Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı
Yüklə 8,05 Mb.
|
| (Merkezî, Zencan ve Kum/ Qum Bölge Valilikleri)
Merkezî ve Kum bölge valiliklerindeki aşiretlerin büyük bölümü, İran’ın diğer bölgelerinden buraya gelip yerleşmiştir. Bu valiliklerdeki aşiretlerin Ş. 1363/ 1984 yılındaki nüfusu üç bin ailedir. Bunlardan iki bin kişi yerleşik hayata geçmiştir. Kalanlar çadırda oturmakta ve göçe devam etmektedir. Şahseven Bağdadî ili, Azerbaycan Şahsevenleri’ndendir. Azerbaycan’dan alınıp Kum ve Save’ye yerleştirildiler. Bağdadî Şahsevenleri, “Şahseven Bağdadî” adı ile tanınmaktadır. Dilleri Şahseven Türkçesi’dir. Nadir Şah Afşar zamanında Mugan Çayırlığı’nda oturan Şahseven Bağdadî ilinden 12 bin aile, Kasım Ali Han ve kardeşi Karabeg Han liderliğinde batı sınırlarının korunması amacıyla hudut bölgesine sevkedildi. Daha sonra Kerim Han Zend’in desturu ile Şiraz’a göçürüldüler. Kerim Han’ın ölümünün ardından Deşt-i Muğan/ Mugan Çayırlığı’na geri dönmek istediler. Ancak Ağa Muhammed Han Kacar buna izin vermedi. Zencan mıntıkasına gelmelerine ses çıkarılmadı. Bu bölge Şahsevenleri Kazvin çevresi, Hemedan ve Save arasında göçü sürdürmektedir. Yaylak ve kışlaklarının yerleri ve sınırları Nasreddin Şah Kacar zamanında belirlenmiştir. Nasrullah Mustovfi tarafından hazırlanan ferman, Nasreddin Şah’ın mührünü taşımaktadır.
Lek Aşireti Tire/ Cemaatleri:
Şahseven Bağdadî ilinin Ş. 1299/ 1920 yılındaki nüfusu 8.820 hane, Ş. 1311/ 1932 yılında 10 bin hane olarak tahmin edilmiştir. Dr.Ataullah Hasani, Şehid Behişti Üniversitesi’nde 19 İsfend 1382/ 2003 tarihinde “SAbıga Tarihî-İctİmaî Îl-i Şahseven Bağdadî der-İran ve MeMalik-i Hemcivâr” konulu söyleşisinde, Şahseven Bağdadî ili hakkında şu bilgileri vermiştir: Şahseven Bağdadî ili; Lek (Türk’tür) ve Arıhlu olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bu il, 29 tayfa/ aşiret ve 220 cemaattan oluşmaktadır. Nadir Şah tarafından H/K. 1145-1146/ 1732-1733 tarihinde Kerkük civarından Horasan’a göçürülmüştür. Irak’tan gelmelerinden ötürü “Bağdadî” adını almıştır. İran’ın kuzeydoğusuna gelen il, Nadir Şah’ın H/K. 1160/ 1747 yılında ölümünden sonra Fars mıntıkasına göç ettiler. Kacar saltanatının ilk yıllarında Save, Kazvin, Hemedan ve Tahran etrafına yerleştiler. Öte yandan Haregân dağının bir bölümü bu ilin yerleşmesi için resmen iskân mahallî olarak tahsis edildi. Save, Tefriş, Kum, Hemedan, Melayir, Zencan, Kazvin, Kerec, Şehriyar, Veramin Tahran ve Kürdistan ile Kirmanşah’ın bazı bölgeleri Şahseven Bağdâdî ilinin yerleşim mıntıkasıdır. (http://bicar-qorve-az.blogspot.com/)
A.Kasımlı Tireleri: -Çırağlı, -Yeynallı, -Seyidler, -Kerimli, -Cöngehur, -Şehbendli, -Genberli/ Kanberli, -Seferli, -Gurbankulu, -Mutafalı, -Esved, -Hacılı, -Caferli, -Alamerdeşli, -Esgerli/ Memmedli B.Kara-Koyunlu C.İnanlu/ İnallu/ Eynallu Tireleri: -Yengicek, -Gökber D.Garelu/ Garalı E.Hıdırlı F.Hüseyinhanlı Tireleri: -Mehdili -Ni’metlu, -Rahşan, -Elburz G.Kurunlu
A.Sulduz
Tireleri: -Baratlı, -Kara-Memmedli, -Hılhovlu, -Paşalar, -Kara-Hasanli B.Döger/ Döğer C.Garib-Lekileki D.Hasanli E.Medihli F.Mihrablı G.Zülfü
A.Kelvend B.Şıhlıgulu Tireleri: -Hanlıg, -İlyat/ İliyat, -Ra’yet (Raiyyet) C.Buzlarkulu Tireleri: - İranşahlı, -Bayatlı D.Celallıkulu Tireleri: -Peşeli, -Doluhanlı, -Bitmeli E.Memmedlikulu Tireleri:- Emirli, -Velili, -Tahmasblı F.Zeğalkulu Tireleri: -Leleli, -Akca-Koyunlu, -Dört-Gaynaklı, -Hüdaverdili, -Körkör G.İskenderkulu H.Borçalıkulu I.Musalıkulu
A.Köseler Tireleri: -Alikörlü, -Alibeyli, -Ali-Hüsenli, -Garabeyli, -İsmayıllı, -Sirnavlı, -Mutulu, -Şah-Hüsenli, -Nezerli, -Ferruh, -Hüdâverenli, -Atahanlı, -Türkmen, -Gafarlı, -Abaselli, -Budağlı, -Kerli B.Yarcanlı Tireleri: -Valı, -Valmanlı, -Yeke-Garaca, -Mansırlı/ Mansurlu, -Ağca-Koyunlu, -Göydağlı C.Deller
Tireleri: -Aga-Mirzeli/ Ağa-Mirzalı, -Azizli, -Şövketli, -Agayarlı/ Ağayarlı, -NîkNam D.Ali-Gurutlu E.Satılı F.Gutulu
G.Ak-Koyunlu H.Hagcanlı/ Haggıcanlı I.Ahmedli
A.Yaramışlı B.Çelebli C.Vestelu D.Dövletmend E.Elceli
Tireleri: -Velili, -Hamzalı, -Hırdayamahlı F.Beyişlu/ Bekişlu/ Bekeşlu G.Bahadınlı
Yüklə 8,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|