Dr. Mustafa Kemal akgül mpm (Grup Yönetmeni) Cengiz aydin milli Kütüphane Neziha Çarkit meb cemal gemci cymsoft aysim hançer kızılay Kemal karakoçak kamuBİb yk temsilcisi Burçin ÖKSÜz software ag ersin Tufan yalvaç Maliye Bakanlığı

Bilgi tabanlı uzman sistemlerin yapısı

Gerçek hayatta karşılaşılan problemler, problemde yer alan parametre sayısına bağlı olarak arama uzayını eksponensiyel olarak genişletme karakteristiğini gösterirler. Bilinen eski teknikler bu tip problemlerin çözümünde yetersiz kaldığından dolayı, yeni bir yaklaşım ihtiyacı doğmuştur. Bu yeni yaklaşım tarama (search) yerine, bir bilimin bir dalındaki bilgiyi kullanma veya işleme özelliğini temel almıştır. Bu yeni yaklaşım ise, uzman sistemler ve bilgi mühendisliği bilim dallarının oluşmasını sağlamıştır.

Bir “uzman sistem” gerçekler ve sezgisel yöntemler şeklinde insanların bilim bilgisini temsil eden ve problemleri çözmek için çıkarım yöntemleri ve bilgi kullanan akıllı bir bilgisayar programıdır. Bu problemlerin çözümleri belli bir uzman bilgisi gerektirecek kadar güçtür. Problemlerin çözümüne geçmek için gerekli bilgi ve kullanılan çıkarım yöntemleri belli bir alanda en iyi uygulamacıların uzmanlık modeli olarak düşünülebilir.

Bir uzman sistem;

• 
  Bilgi bankası,
  
• 
  Kural yorumlayıcısı,
  
• 
  Problemle ilgili tarihi kayıtları ve probleme girdi olan veriyi saklayan ve bellekte tutulmasına yardımcı olan global bir veritabanından oluşur.
  

Geliştirme, problem çözme ve öğretim modlarında çalışabilen bir uzman sistemin kullanımını kolaylaştırmak için doğal bir dilde arayüze sahip olması istenir. Bu yüzden menü ve grafik arayüzleri sıkça kullanılır. Bazı gelişmiş uzman sistemlere bir açıklama ve yardım modülü de sistemin kullanımı ve yöntemleri ile ilgili ortaya çıkabilecek soruların cevaplarını kullanıcıya açıklamak için eklenmektedir.

Bir uzman sistem birkaç önemli konuda geleneksel bilgisayar programına göre farklılık gösterir. Bir uzman sistemde, problemin genel bilgisi (bilgi bankasını oluşturan kurallar) ile probleme girdi olarak alınan veri ve genel bilginin probleme uygulanmasını sağlayan yöntemler (kural yorumlayıcısı) arasında açık bir ayrım bulunmaktadır. Geleneksel bir bilgisayar programında, problemle ilgili bilgi ve bu bilgiyi kullanan yöntemler iç içe geçmiştir; bu yüzden program üzerinde değişiklik yapmak güçtür. Bir uzman sistemde, programın kendisi sadece bir yorumlayıcıdır ve ideal olarak sistem bilgi bankasına kuralları ekleyerek veya çıkararak değiştirebilir.