*Vámbéry, Teke ili aşiret ve cemaatleri ile ilgili verdiği bilgilerin yetersiz olduğunu kaydetmiştir.
“Tarih-i SiyaSi ve İctİmaî Türkmenhâ/ Türkmenlerin Sosyal ve SiyaSi Tarihi” isimli kitabın yazarı Emin Gülî’ye göre, Teke İl/ Ulusunun aşiret ve cemaatları:
A.Toktamış aşireti: -Beg ve -Vekil olmak üzere iki cemaate ayrılır.
Beg cemaatı obaları:
-Gökçe: -Sarı-Gökçe ve -Gara-Gökçe olmak üzere ikiye ayrılır.
-Taymas: -Muçuk
-Amanşah/ Amanşa: -Kalu, -Süng, -Acırbaş (Agrıbaş)
-Şar: -Yakup, -Şar
-Goñur: -Kara-Goñur/ Karagoñur, -Ak-Goñur/ Akgoñur
Vekil cemaatı obaları: -Ak-Vekil/ Akvekil ve -Gara-Vekil/ Garavekil olmak üzere ikiye ayrılır.
Ak-Vekil: -Şaşın, -Gara-Yusuf, -Kazı, -Kandışık, -Garaburmaç ve -Şarun
Gara-Vekil: -Arık, -Garadaş, -Şalıl, -Garabukru, -Kakşal
B.Utamış/ Otamış aşireti: -Sıçmış/ Sıçmaz ve -Bagşı olmak üzere iki cemaate ayrılır.
-Sıçmış cemaatı obaları: -Uçuruk, -Pereng, -Gara-Ahmet, -Tapaz, -Vapa (Vefa), -Mırış
-Bagşı cemaatı obaları: -Vanış, -Şocakır, -Gök Sultan-Aziz, -Bırsış (Emin Güli, Tarih-i SiyâSi ve İctİmaî Türkmenhâ, s.213-220)
8.Göklen İl/ Ulusu
|
“Gök” kelimesi yeşil rengi, “len/ leñ” eki, yer ve mekânı ifade etmektedir. Göklen/ Gökleñ/ Gökleng; yeşil alan, yeşil yer/ yeşil yerde oturan anlamına gelmektedir. “Göklen” adı ile ilgili bir rivayet vardır. Güya Mısırlılar, katran ve kurşunu karıştırarak, Etrek nehri üzerine bir su bendi inşa ederler. Göklenler de bataklıktaki sudan istifade etmek mecburiyetinde kalırlar. Günlerden bir gün Göklenlerin yurduna topal ve fakir bir atlı gelir. Derki; “Seddin arkasına bir ateş yakın. Katran ve kurşunun eriyeceğini göreceksiniz. Böylece sizler eski suyunuza kavuşacaksınız”. Bu adamcağızı kurtarıcıları olarak kabul edip, aralarına kabul ederler. Bu şahsı “Gökleng Güli” adı ile anmaya başlarlar. Zamanla “Gökleng/ Gökleñ” adı bâki kalır. Bunlar İran’da Hacılar ile Karaşor nehirleri etrafında ve Kala-Gâfî Dûzeyn’de oturmaktadır.
Göklen ili insanları çeltik ekimi, ipek böcekçiliği ve ipek dokumacılığı, bağcılık ve meyvecilikle meşguldür.
|
Vámbéry, Nuhbe-i Seyfiyye ve TafSil-i Ahvâl-i TErakime’de Göklenler
(Vámbéry’e göre Göklen ‘Gökleñ/Gökleng’ ili aşiret/ uruk ve cemaat/ tireleri)
|
-Çakır aşiret/ uruğu
|
-Gökdiş, -Alämet, -Toraman, -Horta, -Baynal, -Garavul, -Kuza, -Gulgara
|
-Begdili aşiret/ uruğu
|
-Pañg, -Aman-Hoca, -Buran, -Karışmaz
|
-Gayı/ Kayı uruğu
|
-Cangurbanlı, -Erkekli, -Gızılakıncık, -Tikenci, -Bokaca/ Boggaca, -Godana, -Lömek-Garnas, -Darı
|
-Gara-Balkan aşiret/ uruğu
|
-Çotur, -Gapan, -Sığırsiki, -Paşıc, -Acıbey
|
-Goruk aşiret/ uruğu
|
-Geyinlik-Sofyan, -Dehne-Garasu, -Gökce-Kabasakal, -Ongut, -Gonkur
|
-Bayındır aşiret/ uruğu
|
-Kalaycı, -Kırk, -Yapağı, -Yäçı/ (Yâçı), -Kısır, -Yazagalık, -Turung
|
-Gergez/ Gerkez گرقز aşiret/ uruğu
|
-Mollalar, -Kuza, -Ataniyaz, -Mahrum, -Bura, -Kişik, -Batur
|
-Yangak aşiret/ uruğu
|
-Korsüt, -Macıman, -Kötü, -Dizeğri, -Sarıdiş, -Ağız
|
-Sıngırık aşiret/ uruğu
|
-Garaşor, -Akşor, -Koçu, -Har, -Şıhbegi
|
-Ayderviş aşiret/ uruğu
|
-Avcı, -Kocamaz, -Deli, -Çıksarı, -Arap, -Adşan, -Kancık
|
Dostları ilə paylaş: |
