Doğu Anadolu Bölgesinde Buğdayda Hastalık Yapan Fungal Etmenlerin ve Yayılış Alanlarının Tespiti Üzerine Araştırmalar (1979-1982)

ASMA GENETİK KAYNAKLARI ARAŞTIRMA PROJESİ

İsmail ESMEK(¹) Nalan Nazan KALKAN(¹)

Birol KARADOĞAN(¹) Hüseyin VURGUN(¹)

Hakan Murat ÜNLÜ(¹) Mehmet Hüsrev ÖZ(¹)

Ömer TOHMA(¹) Selahattin ALBAYRAK(¹)

Ülkemiz zengin bir bitkisel çeşitliliğe sahip olup, doğal bitki kaynakları açısından önem taşımaktadır. Son zamanlarda kayda değer çok önemli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen bu zenginlik büyük bir tehdit altındadır. Tarım ve ormancılık, sanayileşme, su kaynaklarının kullanımı gibi uygulamalar doğal habitatlar üzerinde baskı oluşturmaktadır.

Proje, 1994 yılında Doğu Anadolu Meyve-Bağ Genetik Kaynakları Araştırma Projesi adıyla başlamış ve 2006 yılında Program Değerlendirme Toplantıları'nda alınan kararlar gereği Doğu Anadolu Bağ Genetik Kaynakları ismiyle devam etmiş olup 2010 yılında ara sonuç raporu sunulmuştur. 2013 yılı Program Değerlendirme Toplantıları'nda alınan kararlar gereği de Asma Genetik Kaynakları olarak devam etmektedir. Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü'nün sorumluluk alanına giren bölgelerde sahip olduğumuz asma genetik kaynaklarının sürveyi, toplanması, muhafazası, değerlendirilmesi, bilgilerin işlenmesi ve gerektiğinde araştırıcılara sağlanması projenin amacını oluşturmaktadır. Bahsedilen bölgeler içerisinde yayılış gösteren yabani asma türleri ve tipleri, yöresel veya gelişmiş çeşitler ile Erzincan Merkez İlçeye bağlı Bahçeliköy'de bulunan muhafaza bağı projenin materyalini oluşturmaktadır. Rapor döneminde koleksiyon bağında bulunan 47 üzüm tipine 7 üzüm tipi ilave edilmiş olup, koleksiyon bağında toplam 54 adet üzüm tipi mevcuttur. Gümüşhane ilinde yapılan sürvey çalışmaları sonucu 2014 yılında tespit edilen 15 adet üzüm tipinin köklendirme çalışmaları da 2015 yılında tamamlanmış ve 2016 yılı ilkbahar döneminde koleksiyon bağına dikimlerinin yapılması planlanmaktadır. Koleksiyon bağında mevcut olan genotiplerden, ampelografi yapılmasına olanak sağlayan 40 adedinin ampelografik tanımlama çalışmaları, Uluslararası V. Üzüm Islahı Sempozyumu'nda kabul edilen “Minimal Descriptor List for Grapevine Varieties” adıyla yayınlanan ve OIV’nin 39 karakterini kapsayan yöntem kullanılarak yapılmıştır. Toplama, muhafaza ve ampelografi çalışmaları devam etmektedir.