Dövlət və bələdiyyə idarəetməsinin müasir problemləri

8.2. Bələdiyyələrin maliyyəsinin əsasları haqqında Azərbaycan 
          Respublikasının  Qanunu 
 
    Bələdiyyələrin  maliyyəsinin    əsasları    haqqında    Aərbaycan  
Respublikasının  Qanunu  07  dekabr  1999-cu  ildə qəbul  edilmiş  və  aşağıda  
göstərilmiş  tarixlərdə  ona əlavə  və  dəyişikliklər  edilmişdir. 
1.  23  noyabr  2001-ci  il. 
2.  23  aprel  2002-ci  il. 
3.  09  mart  2004-cü  il. 
4.  30  dekabr  2004-cü  il. 
5.  23  oktyabr  2004-cü  il. 
 
           Bu    Qanun    bələdiyyələrin    maliyyəsinin    formalaşması    və    istifadəsinin  
prinsiplərini  , yerli  büdcə  prosesinin  əsaslarını  və  bu sahələrdə  bələdiyyələrin  

---

84 
 
səlahiyyətləri    və    onların    müvafiq    icra    hakimiyyəti    0rqanları    ilə    qarşılıqlı  
münasibətlərini  müəyyən  edir. 
          Bələdiyyələrin    maliyyəsinin    formalaşması    və    istifadəsi    ilə    əlaqədar  
yaranan    münasibətlər    Azərbaycan    Respublikasınıln    Konstitusiyası  ilə,  bu  
qanunla,  “  Bələdiyyələrin    statusu    haqqında  “,  “  Büdcə    sistemləri    haqqında”, 
“ Azərbaycan  Respublikasında  banklar  və  bank  fəaliyyəti  haqqında”  Azərbaycan  
Respublikasının  qanunları  və  digər  normativ  hüquqi  aktları  ilə  tənzimlənir. 
 
           Bələdiyyə  maliyyəsinin  formalaşması  prinsipləri 
           Bələdiyyənin    maliyyə    vəsaitinin    formalaşması    və    istifadəsi  
özünüidarəetmə,  müstəqillik,  aşkarlıq  və  yerli  mənefenin  respublika  mənafeyi  
ilə    uzlaşması    prinsiplərinə    əsaslanır.    Bu    prinsiplərə    uyğun    olaraq    yerli  
özünüidarə  sisteminin  aşağıda  qeyd  olunan  sosial- iqtisadi  istiqamətləri  müəyyən  
edilməlidir. 
1.  İdarəetmədə  hakimiyyət  səviyyələrinin  dəqiq  müəyyənləşdirilməsi. 
2.  Yerli  özünüidarənin  real  maliyyə  zəmanətininolması. 
3.  İqtisadi    inkişafın    tənzimlənməsi    sahəsində    dövlət    və    bələdiyyə  
hakimiyyətlərinin    qarşılıqlı    fəaliyyətinin    proqram  mexanizmlərinin  
qurulması. 
4.  Yerli  əhəmiyyətli  məsələlərin  həllinin  real  mexanizminin  yaradılması. 
5.  Bələdiyyə    iqtisadiyyatını    lazımi    qaydada    stimullaşdırmaq    üçün  
obyektivşəraitin  yaradılması. 
           Göstərilən  istiqamətlərdə  yerli  özünüidarənin  fəaliyyətinin  müstəqilliyinə 
Qanunun    5.2-ci    maddəsi    ilə    təminat    verilir:    “  Azzərbaycan    Respublikasının  
qanunvericilik  və  icra  hakimiyyəti  orqanlarının  bələdiyyələrin  maliyyə-büdcə  
fəaliyyətinə    müdaxiləsinə  ,    qanunla    tutulmuş    hallar    istisna    edilməklə    ,  yol  
verilmir”. 
           Bələdiyyələrin    maliyyə-büdcə    fəaliyyətinin    müstəqilliyinin    əsas  
prinsiplərini  aşağıdakı  şəkildə  göstərmək  olar. 
1.  Yerli  vergi  və  ödənişlərin  müəyyənləşdirilməsi, onon  tərtib,  təsdiq  

---

85 
 
     və  icrasına  nəzarət  etmək  hüququ. 
2.  Yerli  büdcə  vəsaitlərindən  istifadə  edilməsi istiqamətlərini   müstəqil  
müəyyənləşdirmək  hüququ. 
3.  Büdcə  ili  nəticəsində  əmələ  gəlmiş  sərbəst  qalığa  müstəqil  sərəncam  
vermək  hüququ. 
4.  Ayrı-ayrı    dövlət    səlahiyyətlərinin    həyata    keçirilməsi    üçün  
kompensasiya  şəklində  maliyyə  vəsaiti  almaq  hüququ. 
5.  Dövlət  büdcəsindən  dotasiya , subvensiya  almaq  hüququ. 
6.  Minimum  yerli  büdcənin  təmin  edilməsi  hüququ. 
7.  Maliyyə  məsələləri  üzrə  yerli  özünüidarə  orqanlarının  dövlət  himayəsi  
və  məhkəmə  müdafiəsi  hüququ. 
           Bu    zəmanətlər    büdcələrin    sabitliyini,    yerli    əhəmiyyətli    məsələlərin  
icrasını  təmin  edilməsi  məqsədini  güdür. 
 
           Bələdiyyələrin  maliyyə - kredit  və  sığorta  təşkilatları  ilə  qarşılıqlı