(Azerbaycan Türk/ Alevi-Kızılbaş inanç sistemi atmosferi içerisindeki yakalaşık 350 bin kişilik Gurân/ Gôrân nüfusu dâhil edilmemiştir)
|
-
89.430
17.565
5.084
43.104
34.632
43.184
34.133
12.726
784.602
48.901
16.813
51.562
|
9.6
|
177.000
|
Kûhgiluye ve Buyer-Ahmed
Buyer-Ahmed
Yasuc
Yüzölçümü: 15.563 km²
Nüfusu:
540.046 (1996)
621.428 (2006)
|
621.428 (2006)
-Buyer Ahmed/ Yasuc: 158.545
-DeNa: 53.163
-Kûhgiluye/ Dehdeşt: 206.166
-Gecsaran/ Dugünbedan: 122.938
*Kaşkayı Türk yerleşimleri:
-Gecsaran/ Dugünbedan: Bu şehirde ikinci dil Türkçe’dir.
Gecsaran’da petrol üretilir. Irak savaşında, Iraklılar bu kenti tamamen yaktılar. Daha önce Abadan’a bağlı olan bu kent, Kûhgiluye ve Buyer Ahmed’e bağlanmıştır. Önemli petrol üretim merkezlerindendir.
*Buyer-Ahmed ve Kûhgiluye, iki farklı aşiret olup, Şah Ahmed Rıza Pehlevi döneminde iskân edildiler. Dilleri, Türkçe-Farsça karışımıdır.
-Ağaç-eri Türkleri
*KûhgûLuye ve Buyer-Ahmed BV’nin Gecsaran/ Dugünbedan ilçe toprakları, kadim Kaşkayı Vilayeti/ Kaşkayı-Yurt’a dâhildir. Kaşkayı Türkleri’nin yaklaşık %4.40’ı bu valilik topraklarında yaşamaktadır.
Türk nüfusu:
-Kaşkayı Türkleri 110.000
Toplam 110.000
(Türkçe, Lorca ve Kürtçe karışımı bir dil konuşan nüfusları yaklaşık 150 bin kişi olan aşiretler dâhil edilmemiştir)
|
-
96.786
6.356
49.995
81.902
|
17.7
|
110.000
|
Kum
Kum
Yüzölçümü: 11.238 km²
Nüfusu:
852.946 (1996)
1.036.714 (2006)
Kum BV’nin Azerbaycan’a ait olan arazisi, Cibal Azerbaycan’a (Azerbaycan-ı Cibal/ Irak-ı Acem/ Irak-ı Azerbaycan) dâhildir.
Kum BV’de yaşayan diğer Türk tayfaları:
-Kengerlu
-Begdili: Bakiyesi Save’de yaşamaktadır.
-Şahseven: 9 bin hane
|
1.036.714 (2006)
-Kum (Qum): 852.946
-Kum’a bağlı şehir ve kasabalar: Genavat, Caferiyye, Destcerd, Kehek, Selefçigan, Caferabad, Garzan, Halacistan, Destcerd, Novfelluşatu, Kehek
-Kum kentinin % 65’i Azerbaycan Türkü’dür. Kent merkezinde Türkçe konuşanların sayısı 600 binden fazladır.
-100 bin Halac Türkü’nün 50 bini Merkezî Bölge Valiliği istatistiğine alınmıştır. 25 bini Kum, kalan 25 bini Tahran Bölge Valiliği Türk nüfusu içerisinde gösterilmiştir.
-Azerbaycan ve Güney’den gelen Türkler, kent merkezinin yanı sıra diğer yerleşim merkezlerine yerleşmektedir. Her geçen gün böge valiliğindeki Türk nüfusu artmaktadır.
-Tahran, Kerec ve Kum kentleri etrafındaki banliyoların %95’i Türkçe konuşmaktadır.
Türk nüfusu:
-Azerbaycan Türkleri ve diğer Türk grupları 694.598
(Yerli Cibal Azerbaycan Türkleri dâhildir)
|
-
951.918
|
67
|
694.598
|
Kürdistan
Senendec
Yüzölçümü: 28.818 km²
Nüfusu:
1.346.333 (1996)
1.416.334 (2006)
Kürdistan BV’deki Azerbaycan’a ait olan arazi, Darüs- Saltana Azerbaycanı’na dâhildir.
Bazı Kürdistan BV kentlerinde konuşulan diller:
-Senendec: Kürtçe, Türkçe
|
-Bicar: 114.235
-Gurve: 199.834
*Kürdistan’daki Azerbaycan Arazisi:
-Sakız ilçesinin kuzeydoğusu 4.444 km² %10=444 km²
-Divandere’nin kuzeyi 4.030 km² %20=403 km²
-Bicar 5.901 km² %75=4.426 km²
-Gurve 4.722 km² %80=3.778 km²
*Kürdistan’daki Türk nüfusu:
-Bicar
Genel nüfusu: 114.235 (1996),
Şehir merkezi:
44.240 (1996)
46.156 (2006)
-Yasukend/ Yassukend (Bicar’a bağlı şehir tipli kasaba)
-Gurve
Genel nüfusu: 199.834 (1996)
Şehir merkezi:
61.659 (1996)
65.842 (2006)
-Türk aşiretleri
-Türk-Kürt karışımı aşiretler
Türk nüfusu:
AzerbaycanTürkleri 350.000
(Bicar, Yasukend/ Yassukend, Gurve Türkleri ve Afşarlar ile dillerini Kürtçe lehine kaybetmiş, ancak millî kimliklerini henüz koruyan yerli Türkler, Kürtçe-Türkçe karışımı dil konuşan tireler)
|
4.240
65.842
|
24.7
|
350.000
|
Loristan
Hürremabad
Yüzölçümü: 28.392 km²
Nüfusu:
1.567.075 (1996) 1.689.650 (2006)
Loristan BV’deki Azerbaycan arazisi, Cibal Azerbaycan’a (Azerbaycan-ı Cibal/ Irak-ı Acem/ Irak-ı Azerbaycan) dâhildir.
Bazı Loristan BV kentlerinde konuşulan diller:
-Hürremabad: Lorca, Türkçe
Loristan BV’de yaşayan diğer Türk tayfaları:
-Çardolu
|
1.689.650 (2006)
-Ezna: 72.583
-Durud: 142.773
-Burucerd’in doğusundaki köyler Türk’tür.
-Ezna/ Çaplık Türkleri
-Silahur ovası Türk köyleri
-Loristan, Kaşkayı ve Şahseven yerleşim bölgelerindendir.
Türk nüfusu:
Cibal Azerbaycan Türkleri
107.679
Diğer Türk grupları 61.286
Toplam 168.965
|
-
37.645
100.528
|
10
|
168.965
|
Mazenderan
Sari
Yüzölçümü: 23.833 km²
Nüfusu:
2.602.851 (1996) 2.893.087 (2006)
Mazenderan BV’de yaşayan Türk tayfaları:
-Kacer
-Canbeglu
-İmanlu
-Usanlu
-Afşar: 13.325 kişi
-Kurd: Bakiyesi Fars’da oturur.
-Hacılar
-Hocavend: Gilan-Mazenderan sınırında otururlar: 11.996 kişi
-Abdül-Meliki: 14.658 kişi
|
