Dr şİrvani "Dlvan"

Onun naxışlarla dolu tavanına camm (şüşənin)parıltısı düşəndə Göy günbəzdən ulduzlar parlayаг (12).
Göründüyü kimi faktlar üst-üstə düşür. Günbəzin iç səthində son dərəcə nəfıs şə-kildə işlənmiş gözəl naxış şəbəkəsi var imiş və bu naxışlarda mavi, qızılı çalarlar üs-tünlük təşkil edirmiş. Belə ki, üstünlük təşkil edən mavi fonda işıq şüaları oynayan-da, qızılı çalarlı naxış elementləri göydəki ulduzlar təki bərq vururmuş. Bədr yazır:

Fələyin tagmda Günəşin fırlanması nəyə bənzəyir? Sanki onun keçidindən qızılı top asılıb!(14)
Bu isə о deməkdir ki, sarayın mavi kaşı örtüklü digər günbəzlərindən fərqli ola-raq, əsas günbəz nazik qızıl təbəqəsi ilə üzlənibmiş. Şair şerində bunu belə təsvir edir.

В и uca saraya nəzəryetir, yaxşı bax,

Onun tavanmdan asılmış ikikasamgorf

Biri şahm bədxahlarmm bəxti kimi başı aşağıdır,

Digəri onun düşmənlərinin başı kimi çevrilib (14).

Şair mədhinin sonunda günbəzin tavanından asılmış 2 kasaya diqqəti yönəldir və deyir ki, onlardan biri şahm bədxahlarınm bəxti kimi başı aşağıdır, digəri onun düş-mənlərinin başı kimi çevrilib. Bədr Şirvaninin burada Şirvanşahın gücünü, qüdrətini göstərmək üçün işlətmiş olduğu güclü epitetə minnətdar olmaqla, bizdə saraym işıq-lanma sistemi barədə qəti təsəvvürlər yaranır. Məsələ burasmdadır ki, Bədrin güclü bənzətmə kimi istifadə etdiyi bu kasalar adi kasalar deyil, onlar sarayı işıqlandırmaq-dan ötrü tavandan asılmış qəndilin - çilçırağın kasalarındandır. Əgər 30-cu illərdə Şirvanşahlar Sarayının ərazisindən ağ gildən düzəldilmiş, üzəri şəffaf şirli qəndil qablarınm fraqmentlərinin və dibində təmtəraqlı parça xalat geymiş insan təsviri olan bir bütöv qəndil kasasının tapıldığını xatırlasaq (15), onda iki şirvanşahın dövründə saray şairi olmuş Bədr Şirvaninin verdiyi məlumat mötəbər sayıla bilər.

ƏDƏBİYYAT

1. 
   Badr Şirvani. «Divan». M., 1985. (fars dilində)
   
2. 
   Yenə orada, səh. 28
   
3. 
   Yenə orada, səh. 15
   
4. 
   Yenə orada, səh. 16
   
5. 
   E. Kampfer. Amoenitatum exoticarum politico - physico - medicarum fasriculi V (Lemgoviae, 1712), p. 268 - 269
   
6. 
   Badr Şirvani. «Divan». səh. 16
   
7. 
   Yenə orada, səh. 16
   
8. 
   Yenə orada, səh. 16
   
9. 
   Лерх И. Путешествие. Новые ежемесячные сочинения, к пользе и увеселению
   

служащие. СПБ, 1790, с. 31 - 32

10. В.Н. Левиатов. Памятники Азербайджанской культуры (Бакинский Дворец

Onun naxışlarla dolu tavanma camm (şüşənin)parıltısı düşəndə Göy günbəzdən ulduzlar parlayar (12).
Göründüyü kimi faktlar üst-üstə düşür. Günbəzin iç səthində son dərəcə nəfıs şə-kildə işlənmiş gözəl naxış şəbəkəsi var imiş və bu naxışlarda mavi, qızılı çalarlar üs-tünlük təşkil edirmiş. Belə ki, üstünlük təşkil edən mavi fonda işıq şüaları oynayan-da, qızılı çalarlı naxış elementləri göydəki ulduzlar təki bərq vururmuş. Bədr yazır: