Doğu Anadolu Bölgesinde Buğdayda Hastalık Yapan Fungal Etmenlerin ve Yayılış Alanlarının Tespiti Üzerine Araştırmalar (1979-1982)

ERZİNCAN KOŞULLLARINDA M9 ELMA ANACI ÜZERİNE AŞILI BAZI ELMA ÇEŞİTLERİNİN VERİM, KALİTE VE OPTİMAL DERİM ZAMANLARININ BELİRLENMESİ

Uzm. Salih KESKİN(¹) Uzm. Gökhan KIZILCI(¹) Uzm. İsmail ESMEK(¹) Uzm. Adnan DOĞAN(¹) Hüseyin VURGUN(¹)

Bu araştırma Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünde 2006-2010 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada, M9 elma anacı üzerine aşılı 12 elma çeşidinin (Vista Bella, Williams Pride, Summer Red, Jerseymac, Royal Gala, Ozark Gold, Red Free, Jonagold, Starking Delicious, Fuji, Grany Smith ve Golden Delicious) verim durumları ve bazı kalite özellikleri ile 4 elma çeşidinin (Jonagold, Royal Gala, Fuji ve Ozark Gold) optimal derim zamanları incelenmiştir.

Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 5 ağaç olacak şekilde kurulmuştur. Denemede elma çeşitlerinin verim durumları (kg/ağaç, kg/ cm²) ve bazı kalite (renk, meyve iriliği, suda çözünür kuru madde miktarı, meyve eti sertliği, titre edilebilir asitlik ve pH) özellikleri saptanmıştır. Belirtilen çeşitlerin optimal derim zamanlarını belirlemek amacıyla tahmini hasat tarihinin bir ay öncesinden itibaren 7’şer gün arayla ağaçlardan alınan meyvelerde meyve eni (mm), meyve boyu (mm), meyve ağırlığı (g), nişasta testi, meyve eti sertliği (lb), SÇKM (%) gibi kriterlere bakılmıştır. Meyve eni ve meyve boyu gelişimlerinin sigmoit bir eğri gösterdiği görülmüştür. Ayrıca elmada hasat kriterlerinden biri olan tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen gün sayısı da belirlenmiştir. Denemede verim ve kalite kriterleri istatistiki analizlere tabi tutulmuştur.

Optimum derim tarihinin belirlenmesi amacıyla yedi gün arayla ağaçlardan alınan meyvelerde meyve eni, meyve boyu, ortalama meyve ağırlığı, renk değerleri, nişasta dağılımı, meyve eti sertliği, suda çözünür kuru madde (SÇKM), titre edilebilir asitlik, ve pH değerleri saptanmıştır. Olgunlaşma döneminde meyve boyutları ve SÇKM değerleri artarken, meyve eti sertliği, titre edilebilir asitlik ve nişasta miktarlarının azaldığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Erzincan koşularında Jonagold çeşidi için Eylül ayının ikinci haftası, Royal Gala çeşidi Ağustos ayının son haftası, Fuji çeşidi için Ekim ayının son haftası ve Ozark Gold çeşidi için ise Ağustos ayının 1. haftası en uygun hasat tarihleri olarak belirlenmiştir.

Araştırmada, erkenci çeşitlerden Willim’s Pride orta erkenci çeşitlerden Ozark Gold, geççi çeşitlerden de Golden Delicious ve Granny Smith çeşitleri yetiştiriciye tavsiye edilebilir nitelikte bulunmuştur.