Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı
Yüklə 8,05 Mb.
|
| 47.Yezd Bölge Valiliği
استان يزد Merkezi: Yezd
Yezd’in, İskender zamanında bina edildiği rivayet edilir. İskender’e karşı çıkanlar tutuklanarak, bugün Fars olarak adlandırılan İstahr bölgesine getirildiler. Yezd nahiyesine geldiklerinde, zindana atıldılar. İskender bölgeyi terk ettikten sonra, zindan muhafızları mahpusları serbest bırakarak, Yezd’i imar ettirdiler. Bazı tarihçiler, bu kenti Behram-Gor’un babası Sasani Şahı I.Yerdigerd’e nispet eder. Yezd kelimesi, “Yezdân” ve “İzed” kelimelerinden türemiştir. Yezd; pak, temiz, mukaddes, ferhunde/ uğurlu, kutsal anlamındadır. Tanrı’nın kenti, kutsal kent demektir. (Mehr’üz-Zaman Novbân, Veche Tesmiye Şehrhâ ve RusTahâ-yı İran, s.27) Yezd halkı Şia/ Duvazdeh İmam (Oniki İmam/ Caferi) mezhebindendir. Öte yandan Zerdüşt ve Yahudi gibi azınlıklar kadim tarihten beri burada oturmaktadır. Bölge halkı Farsça’yı Yezd lehçesi ile konuşur. Zerdüştler, DeRi Farsçası konuşmaktadır. DeRi Farsçası, kadim Farsça olup, Arapça ve diğer dillerin tesirinden uzak kalmıştır. Yezd Bölge Valiliği’nde bugün yaklaşık 15-20 bin civarında Zerdüşt dini mensubu bulunmaktadır. Tahran ve İran’ın diğer bölgelerinde de Zerdüştler vardır. Resmi rakamlar düşük olsa da, bu dine inananların sayısının çok daha fazla olduğu ifade edilmektedir. Zerdüşt’ün yolunu takip edenlerin sayısının milyondan fazla olduğu, ancak inançlarını gizledikleri iddia edilmektedir. Öte yandan Yezd kentinin güneyinde Zerdüşt dinine mensup bir Azerbaycan kolonisi mevcuttur. Bunlar bölgede oturan Rahimlular olmalıdır. Rahimlular, Türk olma özelliklerini yitirmiştir. İçlerinde Zerdüşt dinini kabul edenler de bulunmaktadır. Sadece sorulduğunda, “Biz Türküz” derler. Rahimlulardan bir grup, Urumiye civarında oturmaktadır. Günümüzde bunların Yezd’te oturan Rahimlularla herhangi bir bağları kalmamıştır. Zerdüşt “Muğ, Mubed ve Mubedân-ı Mubedleri”, kendilerini “AzeRi” olarak nitelemektedir. (Coğrafya-yı Kâmil-i İran, 2.cilt, s.1349) * Işılay Bülteni Yezd Üniversitesi’nde okuyan Türk öğrencilerin yayın organı olan, Türkçe-Farsça iki dilde basılan ‘Işılay’ bülteninin ikinci sayısının basımı, Üniversite Rektörü Dr.Mîbedî tarafından durduruldu. Derginin Yayın Müdürü VaHid AsgaRi, bundan böyle derginin taslağını hazırlayıp, kültür müdürlüğüne teslim edecek, ‘Olur’ verilmesi halinde baskıya verilecektir. Şimdiye kadar Işılay bülteninin dördüncü sayısı, Ana Yurdu bülteninin ise 11. sayıyı yayınlandı. Ülkenin muhtelif bölge valiliklerinde bulunan üniversitelerde eğitim gören Türk öğrenciler, kültürel amaçlı çok sayıda Türkçe dergi çıkartmaktaydı. Son dönemde bu dergiler üzerinde baskıların yoğunlaştığı iddia edilmektedir. Çeşitli üniversitelerde yayınlanan Türkçe dergilerin yayın imtiyaz hakları iptal edilmiş, basımları durdurulmuştur. İran’ın muhtelif üniversitelerinde yayınlanan ve akıbetleri meçhul olan Türkçe dergiler şunlardır:
(http://http://kerman-tr.blogspot.com, 28 Şubat 2009; http://www.yazdoranjelari.blogfa.com, 03 Ocak 2009) * Halac/ Xәlәc Dergisi Yezd Üniversitesi’nde okuyan Türk öğrencilerce çıkarılan ‘Halac/ Xәlәc’ dergisinin yaygın şekilde dağıtılması, ayrıca ‘Mîsâk’ dergisinin yayın hayatına girmesi üniversite yönetimini rahatsız ettiği belirtiliyor. Dergiyi çıkaran öğrenciler, Pan-Türkizm ve Türk öğrencilerin beynini yıkamakla suçlanıyor. Buna mukabil derginin faalleri, kendilerine yönelik Pan-Türkist ve beyin yıkama suçlamalarını reddederek, yayınlarının kültürel amaçlı olduğunu savunuyorlar. Ancak öğrencilerin sitelerine tedbir konulduğu belirtiliyor.(http://kerman-tr.blogspot.com, 03 Aralık 2006; http://www.yazdoranjelari.blogfa.com, 03 Ocak 2009) Yüklə 8,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|