

toşab : doşab < tuqşab. şirə. çaxır. bərkimiş, tutmuş hər bir sıvıq.

toşqurmaq_ka: toqşurmaq. tuqşurmaq. (< toq. tuq). toxlatmaq. qapağına dək, başına dək doldurmaq. - qabların hamısın toşqurun: toqşurun. - evi tavar bilən tuşqurdu.

totqurçı : todqurçı. doyuran.

totqurdaçı : todqurdaçı. doyuran. doyurucu.

totqurqan todqurqan. doyuran.

totqurmaq: todqurmaq_ka. doyurmaq. bıqtırmaq. tuqurmaq.

totqurmış : todqurmış_ka. doyurulmuş.

totqurtmaq: todqurtmaq_ka. doyurtmaq.

totquruqlı: todquruqlı_ka. doyuran.

totqurumsınmaq: todqurumsınmaq_ka. doyurur görünmək. todqurunmaq.

totqurunmaq_ka: todqurunmaq_ka. doyrulmaq.

totquruşmaq: todquruşmaq_ka. doyruşmaq.

totmaq : todmaq_ka. doymaq. toymaq.

totmaq_ka. : todmaq_ka. (y <> z <> d ) tozmaq_ka. todmaq. doymaq.

totunmaq: todunmaq_ka. doyar kimi görünmək.

toturqan : todurqan_ka. doyuran.

toturmaq: todurmaq_ka. doyurmaq.

tov : tav. tavut. torta. tar.

tovlaq : duzaq. alsıq. arsıq. aldaq. yalan. tələ.

tovlamaq: toğlamaq. armaq_ka. aldatmaq.

tovlanmaq: tavlanmaq. toğlanmaq. kələk gəlmək. girlənmək.

tovlayan: toqlayan. toğlayan. toğlayan. təvlük_ka. toğlaçı. alcı. aldatıcı.

tovsuz : yumşaq. silik. sığan. saf.

tovurmaq_ka : durvurmaq. durqurmaq. doğrutmaq. dikmək. qabartmaq. - o qulağın tovurdu: dikətdi.

tovuz_ka : 1. tavus. tovuz quş. 2. böyük. iri.

toy : toy_ka. doy. tox. (toq. tuq). 1. ordu, qoşun qoraqı. ordu qərargahı. orduqah. orduqah. ortaqu.
- toydan onu köçürgən.
- xan toy. - ordu başı: ordu quraqı: döşəyci. yayqıc. yurdun, qorqanın (qərargahın) qulluq, düzən işlərinin yönətcisi.
2. toyun. toyın. malla. din ulusu.
3. tod. toh. toy quşu. bod_ka toh_ka.
4. ilac yapılan bir ot.
5. ət palçığı. çanaq yapılan çamur. - toy aşıc: topraq təncərə.
- toy yeri, otağı: qonuqluq_ka. qonaqlıq. saray.

toyın_ka : 1. qoşun. ordu. ləşgər. 1. toyun. toy. malla. din ulusu.

toyqurmaq: ( y <> z ) <> tozqırmaq_ka.

toymaq : todmaq. toymaq_ka. doymaq. (y <> z <> d ) tozmaq_ka. todmaq. 1. bükmək_ka. bökmək_ka. qanmaq. - doyar kimi qõrünmək: todunmaq_ka. - doyuran: todquruqlı_ka. todqurdaçı_ka. todqurçı_ka. - doyurmayan aş: qəvqin aş_ka. - doyurucu: çivqin_ka. - doyurulmuş: todqurmış_ka. - doyumsunmaq: todqurumsınmaq: todqurunmaq_ka. 1. ulınmaq_ka. ulunmaq. usanmaq. bıqmaq. qıvrılmaq.

toyun_ka : tuyun_ka. 1. köyün, elin böyüğü. tanınmış. mö'təməd. 2. kətlərdə su bəkçi, su bəyi.

toyur !. : doyur !. büküt !.

toyuran : doyuran totqurçı. todqurqan. todurqan_ka. totquruqlı: todquruqlı_ka.

toyurmaq: doyurmaq. todqurmaq_ka. bıqtırmaq. tuqurmaq. todurmaq_ka. bıqtırmaq. böqütmək_ka. qandurmaq_ka. - tozqurmadı itimni: doyurmadı itimi.

toyurtmaq : doyurtmaq. totqurtmaq. todqurtmaq_ka.

toz : toz_ka. yaylara sarıtan sırım.

toz : ( z <> r ) 1. tör. 2. toy. bir quş adı.

tozacmaq : toz yüksəlmək. tozmaq. tozarmaq_ka.

tozarmaq_ka : tozacmaq. toz yüksəlmək. tozmaq_ka.

tozıtqan_ka: tozutan. tozqıtan. toz qoparan.

tozıtmaq_ka: tozutmaq. tozqıtmaq.

tozqırmaq_ka: dozqırmaq. 1. tozarmaq. toz qalxar kimi olmaq. 2. ( z <> y ) doyqurmaq. doyurmaq. bıqdırmaq. bezdirmək. - məni yaşamdan doyqurdu.

tozlanmaq : pusarmaq_ka. puslanmaq. pus tutmaq. paslanmaq. sislənmək.

tozmaq_ka : 1. (y <> z <> d ) toymaq_ka. todmaq. doymaq. 2. tozarmaq. toz qoparmaq.

tozutan : tozıtqan_ka.

tozutmaq : tozıtmaq.

tödriç_ka : tötrüç. pasqal. pas. aşqal. zibil. fışqı.

tökəklik : <> tuqaqlıq_ka. süzqəç yapılacaq ağac.

töq toq : tök tox. dəğmə töküş. savaş. - bu tök tox nədir: bu qalmaqal nədir.

töq : tök_ka. 1. saçı çalınmış, tökülmüş baş. saçsız. kəl. keçəl. 2. boynuzsuz heyvan. - tok yılxı: boynuzsuz heyvan.

töqdürmək : tökdürmək. təvşətmək_ka. çərçətmək. - tər tökdürmək: tər təvşətmək.

töqi : töki_ka. darının qabuğu çıxarıldıqtan sonra qalan öz.

töqilmək_ka: döğülmək_ka. dövülmək.

töqluk_ka : tökluk. başın saçsız, heyvanın boynuzsuz qalması. keçəl.

töqlünmək_ka: tökülmək.

töqmə : tökmə. 1. quyma_ka. 2. dəğnək. qamçı. qamıç. bərgə_ka.

töqmək_ka: 1. döğmək. dövmək. çırpıçtırmaq. çıbırtmaq_ka. dövmək. incəltmək. - döğə döğə durmaq. qaqa durmaq_ka. 2. buraxmaq. töləmək_ka. heyvanın tük tökməsi.

töqrə : töğrə. döğrə. yörə. çevrə. mühit. - bu yörə dolanma daha. - pozuq yörə.

töqrəmək. : döqrəmək. döğrəmək. yörgəmək. yörəmək. dolamaq. çevrəmək. qurşamaq.

töqtürmək_ka: döğtürmək.

töqüqlüq_ka. : töküklük. tökülmüş.

töqül : tökül. aqıntı_ka. axıntı. axaj. axarlı. cari. - axıntı sular

töqülmək: tökülmək. qoymaq. - bu ırmaq hara tökülür: qoyur.

töqülmək: tökülmək. yox olmaq. məhv olmaq. - yava eyi qoşulsa, uğur qeyrət tökülər.

töqülüşmək : tökülüşmək. qoyluşmaq_ka. qoyulaşmaq.

töqün_ka : düğün. tükün. dağ. dağlama. nişan.

töqünmək: döğünmək. 1. (peşmançılıq # öğünmək: sevinmək). ögünmək. düşünmək. fikirləşmək. sağınmaq. heyifsinmək. - öküş sevinc bolsa, qatıq öksünür: çox öğünməyin sonu, döğünməkdi. 2. boşalmaq. qotrulmaq_ka. qutrulmaq. qoyulmaq.

töqüntü : töküntü_ka. qavıq_ka. avrıntı. qırıntı. hər bir şeyin xırım xırdası. çart çurt_ka.

töqürgə : tökürgə. xumaru_ka. andıra, savğa. qoya. - buda onun tökürrgəsidi.

töqürgələnmək: tökürgələnmək. xumarulanmaq_ka. mirasçılanmaq. miras aparmaq.

töqüş : ixtlaf. uyuşmazlıq. qaçış_ka.

töqüşqən_ka: döğüşqən. tokuşqan_ka. toxuşqan. toqquşqan. hər zaman çarpışan. qavqacı.

töqüşmək: (töq <> toq ) 1. döğüşmək. toxuşmaq. döğüşmək. toxışmaq. vuruşmaq. çarpışmaq. - qış yay bilə toxuşdi. 2. döğüşmək. - tarıq döğüşmək: xərmən sürmək.

töqüşmək_ka: döğüşmək. töğşəmək. tüğşəmək.

töl : töl_ka döl. 1. doğum, doğma çağı. yavrulama zamanı. 2. yavru. uşaq.

tölə : dölə. <> tula (dölləmək: törəmək. döl buraxmaq). tuxum. bala. uşaq. özəlliklə it çüçüyü.

töləkləşmək: döləkləşmək. yavaşlanmaq_ka. yavşalmaq. yumuşanmq.

töləmək_ka. : tölgəmək. döləmək. dölləmək. quzulamaq.

töləmək_ka: ( ö < > ü ) tüləmək_ka. 1. dölləmək. döl buraxmaq. quzulamaq. balalamaq. 2. buraxmaq. tökmək.

töləv₆ : döləv₆. vergi. birt_ka. verd. maliyat.

tölləmək_ka: dölləmək. törəmək. tüləmək_ka. töləmək. quzulamaq. döl buraxmaq.

tön ! : dön !. ıra !. yıra !. uzaq ol. uzaqlaş.

töndərib çöndərmək: burbamaq_ka. burcutmaq.

töndürmək: döndürmək yandrumaq_ka. yandurmaq_ka.

tönəmək: dönəmək. çönmək. fırlanmaq. təzginmək_ka. tərkinmək.

tönqdərmək_ka: döndərmək. altını üstünə gətirmək.

tönqülmək_ka: ümidini kəsmək. vaz keçmək.

tönqüşmək_ka: 1. dönə dönə baxmaq. 2. üz çevirmək. çəkinmək. . 3. iğrənərək baxmaq. qızmaq.

tönmək_ka : dönmək. təzkinmək_ka. təvaf edmək. çevrilmək. dönmək. tönqmək. töqnmək. döğrülüb qayıtmaq. - evə dön.

tör : tör_ka. 1. törə. evin, odanın ən lyi. ən önəmli yeri, sədri. . 2. toz.

törçütmək : türçitmək_ka. durçutmaq. dirsətmək. başlatmaq. girşitmək. qursatmaq. işə salmaq. bərpa edmək.

törə : törə_ka. 1. məclis. - tuğ törə: qanun məclisi. - törə yoqlandı: yoğlandı, edindi, qurundu. 2. evin önəmli yeri. sədiri.

törəmək: dölləmək: döl buraxmaq.

törətmək_ka: türütmək_ka. törütmək. durutmaq. yaratmaq. düzəltmək. onarmaq. yonqamaq.

törkün : türkün. tərkin. tərnik. tərnək_ka tirkin. millət

törpik_ka : bax > törpü.

törpikü_ka. : bax > törpü.

törpü : törpü. törpik_ka. yonac. yontac. kəsər. oraq. çapqı. rəndə.

törpümək_ka: yontmaq. törpüləmək. qoğralamaq. kərkiləmək. - törpülmək_ka: yontulmaq. törpülənmək. - törpülettirmək: törpitmək_ka. yondurmaq. - buynuz törpütmək. - törpülettirmək: törpitmək_ka. - törpitmək_ka: törpülettirmək.

tört_ka. : sayıda döıt.

törtqül : dört qöşəli. mürəbbə.

törtünc_ka: sayıda dördüncü.

törü : düz. tənik. insaf. həqq. - güc eldən girsə, törü tünlükdən çıxar: zor asdanadan girsə, düz bacadan (pəncərədən) qaçar.

törük : turuq_ka. alıq. aciz. zayıf. - arıq turuq: gəvşək.