Cezayirbaşı: Şah’ın muhafızlarının komutanı.
cezire: Ada. Çoğulu→ CeZair/ Cezayir.
Coğatı: Miyanduab kenti. (Batı Azerbaycan BV)
Cündi-Şapur: İmparator Justinyanus Atina Akademisi’ni kapatmıştı. Roma Okulu ise, mezhep ihtilaflarından ötürü dağıldı. Doğu Roma’dan kaçan pagan Yeni Platon/ Eflâtuncu (M. Ö. 427-347) filozoflar ve Nasturiler İran’a gelip, Kisrâ Hüsrev Enuşirvan (531-579) ve ünlü veziri Buzercûmehr’in hizmetine girdiler. Huzistan’da Cündi-Şapur Tıp ve Felsefe Okulu açıldı.
Sasani Şahı Erdeşir/ ArdiŞir-i Babekan devrine (223-241) ait çeşitli dillerdeki eserlerin çevirisi yapıldı. Aristo/ Aristoteles’in (M. Ö. 348-322) Yunanca eserleri ile Sanskritçe olan Kelile ve Dimne başta olmak üzere Farsça’ya çevrildi. Okul, Araplar’ın İran topraklarına girişine kadar yaşadı. Bu okulda ilmî hâkimiyet Nasturi/ Süryanilerde idi. I.Şapur (241-271), buraya Rum esirleri yerleştirerek Grek ilminin gelişmesini sağladı. Hüsrev Enuşirvan zamanında buraya bir hastane eklendi. Böylece tıp ilmini öğretmekle de şöhret buldu. Daha sonra Hindli hekimlerin katılmasıyla tıp eğitimi büyük bir gelişme gösterdi. Eğitim dili Süryanİce olmakla birlikte eski Pars dili de kullanıldı. Müslümanların İran topraklarına girmesi ile Cündi-Şapur Akademisi kapanmıştır. (636-Kadisiye) Bağdat kurulduktan sonra Cündi-Şapur Akademisi’nin ardılları buraya katıldı. Cündi Şapur harabeleri, Huzistan’da Ahvaz iline bağlı Dizful ilçesindedir. Cündi Şapur, “Şapur’un sayfiyesi” demektir.
Dostları ilə paylaş: |
