Entelektüel Varlık: Değer yaratan bilgi (lisanslı patentler, uygulanan know-how)
Entelektüel Mülkiyet: Yasal sahiplik taşıyan bilgi, (patentler, ticari marka, telif hakkı, ticari sırlar)
Entelektüel Sermaye: Değer yaratma potansiyeli olan bilgi. (çalışanlarda, süreçlerde ve müşterilerde vücut bulan fikirler.)
Veriler enformasyonu oluştururken, enformasyonun bilinçli tüketimi ve kullanımı bilgiyi meydana getirir. Tanımsal olarak, entelektüel sermaye işletme örgütü için değerli olan bir şeye dönüştürülen bilgiyi temsil eder. Bu dinamik bilgi dönüşümü sürecini olanaklı kılan ana etkenler insanlar, teknolojiler ve işletme örgütünün yapısıdır.
Entelektüel sermaye veri, enformasyon ve bilgi arasındaki ayrımlar bir yana bırakıldığında yalnızca iki biçim alır. Bunlardan birincisi yarı kalıcı bilgi bütünü, yani bir görev, kişi ya da kuruluşun çevresinde gelişen uzmanlıktır. Bu tür uzmanlık alanları, iletişim ya da liderlik becerileri, şirketi tercih eden müşterilerin gerçekte neye para ödediklerini ve bunun nasıl fiyatlandırılması gerektiğini (değer teklifi) bilmek, bir kuruluşun proseslerine, değerlerine ve kültürüne aşinalık olabilir. Bilgi varlıklarının ikinci türü olguları, verileri, enformasyonu önünüze getirerek ya da uzmanlığı ve buna eklenen unsurları bunlara gerek duyan kişilere gerek duydukları anda ulaştırarak bilgi bütününü çoğaltan araçlardır. (Steward, 1997)
Entelektüel sermaye, bilânçoda görünmeyen varlıkları kapsar. Ölçülmeyeni ölçer. Kişiler, fikirler ve bilgi arasındaki ilişkileri ortaya koymak için yapılan bir araştırmadır. Bu nedenle entelektüel sermaye tek bir şey ya da tek bir hedef değil, ilişkilere yönelik bir konudur. (Edvinsson, 1997)21
Günümüzde bir örgütün geleceği bilgiyi yaratabilmesine, ona hakim olabilmesine onu elde edebilmesine ve kullanabilmesine bağlıdır. Bilgi yönetimi, bir örgütün kendi performansını desteklemek ve geliştirmek için bilgiyi yarattığı, hakim olduğu, edindiği ve onu kullandığı süreçtir. Bilgi yönetimi, bir örgütün kendi entelektüel sermayesini arttırabileceği aktif veya proaktif bir süreçtir. Entelektüel sermaye çoğunlukla örgüt için değere sahip bilgi olarak tanımlanır ve birkaç şekilde ortaya çıkar: beşeri sermaye, yapısal sermaye ve müşteri sermayesi. Beşeri sermaye kavramı, örgüt içindeki bireylerce sahip olunan yetenekler, bilgi ve hünerleri kapsar. Entelektüel sermaye, bireyin bir parçasıdır, sahibi bireydir. Yapısal sermaye iş süreçlerini, bilgi sistemlerini, iş yapma yöntemlerini, ticari markaları, ticari sırları, tescilli projeleri, telif haklarını ve örgütün patentlerini kapsar, sahibi örgütün kendisidir, çalışanların ayrılması durumunda dahi örgüt tarafından örgütte alıkonur.
Müşteri sermayesi ise örgütün sahip olduğu müşterileri ile ilişkisine atfedilen değerdir. Bu sermaye ürün ve hizmetlere dönük müşteri sadakatini, farklı müşteri gruplarının satın alma modellerini, müşteriye hizmet ününü, finansal veya diğer müşteri verilerini kapsayabilir. Entelektüel sermayenin önemi, özellikle bio-teknoloji, bilgisayar yazılım hizmetleri, danışmanlık ve çok sayıdaki diğer alanlarda temel varlıklarının soyut olduğu firmaların sayısındaki artışta görünür. Entelektüel sermaye firmanın varlığıdır, çoğunlukla bilançoda görünmeyen soyut varlıkları simgeler. Entelektüel sermaye yönetimi, bilanço dışı değerlerin yönetimini kapsar, ölçülemezleri ölçer, bireyler, fikirler ve bilgi arasındaki ilişkileri araştırır.
Dostları ilə paylaş: |