CƏNUB TORPAĞINDA
Ağ Diş San-Fransiskoda gəmidən düşdü. O, heyrətə
gəlmişdi. Onun təsəvvüründə Allahın surəti və qüdrəti
birləşmişdi. Hələ heç vaxt ağ dərili adamlar ona bu qədər
ecazkar
görünməmişdilər.
Bunu
San-Fransiskonun
sürüşkən səkiləri ilə addımlayanda hiss etdi. Ətrafda dəri,
kətan komalar əvəzinə nəhəng binalar ucalmışdı. Küçələr
müxtəlif növ təhlükəylə doluydu: uşaq arabaları, karetlər,
maşınlar, faytonlara qoşulmuş böyük atlar... Enli yollarda
qorxunc tramvaylar hərəkət edirdilər. Onlar elə bil,
bərkdən uğuldayır, cingiltili səslər çıxarırdılar. Bu səslər
vaxtilə Ağ Dişin şimal meşələrində rast gəldiyi vəhşi
vaşaqların fınxırtısını xatırladırdı.
Ətrafdakı hər şey nəhənglərdən xəbər verirdi. Bütün
bunların arxasında hökmlü insanın varlığı hiss olunur,
şeylər dünyasına hakimlik edən insanın qüdrəti duyulurdu.
Bu mənzərə Ağ Dişi heyrətə gətirmiş, mütəəssir etmişdi.
O, vahimə içindəydi. Öz məzlumluğunu dərk edən Ağ Diş
elə bil təzədən küçüyə dönmüş, şimal cəngəlliyindən Qrey
Bi- verin düşərgəsinə təzəcə düşmüşdü. Burda nə qədər
downloaded from KitabYurdu.org
255
allah vardı, ilahi! Onları görən Ağ Dişin gözləri alacalandı.
Küçənin səs-küyü onun qulaqlarında guruldayırdı.
Özünü itirmişdi. İlk dəfə hiss etdi ki, indi sahibindən
daha çox asılıdır və Skottun dalınca düşüb onu
addımbaaddım izlədi, allahını gözdən qoymadı.
Şəhərin xatirəsi uzun müddət Ağ Dişin yuxularında
dolaşdı. Elə həmin gün Skott iti zəncirlədi və onu yük
vaqonunun küncündəki çamadanların, yeşiklərin arasında
bağladı. Burada enlikürək, güclü bir allah da vardı. O,
cırıltıyla sandıqları və çamadanları itələyir, vaqona daşıyır,
yükləri bir-birinin üstünə yığır, yaxud da qapının arxasında
duran o biri allahlara tullayırdı. Və burada, bu cəhənnəm
xarabasında Skott Ağ Dişi tərk etdi. Daha doğrusu, Ağ Diş
sahibinin yüklərini görüb izləyənə qədər özünü yalqız hiss
etdi. Yalnız bundan sonra o, Skottun yüklərinin keşiyini
çəkərək arxayınlaşdı.
Bir saatdan sonra Uidon Skott vaqonun yanında
göründü. Enlikürək Allah donquldandı:
- Lap vaxtında gəlmisiniz.. Bu it məni sizin
çamadanlara yaxın buraxmayıb...
Ağ Diş vaqondan düşdü. Onları araba gözləyirdi.
Skotta bir kişiylə qadın yaxınlaşdı. Qadın əl-qolunu açıb
sahibi qucaqladı... Bu, deyəsən düşməndi!.. Uidon Skott
dərhal ondan aralanıb hiddətdən dəlilik edən, mırıldayan
downloaded from KitabYurdu.org
256
Ağ Dişi tutdu.
- Qorxma, ana! - Skott dedi və Ağ Dişi sakitləşdirməyə
çalışaraq əlavə etdi. - Elə bilir siz mənə, nəsə xətər
yetirmək istəyirsiniz. Bunu etməyə isə icazə verilmir!
Qorxma, anacan, qorxma! O, tezliklə hər şeyi başa
düşəcək.
Qorxudan rəngi-rufu ağaran missis Skott güldü.
- Demək, belə çıxır ki, mən öz oğlumla itin yanında
görüşüb söhbət edə bilməyəcəyəm, hə?..
Qadın Ağ Dişə baxdı. İt mırıldanır, tüklərini qabardır,
qadından gözünü çəkmirdi.
Skott dedi:
- Tezliklə başa düşəcək! Özünüz görəcəksiniz,
mütləq...
Sonra sahib Ağ Dişlə mülayim-mülayim danışmağa
başladı, onu sakitləşdirəndən sonra ciddi tərzdə dilləndi:
- Sənə dedim ki, otur! Uzan!
Bu sözlər Ağ Dişə tanış idi. Buna görə də əmrə
könülsüz tabe oldu.
- Hə, anacan!
Skott gözlərini Ağ Dişdən çəkməyərək əlini uzatdı.
Sonra yenə itə əmr etdi:
- Uzan!
Ağ Diş tüklərini pırpızlaşdırdı, qalxdı, dərhal yerinə
downloaded from KitabYurdu.org
257
oturdu.
O,
naməlum
allahların
düşmənçilik
hərəkətlərindən gözlərini çəkmədi. Buna baxmayaraq, nə
sahibini qucaqlayan qadın, nə də kişi ona heç bir xətər
gətirmədilər. Naməlum adamlar və Skott şeyləri arabaya
qoydular, özləri də orada oturdular. Ağ Diş də onların
dalınca yüyürməyə başladı.
Ağ Diş hərdənbir atlara yanaşıb sanki xəbərdarlıq
etmək istəyirdi ki, o, atların sürətlə apardığı Allaha xətər
toxunmasına yol verməyəcək.
Bir azdan fayton daş darvazadan içəri girdi və sıx qoz
ağaclarıyla əhatə olunmuş xiyabanla irəlilədi. Xiyabanın
hər tərəfi çəmənlik idi və adda-budda palıd ağacları
görünürdü. Qayçılanmış yaşıl otlağın üstünə günəşdən
yanmış qızılı-çəhrayı zolaq düşmüşdü. Bir az irəlidə isə
yamyaşıl təpələr vardı, xiyabanın qurtaracağında alçaq
təpəliyin üstündə üzün aynabəndi və çoxlu pəncərəsi olan
ev görünürdü.
Bütün bunlara yaxşıca tamaşa etməyə ağ Diş macal
tapmadı. Araba xiyabana daxil olan kimi onun üstünə
hiddətlənmiş, qəzəbdən gözləri qızmış bir çoban iti cumdu.
Bütün tüklərini qabartmış Ağ Diş təmkinlə, sakit-sakit
sarsıdıcı zərbə endirməyə hazırlaşdı. Lakin tutaşma baş
vermədi. Ağ Diş yarı yolda dayandı. Elə bil qurumuşdu,
sonra çömbəldi. O, bircə dəqiqə bundan əvvəl
downloaded from KitabYurdu.org
258
ayaqlarından vurub yıxmaq istədiyi itdən necə olur-olsun
uzaqda qalmağa çalışdı. Bu, dişi it idi və Ağ Dişin cinsinə
mənsub olanların qaydasına görə dişilərə hücum et-
mirdilər. Dişi itə hücum etmək Ağ Diş üçün öz instinktinin
hökmü əleyhinə getmək idi. Amma dişi itə instinkt tamam
başqa şey deyirdi. Çoban iti şimal çöllərindən qeyri-
ixtiyari qorxurdu. Xüsusilə Ağ Diş kimi şimal itlərini
görəndə vahimələnirdi. Ağ Diş çoban iti üçün canavar idi,
ona düşmən idi. Və bu düşmən canavar hələ uzaq-uzaq za-
manlarda onun əcdadlarının xılını məhv etmişdi. Buna
görə də çoban iti Ağ Dişin üstünə şığıdı. Canavar balası
könülsüz mırıldadı. Çiynində kəskin diş yarası hiss edib
zingildədi. Amma çoban itini dişləmədi. Təşvişlə geri
sıçrayıb itin böyrünə keçməyə çalışdı. Ancaq bütün
cəhdləri əbəs idi - çoban iti ona yol vermirdi.
Arabada oturmuş yad adamlardan biri çığırdı:
- Hey, Kolli, gəl bura!
Uidon Skott güldü, dedi:
- Eybi yoxdu, ata. Qoy Ağ Dişə dərs olsun. O, hələ
burada çox şey öyrənəcək. Qoy elə, bəri başdan öyrənsin.
İşin olmasın, birtəhər keçinər.
Araba aralandı. Kolli isə hələ də Ağ Dişin qabağını
kəsmişdi. Canavar balası onu ötüb qaçmağa çalışdı. O,
yoldan dönüb otluğa cumdu, çoban iti isə bu biri tərəfdən
downloaded from KitabYurdu.org
259
qaçdı. Ağ Diş yenə onun cənginə keçdi.
Canavar balası geri dönüb o biri otluğun içinə girdi,
amma bu da mümkün olmadı. Ev iti onun qabağını
kəsmişdi. Araba isə canavar balasının sahibini, Allahını
aparırdı. Ağ Diş arabanın ağaclıqlar arasında yavaş-yavaş
gözdən itdiyini gördü. O, çıxılmaz vəziyyətdə idi. Çoban
iti əl çəkmirdi. Bu vaxt Ağ Diş ona tərəf döndü. Köhnə
fəndlərini işlədib, əvvəlcə itin çiynindən, sonra
ayaqlarından vurub yıxdı. Çoban iti o qədər bərk qaçırdı
ki, Ağ Dişin zərbəsi onu kəllə-mayallaq aşırıb bir neçə dəfə
yerdə fırlatdı. İt dırnaqları ilə yerdən yapışıb dayanmağa
çalışır, ucadan zingildəyirdi. O, təhqir olunmuş
qürurundan hiddətlənmişdi.
Ağ Diş daha gözləmədi. Yol açıq idi və ona da elə bu
lazım idi. Çoban iti isə vəngildəyə-vəngildəyə onun
dalınca yüyürdü. Ağ Diş sürətlə qaçırdı. Çoban iti ona çata
bilməzdi. O, hürə-hürə, haray-həşir sala-sala qaçır, bütün
gücünü yığıb sıçramağa hazırlaşırdı. Ağ Diş isə sakitcə,
arxayınçılıqla qaçırdı.
Evə gəlib çatanda Ağ Diş sahibinin faytondan
düşdüyünü gördü. Canavar balası evin girəcəyində
dayandı. Bu vaxt ona hücum ediləcəyini başa düşdü. Onun
üstünə şotland köpəyi şığıdı. Ağ Diş ona yaxşıca dərs
vermək üçün hazırlaşmağa çalışdı. Lakin gec idi.
downloaded from KitabYurdu.org
260
Şotland köpəyi yetişmişdi. Köpək yandan Ağ Dişin
üstünə cumdu. Bu gözlənilməz zərbədən Ağ Diş şar kimi
yerdə diyirləndi. Amma ayağa duranda onun görkəmindən
cin yağırdı, qulaqlarını başına sıxmışdı, dodaqlarım və
bumunu qəzəblə əsdirirdi o, az qala dişlərini şotland
köpəyinin boğazına batıracaqdı.
Sahib köməyə yeridi. Amma o çatana kimi Kolli özünü
yetirmişdi. Çoban iti şotland köpəyinin ölümcül
yaralanmasına imkan vermədi. Kolli qasırğa kimi canavar
balasının üstünə cumdu. Şimal cəngəlliyindən gəlmiş bu
qonağa çoban itində nifrət oyanmışdı. Onun təhqir
olunmuş ləyaqəti və ədavətli kini bu nifrəti yalnız
alışdırmışdı. Cəngəllikdən gəlmiş qonaq bic idi, çevik
fəndlərlə onu ötüb keçmiş, hələ bir Kollini yerə də
sərmişdi. Buna görə də, Ağ Diş şotland köpəyinin işini
bitirmək istəyəndə Kolli onun üstünə şığıdı və ikinci dəfə
onun ayağından dişdəm götürdü.
Bu vaxt hadisə yerinə çatan Skott Ağ Dişi tutdu, atası
isə itləri geri çağırdı.
Skott Ağ Dişi sakitləşdirə-sakitləşdirə donquldandı:
- Arktikadan gəlmiş bu bədbəxt canavara yaxşı qəbul
düzəldiblər burda. Ömründə cəmi bir dəfə onun
ayaqlarından vurublar. Burda isə bu bir dəqiqənin içində
iki dəfə yazığı kələ-mayallaq aşırıblar. Daha sözüm
downloaded from KitabYurdu.org
261
yoxdur.
Araba çıxıb getdi. Evdən naməlum allahlar çıxdılar.
Onlardan bəzisi sahibdən bir az aralı durmuşdu. Amma iki
qadın yaxın gəlib Skottu qucaqladı. Ağ Diş bu düşmənçilik
hərəkətinə yavaş-yavaş, tədricən öyrəşməyə başladı.
Çünki bu hərəkətlər sahibinə heç bir xəta gətirmirdi,
allahların ifadə etdikləri sözlərdə isə təhlükə hiss olunmur-
du. Naməlum adamlar Ağ Dişə də yanaşmaq istədilər.
Ancaq canavar balası mırıldadı, Skott isə adamları
xəbərdar etdi. Ağ Diş öz sahibinin ayaqlarına qısıldı, Skott
onun başını nəvazişlə tumarlayaraq sakitləşdirdi.
Şotland köpəyi əmr eşitdi:
- Dik! Gəl yerinə görüm!
Köpək pilləkənləri qalxıb aynabənddə uzandı, amma
hürməyindən qalmayıb gözünü qonaqdan çəkmədi. Qadın
allahlardan biri Kol- Iinin boynunu qucaqlayıb onu
oxşamağa başladı. Amma Kolli heç cür sakit olmurdu,
canavarın gəlişinə həyəcanlanmışdı. O mırıldayır, dişlərini
qıcırdırdı. Kolliyə elə gəlirdi ki, canavar balasını it cinsinin
içinə buraxan allahlar böyük səhv etmişlər.
Allahların hamısı aynabəndə qalxdılar. Canavar balası
sahibini bir addım belə gözdən qoymurdu. Dik yenə
mırıldandı. Ağ Diş də tüklərini qabardıb cavab səsi
çıxartdı.
downloaded from KitabYurdu.org
262
- Kollini evə aparın, - deyə Skottun atası dilləndi. - Bu
ikisi isə qoy boğuşsun. Boğuşandan sonra barışıb dost
olarlar.
Skott güldü, dedi:
- Onda, dostluğunu Dikə sübut etmək üçün Ağ Diş
onun yasında mərsiyəçi rolunu oynamalı olacaq...
Ata tərəddüdlə əvvəlcə Ağ Dişə, sonra Dikə, daha sonra
isə oğluna baxdı.
- Deyirsən yəni...
Skott başını tərpətdi.
- Düz deyirəm. Sizin it bir-iki dəqiqəyə məhv olacaq...
Skott Ağ Dişə döndü:
- Gedək, gəl gedək, zavallı canavar! Görünür, evə
Kollinin yerinə səni aparmalı olacağıq...
Canavar balası ehtiyatla pilləkənləri qalxdı və
aynabəndə daxil oldu. O, quyruğunu qaldırmışdı, gözlərini
isə Dikdən çəkmirdi, eyni zamanda evdə qarşılaşa biləcəyi
gözlənilməz təhlükəyə də hazır durmuşdu. Amma evə
girəndə heç bir hadisə baş vermədi.
Otağın künclərini diqqətlə yoxladı, təhlükə olub-
olmadığına göz yetirdi. Sonra razılıqla mırıldanıb
sahibinin ayaqları yanında uzandı. O, hər şeyə diqqət
yetirir, ətrafdakı hadisələri izləyirdi. Ona elə gəlirdi ki, bu
tələnin içində, hardasa böyük bir dəhşət gizlənib və o,
downloaded from KitabYurdu.org
263
həmin dəhşətlə hər an döyüşə girişməyə hazır idi.
3
Yüklə Dostları ilə paylaş: |