Documento

Bulgaristan ve Türkiye'de ulaşım türü bazında GHG emisyon oranları - 2010

Ülke	Birim	Toplam sivil havacılık	Karayolu taşımacılığı	Demiryolu	Toplam deniz ulaşımı	Diğer ulaşım şekilleri
BG	Pay (%)	6,3	85	0,8	4,3	3,7
	Milyon ton CO2 eşdeğeri	0,6	7,5	0,1	0,4	0,3
TR	Pay (%)	11,5	86,2	1,0	5,3	-
	Milyon ton CO2 eşdeğeri	3,5	40,0	0,5	2,4	-

Kaynak: Rakamlarla AB'de Ulaşım – İstatistik El Kitabı, 2013⁷⁹

Buna ek olarak, Türkiye'nin CO2 emisyonlarında yüksek oranda artış kaydedilmiştir: 1990'da 26.0 milyon ton olan bu rakam 2010 yılında 45.6 milyon ton olarak saptanmıştır; Bulgaristan'da ise 2009'dan 2010'a kadar ulaşım kaynaklı CO2 emisyonlarının miktarında düşüş kaydedilmiştir (9.2 milyon tondan 8.7 milyon tona)⁸⁰.

Bulgaristan'da yakıt tüketimi ile ilgili olarak, ulaşım sektöründe toplam nihai petrol ve dizel tüketimi 2.089 ktoe'ye (2011) ulaşmış ve biyoyakıtlar için ise bu rakam 17 ktoe olarak gerçekleşmiştir; Türkiye'de 11.436 ktoe olan toplam nihai petrol ve dizel tüketimindeki Benzin/dizel yağı tüketim miktarı oldukça yüksektir (9535 ktoe), biyoyakıt kullanım oranları ise çok düşüktür: 16 ktoe⁸¹.

Bulgaristan-Türkiye sınırötesi bölgesinde atık sistemlerinin durumu

SÖİ atık yönetimi politikası AB atık önleme politikası hedeflerinin bir devamıdır ve kaynak kullanımının azaltılmasını ve atık hiyerarşisi uygulanmasını amaçlamaktadır
Bununla birlikte, ülke bütçelerindeki mali kaynaklar, sınır bölgesindeki çevre altyapısının ve bağlantılı iklim kaynaklı risklerin önlenmesi ve yönetiminin finansmanı için yetersizdir. Katı atıkların toplanması ve işlenmesi için hâlâ yatırım yapılması gerekmektedir.

Çevre altyapısı sektörünün kilit hedefi, halkın yaşam kalitesinin iyileştirilmesi ve çevrenin makul şekilde kullanılarak korunması için, mali bakımdan sürdürülebilir entegre su ve atık yönetim sistemlerinin oluşturulması suretiyle atık yönetim sistemini optimize etmektir. Aynı zamanda, Ortak Stratejik Çerçevenin (CSF) yönetiminden sorumlu kurumların idari kapasitesinin güçlendirilmesi ve kurumlar arası etkileşimin iyileştirilmesi ve bununla paralel olarak sürdürülebilir davranışların benimsenmesinde tüm vatandaşların eğilimlerinin değiştirilmesi hayati önem taşımaktadır.

Aşağıdaki ülke profillerinde, atık yönetimi konusuyla ilgili olarak çözüme kavuşturulması gereken temel sorunlar hakkında detaylı bilgi vermek üzere Bulgaristan ve Türkiye'deki atık sistemlerinin mevcut durumları tasvir edilmektedir (sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik sektörel strateji geliştirilmesi; atık oluşumunun önlenmesi; depolanan organik atık miktarının azaltılması hedefleriyle birlikte).
Bulgaristan

Avrupa Birliği tarafından 2012 yılında yayımlanan AB Üyesi Ülkelerde atık yönetimi performansına ilişkin değerlendirme raporuna göre, Bulgaristan, atık yönetimi uygulamasında en büyük açığa sahip ülkeler kategorisindedir.

Bulgaristan 2010 yılı için %0 geri dönüşüm bildirdiğinden, 2020 yılına kadar %50 MSW (kentsel katı atık) geri dönüşüm hedefine ulaşmak üzere, 2010'dan 2020'ye kadar geri dönüşüm oranlarında yılda ortalama yüzde beş artış gerçekleştirmesi gerekmektedir. 2000-2010 döneminde bu yıllık ortalama oranını gerçekleştiren bir Avrupa ülkesi bulunmuyor. Kentsel katı atıkların geri dönüşümüne ilişkin Eurostat raporuna ambalaj atıkları dahil edilse dahi, 2020 yılına kadar %50 hedefini gerçekleştirmesi için Bulgaristan'ın istisnai bir çaba göstermesi gerekecektir.

Bununla birlikte, Bulgaristan hükümeti tarafından 2010 yılından sonra atılması muhtemel bazı adımlar, ülkenin geri dönüşüm oranlarının iyileşmesine katkıda bulunacaktır.

Bulgaristan Cumhuriyeti'nin, 2011-2020 dönemi için inşaat ve yıkım atıklarının yönetimine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu Ulusal strateji planının temel hedefleri şunlardır:

• 
  CSF oluşumunun önlenmesi ve miktarının azaltılması;
  
• 
  inşaat sahasında CSF'nin, ekonomik ve teknik yönden müteakip geri dönüşüm ve kullanımından maksimum fayda sağlanacak şekilde selektif bertarafı, ayrı toplanması ve depolanmasının temin edilmesi;
  
• 
  inşaat yıkımı atıklarının geri dönüşümüne ve geri kazanımına ilişkin şartların oluşturulması ve 2008/98/EC sayılı yeni Atık Çerçeve Direktifi çerçevesinde ülke CSF geri dönüşüm oranının 2020'ye kadar %70'e çıkarılması.
  

Kamuoyunda atık konusuna ilişkin çevre sorunları bilinci yeterince gelişmemiştir.

Bu nedenle, Ulusal Atık Yönetimi Programının (2009- 2013) önceliklerinden biri de, çeşitli kampanyalar düzenlemek suretiyle tüm alanlarda atık yönetimine ilişkin halkın farkındalığının artırılmasına yönelik önlemlerin alınmasıdır⁸².

Aşağıda, Bulgaristan'daki atık sisteminin mevcut durumu gösterilmektedir.

İlk önce ulusal düzeyde ambalaj atıklarına ilişkin mevcut veriler sunulmakta, devam eden bölümde ise Bulgaristan'ın atık geri dönüşümünü konu alan kentsel atık sistemi hakkında bilgi verilmektedir.